cv werk teksten actueel
Scroll straks naar beneden voor de tekst >
Daan Roosegaarde: Maakt de wereld beter - 2015
Daan Roosegaarde conquiert l'avenir avec de la techno-poésie-2015
Op Steenworp Afstand - 2013
Archipel: De Kunstcollectie van Margreet Bouman en Ronald Ruseler - 2012
Een concert voor Paardenstaart, twee Ogen en een Spier - 2012
Parlons ensemble, interview met Hans van Houwelingen - 2011
La valeur de l’anormalité - dossier Van Gogh, interview met Hans Looijen - 2011
Me protéger de la honte, interview met Cees Krijnen - 2010

L’art de l’intimité, l’intimité comme art - interview met Ger van Elk, 2008

La Ville des Esclaves, interview met Joep van Lieshout - 2008
Et oui elle tourne, interview met John Körmeling - 2008
Documenta 12: Moderniteit?, Leven! en Educatie - 2007
Architecture Liquide, interview met Lars Spuybroek - 2006
Mer en mer .... Zee in zee, water in water - 2006
Stap voor stap en voorzichtig voorwaarts! - Een bezoek aan de 51-ste Biënnale van Venetië, 2005
Schilderen met stenen, houtblokken en zwarte inkt, over Herman Geerdink - 2005
Over het einde van de kunst en de toekomst van de Vishal - 2004
De Esthetica van de Non-Schoonheid, over Gé-Karel van der Sterren - 2004
Op reis naar het einde van de wereld - 1998
In het Frans Halsmuseum - 1996
Interview met Steven Kwint - 1969

Area Revue)s( No 16 - 2008
Entretien avec Ronald Ruseler - Joep vanLieshout

La Ville des Esclaves

L’artiste Joep van Lieshout a créé l’Atelier Van Lieshout en 1995 à Rotterdam, entreprise qui produit des objets d’art, de l’architecture et des arts appliqués. Il est connu pour ses Mobile Homes, des unités multifonctionnelles qui offrent à l’individu l’entière liberté de survivre en complète autarcie. Toutes les pièces de ces projets sont fabriquées par l’Atelier, des gonds de porte à la décoration intérieure, de la cuisine à l’alambic de distillation, jusqu’à une collection d’armes pour se défendre, comme il l’a proposé à Rabastin dans le sud de la France où le maire a fait interdire l’exposition.

Vous considérez l’Atelier Van Lieshout comme une vraie entreprise ?

Autrefois, tous les grands maîtres, comme Rembrandt, avaient un atelier qui travaillait pour eux. Ce n’est pas vrai que les artistes ont toujours travaillé seuls, cela ne fait qu’environ cent ans et depuis la fin du XIX° siècle. Auparavant, les artistes travaillaient à de grosses commandes qui regroupaient toutes sortes de corps de métier ; c’est redevenu aujourd’hui à nouveau tout-à-fait courant. C’est ce qui fait que l’Atelier Van Lieshout se situe au cœur de la société et en fait naturellement partie.

Votre dernier projet s’intitule SlaveCity. Qu’est-ce que c’est ?

SlaveCity est un projet utopiste tout à fait sinistre. C’est une ville organisée de manière rationnelle et pratique. Un camp de concentration contemporain dans lequel les habitants travaillent sept heures par jour dans un centre téléphonique à des tâches comme les services à la clientèle, le télémarketing, les Technologies de l’Information et de la Communication et la programmation informatique. Par ailleurs, ils travaillent sept heures à entretenir la ville, une ville esécologique où l’on ne gaspille pas les ressources limitées de la nature.

Une ville respectueuse de l’environnement donc…

C’est la première ville au monde où l’on ne gâche ni les combustibles non renouvelables ni l’électricité. La ville est entièrement auto-suffisante. Ses besoins énergétiques sont couverts par la bio-énergie, l’énergie solaire et éolienne et le biodiesel.

Est-ce aussi le cas de la Slave University ?

Slave University est le centre scientifique de SlaveCity. Elle comporte douze amphithéâtres empilés les uns sur les autres, l’ensemble recouvert de collines, un environnement naturel. Il y a une Université pour les hommes et une pour les femmes. Les professeurs qui leur donnent des cours sont les seuls à être payés pour leur travail.

Faut-il y voir une vision cauchemardesque ?

