Kunstklets

59
De Kunstenaar creëert objecten die gewoon ‘zijn wat ze zijn’ en niets hoeven te representeren. Zijn sculpturen zijn gemaakt van materialen die zijn samengebracht zonder enige waarneembare logica. Zo biedt de tentoonstelling een voorproefje van de foot print die ons industriële heden achterlaat.

58
Prix de Rome:
Het werk is volgens de jury ‘op veel verschillende niveaus te interpreteren’. De juryleden laten in hun rapport doorschemeren dat ze van deze nieuwe kunstwerken niet echt van hun sokken zijn geblazen. Ze hadden namelijk ‘soms gehoopt op een meer stevige uitspraak, nieuwe stap of radicaal gebaar’

57
Ik heb nooit echt een bedoeling of een boodschap.

56
Rosanne Hertzberger: Het standbeeld van een jonge, zwarte vrouw op Nikes in Rotterdam is een belediging!

Ben je zwart?
Ben je vrouw?
Dan laten wij je meedoen
in de paralympics.

Er staat een nieuw beeld voor het Centraal Station van Rotterdam. Een meisje, pardon jonge vrouw, vier meter hoog. Ze zou Antilliaans kunnen zijn of Surinaams. Haar haar zit in een knot. Ze draagt een joggingbroek en Nikes. Waarom zij een standbeeld verdient? Vraag het aan maker Thomas Price en zoals kunstenaars dat doen kaatst hij de vraag terug. Het hele idee van het kunstwerk is te ‘bevragen’ wie er gezien moet worden. Met zijn werk wil hij ‘verkennen, onderzoeken en bekritiseren’ en uiteraard bewust maken. De bingokaart van kunstclichés is dan nog niet helemaal vol. Onze huidige opvattingen over kunst in de buitenruimte moeten ook nog worden uitgedaagd. Wie moet er vertegenwoordigd worden? Wie gezien?

Dat zouden allemaal bijzonder spannende en urgente vragen zijn, maar niet in een land waar elke rotonde, elk plein, elk perkje tjokvol staat met kunst die alleen maar bevraagt, onderzoekt en uitdaagt. Loop een paar honderd meter verder over de Mauritsweg en daar tref je een zes meter hoge kabouter met een buttplug in zijn hand op een sokkel. Heeft Rotterdam nog niet genoeg onderzocht, verkend en bekritiseerd?

En bewustwording? Serieus? We hebben net een decennium van beeldenstorm achter de rug. Als je anno 2023 nog steeds wil ‘verkennen’ wie een standbeeld verdient, moet je echt iets meer uit de kast trekken. Het woord ‘bewustwording’ alleen al brengt inmiddels de woedende consument in mij naar boven die met haar vuist op de toonbank slaat. Ik wil niet alleen maar vragen. Ik ben al bewust. Je moet beter je best doen. Ik wil mijn geld terug.

Dat zouden allemaal bijzonder spannende en urgente vragen zijn, maar niet in een land waar elke rotonde, elk plein, elk perkje tjokvol staat met kunst die alleen maar bevraagt, onderzoekt en uitdaagt. Loop een paar honderd meter verder over de Mauritsweg en daar tref je een zes meter hoge kabouter met een buttplug in zijn hand op een sokkel. Heeft Rotterdam nog niet genoeg onderzocht, verkend en bekritiseerd?

En bewustwording? Serieus? We hebben net een decennium van beeldenstorm achter de rug. Als je anno 2023 nog steeds wil ‘verkennen’ wie een standbeeld verdient, moet je echt iets meer uit de kast trekken. Het woord ‘bewustwording’ alleen al brengt inmiddels de woedende consument in mij naar boven die met haar vuist op de toonbank slaat. Ik wil niet alleen maar vragen. Ik ben al bewust. Je moet beter je best doen. Ik wil mijn geld terug.

55
Zegt de kunstbobo tijdens een tafelgesprek: ‘Jouw werk is niet belangrijk genoeg.’

54
CKV-Havo 4: Vanochtend was de eerste pilot van het educatieproject What the #Art met 4e klassers van het  Lyceum. Na een voorbereidende les op school waarin ze een onderzoeksopzet maken, brengen ze nu een bezoek aan tentoonstelling om hun veldonderzoek uit te voeren. Als reflectie zullen ze een podcast maken over hun bevindingen.

