Frans Halsmuseum, Haarlem, 1983
Mabel Hoogendonk november 1983 – catalogus, Frans Halsmuseum, Haarlem 1983
‘Zuil III’ (De Mythische Afstand), 1983 olieverf, hout, linnen 22 – 51 cm collectie Frans Halsmuseum/ Museum De Hallen, Haarlem
Ronald Ruseler is een Haarlemse kunstenaar. Ruim tien jaar werkt hij in deze stad. Hij tekent, maakt foto’s en objecten, maar in de eerste plaats is hij schilder.
In de Vleeshal hangen kleine schilderijen die óf op linnen zijn geschilderd óf bestaan uit kartonnen beschilderde vormen en -als ogenschijnlijk contrast grote doeken. Formaten van ruim twee bij vier meter zijn geen uitzondering.
Er is nauwelijks een groter verschil in afmetingen van schilderijen die een kunstenaar op zijn atelier kan maken, denkbaar. Toch blijkt bij confrontatie in één ruimte dat het kleine en grote werk een praktisch gelijkwaardige intensiteit en uitstraling heeft.
De schilderijen van Ronald Ruseler gaan over momenten in de geschiedenis waar breukpunten ontstonden. Hij schildert in tegenstelling tot Armando en Kiefer die de oorlog bewust hebben meegemaakt en in hun schilderijen getuigen van fascisme en geweld of als auteurs als Mulisch en Hermans die eigen belevenissen beschrijven, niet uit ervaringen.
Ruseler is in 1950 geboren, een ‘naoorlogs product’. Oorlog is voor hem een raadsel of zoals hij zelf zegt ‘een baken; ‘Ik voel een mythische afstand tussen dat wat gebeurd is en mijzelf. Wat overbleef zijn dingen die ik zie, hier dichtbij huis of in Normandië. Bunkers en fortificaties in de duinen, in het mythische landschap waar land en kust bij elkaar komen en vijand en verdediger elkaar ontmoetten.
‘Het is het niemandsland of zoals Vestdijk typeert het ‘halflandelijke’, dat aan niemand toebehoort, er af en toe is en weer verdwijnt’.
Aanvankelijk schilderde Ronald Ruseler bunkers aan de hand van zelfgenomen foto’s en reproducties. Het waren realistische, mooie beelden in een poëtisch landschap. Het was een manier van werken die zijn persoonlijke fascinatie en emotionaliteit verborgen liet. Nu in zijn nieuwe schilderijen beslaat slechts één enkele van oorlogsarchitectuur afgeleide bijna-abstracte, emotioneel geschilderde vorm het hele doek. Het is niet de koude abstractie van de constructivisten, maar een abstractie die zijn wortel heeft in het abstract expressionisme van Newman, Still en Rothko in het begin van de jaren vijftig in Amerika.
‘Mirus’ (De Mythische Afstand), 1982 – 1983 olieverf, hout, linnen 13 – 30 cm collectie Frans Halsmuseum/ Museum De Hallen, Haarlem
Gaandeweg worden de vormen in de schilderijen van Ronald Ruseler eenvoudiger, maar ook agressiever. Hij zet ze met lange streken in één vlak met wat suggereert landschap te zijn. Van deze schilderijen gaat een dreiging uit. Niet alleen door de vormen en manier van schilderen, maar zeker ook door de sombere kleuren: veel grijzen, zwart en wit. De kleine schilderijen lijken telkens terugkomende elementen, die sfeer en spanning bepalen.
Alle schilderijen gaan over hetzelfde onderwerp, vertellen één verhaal en zijn vanuit dezelfde mentaliteit geschilderd.
Ronald Ruseler is een kunstenaar die niet schildert om het plezier van het schilderen of het verslaafd zijn aan verf, kleuren, kwasten en doek. Zijn schilderijen ontstaan procesmatig, vaak langzaam en moeilijk. Hij vindt dat zijn werk iets te vertellen moet hebben, vanuit een bepaalde levensovertuiging gemaakt moet zijn.
Kunst niet als ‘l’art pour l’art’ maar als intermediair tussen maker en buitenwereld.
