Dwalen
in herinnering
'Dwalen
in herinnering', zou de roman van Ronald Ruseler kunnen heten.
In deze roman vormen zijn tekeningen en schilderijen afzonderlijke
hoofdstukken die samen het verhaal vertellen van de reizen die
Ruseler sinds 1977 maakt. Imaginaire maar ook echte reizen. Momenten,
flarden van herinneringen aan een land, vertaalt hij in kleurrijke
schilderijen van klein en groot formaat. "Ik dwaal vooral
in mijn herinnering dan dat ik het landschap feitelijk reproduceer."
Voor de tentoonstelling Oase, open velden, alle plaatsen bij SBK Oosterhout
zijn ondermeer schilderijen en tekeningen te zien die Ruseler van zijn reizen
maakte.
Ronald Ruseler voelt zich een moderne romanticus. Hij is behept met dezelfde
rusteloosheid, dezelfde melancholie en heeft een immense behoefte de wereld te
verkennen. "Mijn werk wordt gevoed door heimwee. Je hoeft me maar weg te
sturen en ik ben blij. Zoals Goethe naar Italië ging om de klassieke oudheid
te bestuderen, zo reis ik de wereld af. Uit nieuwsgierigheid en uit rusteloosheid."
Het keerpunt in zijn creatieve carrière ligt in 1977. "Wat ik voor
die tijd maakte beschouw ik als prehistorie, als warmlopen, ik was nog niet volwassen."
In 1977 begon hij aan zijn grote roman: 'De imaginaire reis'. Een verhaal over
reizen en persoonlijke belevenissen. Alle werken die hij sindsdien maakt, staan
in relatie tot elkaar. Zelf noemt hij dit zijn 'reconstructie van het territorium'.
Ronald Ruseler heeft geen vaste stijl. Hij schildert en tekent afwisselend figuratief
en abstract. "Ik vind dit passen in wat de schilderkunst in de 20ste eeuw
heeft voortgebracht." Hij bereisde vele landen. Terug in zijn atelier in
IJmuiden, geeft hij zijn herinneringen gestalte. Met kleuren en symbolen verwijst
hij naar de plaatsen waar hij eens was. "Ik probeer in mijn schilderijen
een poëtische stemming op te roepen." Met olieverf, acryl, cement,
lood, hout, ceramiek en foto's geeft hij zijn wereld vorm. Ieder schilderij ontstaat
vanuit een concrete aanleiding. In het schilderij El Paso no XII: Todos los
Nombres brengt hij zijn herinneringen aan Latijns-Amerika tot uitdrukking.
Met gekleurde schematische vakken gevuld met tekst, brengt hij zijn impressies
in beeld. De kleur lila, linksboven, verwijst naar de Galapagos eilanden. De
aardekleur, rechtsonder is een herinnering aan de woestijn van Peru. Rechtsboven
gebruikte hij de oranje en blauwe kleur van de vlag van de vroegere Inca Indianen.
En zo schuilt achter ieder schilderij een verhaal. "Er zit een ervaring
achter, een sentiment." Hij geeft zijn schilderijen altijd titels. Een
verre reis, Dal, Oase, Bos of Zee geven aan waar het schilderij
over gaat. Want geen enkel schilderij van Ronald Ruseler staat op zichzelf.
Het mooiste landschap trof hij aan in IJsland. "Twee aardplaten komen in
dit land samen. Hierdoor is over het hele land een scheur zichtbaar. Een strook
aarde die helemaal is opengereten en waarin brandende lava smeult, als een open
wond."
Van de storm die een aantal jaren geleden over Oost Frankrijk raasde, maakte
hij de serie
Bomen. Hij schilderde herkenbare omgewaaide stammen, maar maakte er ook abstracte
composities van.
Voor de serie Open veld zijn niet alleen de kunstwerken op zich van
belang maar ook de manier waarop ze in een ritmisch patroon, volgens een natuurlijke
samenhang, aan de wand zijn opgehangen. "Ik doe dit associatief, zodat het
voor mij emotioneel klopt. Wanneer er een schilderij uit zo'n veld wordt verkocht,
is het veld verstoord. En berg ik de kunstwerken op. Alleen een foto van de oorspronkelijke
samenstelling en ordening van deze schilderijen, herinnert aan het officiële
kunstwerk."
De Kofferserie ontstond vanuit zijn behoefte zijn kunst te willen duiden. "Ik
hing mijn atelier vol met schilderijen om een goed beeld te krijgen waar mijn
werk nu over ging. Toen kwam ik op het idee om de schilderijen, per onderwerp,
in een koffer te doen. Zo kreeg ik een overzicht." De koffers bevatten uiteenlopende
onderwerpen. Van schilderijen van de dagen van de week, tot schilderijen van
de maanden van het jaar, windrichtingen, de vier elementen of heilige plaatsen.
De reis van Ronald Ruseler over de wereld, die begon in westwaartse richting,
is nog niet ten einde. De wereld zal hem blijven inspireren. Zijn 'reconstructie
van het territorium' zal voortgaan tot hij de hele wereld in zijn schilderijen
heeft samengevat.
Sandrine
van Noort 2004
tekst SBK Oosterhout |