53
Onderzoek – In het najaar hebben we een tentoonstelling van kunstenaar EMIRHAKIN. Dit zal een samenkomst zijn van zijn jarenlange onderzoek naar een eenvoudig en toch ingewikkeld symbool: de cirkel. De tentoonstelling is een extensie van zijn lopende kunstpraktijk waarin hij de gedragsregels en hegemonie van mannelijkheid blootlegt. Hij presenteert zijn materiële en lichamelijke onderzoek naar de “verborgen” cirkelpatronen die zijn ingebed in religie, sociale structuren en in onszelf. De tentoonstelling, waarin performativiteit centraal staan, zal worden geactiveerd door middel van performances, lezingen en workshops.

52
” De kunstenaars nemen zelf geen standpunt in maar willen juist dat voorbijgangers er iets van vinden”.

51
De vraag ligt dus op tafel: hoe halen we het beste uit de dieren? Het bevorderen van het werkethos bij dieren is een noodzakelijke stap in de herwaardering en emancipatie van het dier. Zo laten we dieren volwaardig meedraaien in een kapitalistische samenleving waar wij mensen ons al zo voor inzetten.
In de tentoonstelling (Pigs and Sheep and Beasts) presenteren acht kunstenaars een visuele motivational speech die hun dier oproept om op de eigen manier ‘werknemer van het jaar’ te worden.
 


50
Ze ziet het cv als een tool die valse noties van individuele agency en gelijke vertegenwoordiging reproduceert, wanneer het gaat om toegang tot of opereren binnen de kunstmarkt.

49
In de tentoonstelling presenteren acht kunstenaars een visuele motivational speech die hun dier oproept om op de eigen manier ‘werknemer van het jaar’ te worden.
De vraag ligt dus op tafel: hoe halen we het beste uit de dieren? Het bevorderen van het werkethos bij dieren is een noodzakelijke stap in de herwaardering en emancipatie van het dier. Zo laten we dieren volwaardig meedraaien in een kapitalistische samenleving waar wij mensen ons al zo voor inzetten. 

48
” De kunstenaars nemen zelf geen standpunt in maar willen juist dat voorbijgangers er iets van vinden”.

47 “Het mechanisme van de presentatie en de context waarin het werk zich openbaart staat centraal. Presentatie, representatie, perceptie en esthetica-receptie zijn inherent aan het tonen van kunst. Door subtiele en onconventionele verschuivingen van bovenstaande begrippen wordt de toeschouwer en beschouwer bewust van haar manier van waarnemen”.O

46 
Zo was laatst in het Stedelijk dit te lezen op een bordje bij een kunstwerk: ‘Sondi gebruikt vaak nieuwe technologieën als gereedschap voor onderzoek en storytelling, met een focus op 3D-software. Ze onderzoekt begrippen als fictie en worldbuilding buiten het witte patriarchaat, door hybride ruimte te scheppen waarin de verbeelding een vorm van verzet wordt. Hiermee wil ze ruimte creëren voor de genezing van diasporische wonden veroorzaakt door het verlies van thuis en door gevoelens van ontheemding.’

45
Veronica Ryan onderzoekt „hoe we ons verhouden tot objecten en hoe die zich weer tot ons verhouden”, vertelt ze.

44
T.E. onderzoekt de (on)mogelijkheden van seksuele vloeibaarheid.

43 
Artist Researcher & Curator Researcher

42
De onderzoekskunstenaar onderzoekt en bevraagt. 

41
Interventies.

40
Regiomakelaar op het gebied van beeldende kunst en cultureel erfgoed. De regiomakelaars hebben een onderzoekende en stimulerende rol bij het bereiken van potentiële aanvragers, opdrachtgevers en adviseurs. Ook signaleren zij nieuwe initiatieven, doelgroepen en actuele ontwikkelingen op het gebied van beeldende kunst en cultureel erfgoed. 