L’une des choses qui fondent ma réflexion, ce sont les mentalités. Ce qui est bien et ce qui est mal. L’origine de mon travail c’est l’hypocrisie. Par exemple, la surpopulation ou bien l’exploitation à outrance des ressources naturelles. Il ne faut pas être grand prophète pour voir que très bientôt quelque chose ira mal dans le monde. Ce sont des situations qui réclament notre attention et auxquelles je réfléchis. Je transcris ces réflexions dans mes projets et je les rends visibles.

Votre utilisation des nouvelles technologies et de l’efficacité peut-elle être considérée comme une certaine forme d’optimisme ?

C’est une manière de rendre tout cela acceptable pour les gens, si je peux le dire ainsi. SlaveCity est un modèle qui montre le côté sombre de notre société et rend évidente la différence entre ce qui est bon pour le monde et ce qui ne l’est pas. C’est aux gens eux-mêmes de décider ce que cela implique.

SlaveCity fait involontairement penser à ces pays qui choisissent la prospérité matérielle au détriment de la liberté, comme la Chine…

Pour parler sincèrement, je pense qu’à l’avenir, la dictature sera la seule forme politique qui subsistera dans notre monde. Le capitalisme ne survivra pas. On nous dit : « Consommez, consommez ! Reproduisez-vous comme des lapins ! » Plus il y a d’enfants, plus il y a de clients et ça fait boule de neige. Comprenez-moi bien, il y a des abus inadmissibles en Chine que je défends absolument pas, mais je trouve tout-à-fait intelligente la politique de l’enfant unique, qui fait que le premier enfant est gratuit mais que l’on payer un impôt à l’Etat pour les suivants. C’est une solution économique et efficace. Je suis donc plus en faveur de la Chine ancien modèle, même si elle a commis beaucoup d’erreurs, que de la Chine nouveau style. Elle se transforme en une société capitaliste, ce qui, à mon avis, n’est pas bon. Et bien, c’est le genre de choses qui jouent sans doute un rôle dans mon travail, mais ce n’est qu’une petite partie. Les gens pensent trop en termes de catégories. Dans l’ensemble, ils ont peur de développer des idées qui s’écartent du droit chemin.

Vous considérez-vous comme un utopiste idéaliste ou plutôt un artiste conceptuel ?

Si je dois choisir, je dirais que je suis plutôt un utopiste idéaliste !

 

slave city, joep van lieshout

De Slavenstad van Joep van Lieshout

Het multidisciplinair kunstbedrijf Atelier Van Lieshout is in 1995 opgericht door de kunstenaar Joep van Lieshout. Het Atelier bevindt zich in Rotterdam. Geen verkeerde plek, want Rotterdam is een ’werkstad’ in klassieke zin en heeft een grote internationale oriëntatie. Dat is ook het kenmerk van AVL, want Van Lieshout is een begrip geworden in de internationale kunstwereld. Het atelier ontwerpt en produceert kunstobjecten, architectuur en toegepaste kunst.
Het werk is steevast bijzonder en bevat altijd meerdere lagen. Zo op het oog zien de werken er toegankelijk en aantrekkelijk uit. Toch blijf je altijd met verbazing naar kijken. Een beetje zoals de onderzoeker die snuffelt aan iets onbekends.

Sta je langer bij het werk stil, dan kom je tot de conclusie dat wat wij zien verder gaat dan kijkplezier. Van Lieshout snijdt thema’s aan die ons, in zekere zin, allemaal bezig houden. De natuur als levensvoorwaarde, het gebruik ( of misbruik zo je wilt) van grondstoffen, de milieuproblematiek die dat met zich meebrengt, de overbevolking, de mogelijkheden van de nieuwe technologie en de consequentie die dat heeft voor mens en samenleving.
Bekend zijn de ‘Mobile Homes’. Multifunctionele units die het mogelijk maken om te overleven door zelfredzaamheid. Wagens die het individu de absolute vrijheid verschaffen om zich, waar dan ook en onder alle omstandigheden, te handhaven. De trucks waar ze op staan worden efficiënt hergebruikt en verder is alles door het Atelier Van Lieshout zelf gemaakt. Van ophangsysteem tot interieur. Van keuken tot relaxruimte.

In Rabastens, Frankrijk, werd in 1998 door de burgemeester een expositie geopend en al snel na de opening weer gesloten. De zelfredzaamheid werd er benadrukt door illegaal te stoken en een echte voorraad wapenen aan te leggen om de plek te verdedigen. Ook de omgebouwde Mercedes met 57mm kanon werd als subversief beschouwd. De jeugd zou maar eens op verkeerde gedachten kunnen komen vond de brave man. Provocatie geslaagd en expositie ten einde.

Ziet u Atelier Van Lieshout als een echt bedrijf?

Alle grote meesters, zoals Rembrandt, hadden vroeger een atelier dat voor hen werkte. Het is niet zo dat een kunstenaar altijd alleen werkt, dat is iets van de laatste honderd jaar en eind 19e eeuw begonnen. Voor die tijd werkten kunstenaars aan grote opdrachten, waarbij allerlei ambachtelijkheden te pas kwamen en nu is dat opnieuw normaal. Atelier Van Lieshout staat wat dat betreft midden in de maatschappij en maakt daar een normaal onderdeel van uit.

Uw laatste grote project is ‘SlaveCity’. Wat is ‘SlaveCity’ ?

SlaveCity is een wat sinister utopisch project. De stad is rationeel en praktisch georganiseerd. Het is een hedendaags concentratiekamp waarin de bewoners zeven uur per dag in een CallCenter werken en men zich bezig houdt met telefonische diensten, zoals klantenservice, telemarketing, ICT en computerprogrammering. Daarnaast wordt er zeven uur gewerkt om de stad te onderhouden, want de stad is een ‘groene’ stad waar zorgvuldig wordt omgegaan met de schaarse, natuurlijke hulpbronnen.

Een milieuvriendelijke stad dus?

Ja. SlaveCity is de eerste stad ter wereld waar uiterst zorgvuldig met brandstoffen en elektriciteit wordt omgesprongen. Alles staat op zichzelf. De stad is volledig zelfvoorzienend. De energievoorziening wordt verkregen door het gebruik van bio-energie, zonne- en windenergie of biogas.

Geldt dit ook voor de Slave University?

De Slave University is het wetenschappelijk centrum van SlaveCity. Het bestaat uit 12 gestapelde gehoorzalen en het complex wordt omgeven door heuvels, een natuurlijke omgeving. Er is een Universiteit voor mannen en één voor vrouwen. Zij krijgen les van professoren, die als enigen betaald worden.

Moeten wij in Slave University een schrikbeeld zien?

Een van de dingen die in het idee meespelen is mentaliteit. Wat is goed en wat is slecht. Mijn werk gaat in aanzet over schijnheiligheid.
Neem bijvoorbeeld de overbevolking die er in de wereld is of de roofbouw op de grondstoffen die er zijn. Je hoeft geen profeet te zijn om te zien dat het in de wereld echt een keertje fout gaat in de nabije toekomst. Dat zijn zaken die onze aandacht vragen en waar ik over nadenk. Ik werk die denkbeelden in mijn projecten uit en maak ze zichtbaar.

U benadrukt in uw werk zaken als effiency en nieuwe technologie. Moeten wij daar een zeker optimisme in zien?

Ach.. het is ook om het allemaal acceptabel te maken voor de ‘bevolking’ om het zomaar te zeggen. SlaveCity is een blauwdruk en toont de duistere kant van de samenleving. Het maakt duidelijk wat goed is voor de wereld en wat niet. Het is aan de mensen zèlf om te bepalen wat dat inhoudt.

Bij SlaveCity moet men onwillekeurig aan landen denken die voor materiele welvaart kiezen, in ruil voor vrijheid., zoals in China...

Ik denk eerlijk gezegd dat de dictatuur, in de toekomst, de enige vorm zal zijn die onze wereld overleeft. Het kapitalisme gaat het niet redden. Dat zegt ... Gebruik maar. Gebruik maar! Fok maar. Fok maar! Hoe meer kinderen hoe meer klanten en zo verder. Begrijp me goed in China zijn zeer veel misstanden die ik absoluut niet goedkeur, maar de één-kind-politiek, waarbij het eerste kind gratis is en je voor de rest belasting moet betalen, vind ik heel verstandig. Dat is een economische en efficiënte oplossing. Ik ben dus meer voor China oude stijl, hoeveel fouten er ook gemaakt zijn, dan voor China nieuwe stijl. China is meer aan het veranderen in een kapitalistische maatschappij en daarvan denk ik dat dit niet goed is. Maar goed. Dit soort dingen zal best meespelen in mijn werk, alleen is het slechts ten dele het geval. Kortom. Er wordt teveel in hokjes gedacht. Over het algemeen is men bang om er afwijkende gedachtes op na te houden. Het zijn wel zaken waar ik over nadenk.

Bent u een romantisch kunstenaar of werkt u meer conceptueel?

Dan ben ik eerder een romantisch utopist.

boven