39
‘De tentoonstelling onderzoekt ‘het zien’ vanuit een probleem, een fundamenteel idee dat om biologische redenen als algemeen wordt gezien, maar dat cultureel onvermijdelijke verschillen kent. Binnen de onmiddellijke context van kunst, zichtbaarheid en uitbeelding wordt ‘het zien’ benaderd als een probleem dat het vergrootte veld van de sociale realiteit beïnvloedt: communicatiemiddelen, instructiemethoden, het vormen van wereldbeelden, de processen die ons laten leren (en ont-leren) worden beïnvloed door wat we als ‘zichtbaar’ en ‘onzichtbaar’ beschouwen.’

38
‘Deze machinaal gemaakte beelden introduceren een vorm van berekenende willekeur, die resulteert in een soort van portretten die nooit bedoeld waren om portretten te worden’.

37
‘De geselecteerde werken zijn niet uit op een nostalgische bevestiging van ‘humaniteit’, en ook niet om het te ‘redden’ uit het archief van verloren ideeën. Meer centraal in de logica van het werk staat een onderzoek naar hoe het begrip ‘menselijk’ is geconstrueerd, in een tegenstelling tot het dier, tot gekte en de idee van het primitieve, in contrapositie tot oorlog, alsook in een omarming van ‘werk’ en ‘bewustzijn’.

36
‘In haar rondreizende en evoluerende project onderzoekt de kunstenares de spanning tussen het publieke en private domein. Hiertoe bedient zij zich van een in de titel van haar project besloten liggende methode; door vrijuit te fabuleren verweeft de kunstenares gekende verhalen over en van Janet Frame, Virgina Woolf en Agatha Christie -schrijfsters wier personages publiek bezit zijn- met haar eigen interpretaties.’

en

‘De speculatieve scenario’s die zij op deze manier het licht doet zien, spelen zich af in ruimtes die gekenmerkt worden door systematisering en algemeen aanvaarde gedragsscripts, waaronder een archief, een hotel en een bibliotheek. Elk van deze ruimtes, gerelateerd aan één van de auteurs, is middels een door de kunstenares gecreëerde enscenering opgeroepen op één van de specifieke locaties; een modernistisch woonhuis, een theater en een tentoonstellingsruimte.’

35
Er is gekozen voor een topic dat nog nooit zo betrekkelijk werd gevonden als in deze tijd van social media, individualisering, globalisering, populisme, ontzuiling, migratie en Climate Change: De Waarheid.
(…) Hierbij wordt het publiek uitgenodigd en ondergedompeld in een empirisch museum. Een wereld van filterbubbels, feitelijkheden, post-truth, mythes en alternatieve feiten, waar kunstenaars als wetenschappers optreden, satire als smeermiddel fungeert, en leugens hoogtij vieren.

34
Onder de kunstwerken die zijn opgenomen zijn verschillende terugkerende of overlappende interessegebieden waarneembaar: Zo is er de fascinatie voor de rol van de amateur, die zo bezig is met tijdsconsumerende activiteiten, dat deze bijna meditatief worden. Er is de analyse van het scheppingsproces en een transformatie van deze analyse in een nieuw scheppingsmoment.
Er is een verkenning van de beeldhouwkunst en de toegepaste kunsten, een strijd tussen functionalisme en formalisme. Er is de bloei van decoratie en schoonheid bij de herbeoordeling van bepaalde modernistische stijlfiguren. Er is het ontwijken van het bewuste denken en de nadruk op intuïtieve kennis. En tot slot, veel van de werken hebben een gevatte humor of ironie, zodat de vrome gewichtigheid die discussies rondom ambachtelijkheid vaak omgeeft, wordt doorgeprikt.

33
Sinds het najaar van 2009 heeft het team een reeks tentoonstellingen en evenementen ontwikkeld die de grijze gebieden van de hedendaagse moraliteit zichtbaar maken. Aanleiding hiervoor was dat we in het publieke domein een exponentiële toename signaleerden van morele houdingen die rigide, polariserende kaders in het denken en doen leken te versterken. Met dit in gedachten hebben we gepoogd vanuit een aantal uiteenlopende perspectieven licht te werpen op hoe moraliteit werkt; we richtten ons vooral op de terreinen waar het handelen vanuit morele overwegingen ongrijpbaar en onstabiel, cultureel specifiek en politiek ambivalent is.

32

31
@ “De interesse van de kunstenaar in het spelen met taal en in het creëren van frictie door conflicterende modaliteiten van objecten en hun presentatie te hybridiseren, wordt hier gepresenteerd in de theatrale ruimte van het vloeiende, verleidelijke, ultradunne oppervlak.”

30
De tentoonstelling is een éénjarig project dat loopt tot oktober. Het project richt zich op de huiselijke omgeving als plek waar verschillende aspecten van het sociale samenkomen en bevraagt en gebruikt deze leefomgeving middels een integrale benadering van kunst, vormgeving en theorie.

29
‘De kunstenaar speelt met de mythologisering van de kunstenaar. Hij wenst zelf niet gefotografeerd te worden; je kunt immers niet bekend worden als mensen niet weten hoe je eruit ziet.’

28
‘Het is verf op linnen. Lucht & licht zijn tovenaars, maar het zit wel verankerd in verf,’ zei de kunstenaar.

27
‘De tentoonstelling  bevat werk van kunstenaars die ‘ons’ heden benaderen als een veld van gefragmenteerde bestaanswijzen en opzichzelfstaande belangen. Samen leveren zij een indruk van de manier waarop de constructie van de wereld en de constructie van de idee van menselijkheid met elkaar samenhangen.’

26
‘Het werk vertrekt vanuit een grondig wetenschappelijk-artistiek onderzoek en mondt uit in allerlei vormen. De kunstenaar bewerkt en gebruikt alledaagse voorwerpen en materialen – variërend van een deur tot een fiets – in afzonderlijke sculpturen of in installaties.’

25
‘De locatie-specifieke installaties vertrekken vanuit elementen die normaliter tot de achterkant van een kunstinstituut behoren, zoals het depot, de ruimtelijke indeling van het museum, de conserverings- en klimaatmachines. In een utilitaire infrastructuur komen bestaande en gemaakte objecten, kunstwerken van andere kunstenaars, maar ook gebruiksvoorwerpen, zoals kledingstukken, op een associatieve wijze samen. Met deze installaties onderzoekt de kunstenaar hoe kunstwerken en artefacten zich in de verschillende stadia van het tentoonstellen gedragen en worden behandeld. De kunstenaar stelt zich daarbij de vraag: hoe classificeren en interpreteren we de wereld om ons heen? Welke status en waarde kennen wij toe aan de objecten en systemen waarmee we ons omringen?’

24
In de tentoonstelling wordt de verdieping als een site van een artificiële archeologische opgraving beschouwd. De archeologie dient niet alleen letterlijk als vorm, maar ook als metafoor voor een tijdsverloop dat aan een persoonlijke mentale en fysieke staat kan worden verbonden. Daar waar objecten in het depot met ‘make up’ worden behouden voor de tijd, trachten we immers ook onszelf te onderzoeken en conserveren.

23
Op intuïtieve wijze worden de verschillende ‘aardlagen’ van een tijdsbestek bloot gelegd en onthullen daarmee de verdekte structuren van het tentoonstellen, conserveren, programmeren. In de installatie versmelten het instituut en het kunstwerk, waarmee zichtbaar wordt gemaakt hoe het vrijwel onmogelijk is om een kunstwerk los te koppelen van de omgeving waarin het wordt gepresenteerd.

22
‘Met cryptische kunstwerken als kleine onderdelen van een onuitgesproken verhaal, waarvan de ‘betekenissen voortdurend opnieuw worden gedefinieerd en worden aangepast aan wisselende contexten, situaties en machtsrelaties’, zoals het museum het werk van de kunstenaar probeert te verduidelijken.’

21
Het project presenteert een selectie van kunstwerken door de kunstenaar die het medium geluid onderzoeken door middel van technologie, performance en tekeningen. Elk van deze interventies bestaat uit een verschillend medium, tijdsbestek en sociale context en benadrukken haar persoonlijke relatie met gesproken taal en haar auditieve omgeving.

20
Volgens de galerie toont de kunstenares (Alicia Framis): ’De flexibiliteit en vindingrijkheid van de menselijke geest om verder te gaan dan wat is toegestaan en geaccepteerd is ‘. Maar eigenlijk neemt de kunstenares het publiek en de literatuur niet al te serieus. Achter grote ambities schuilt voornamelijk conceptueel broddelwerk.

19
In deze tentoonstelling staat het werk van zes beeldend kunstenaars centraal. Het werk van de kunstenaars onttrekt zich aan letterlijke verklaringen en doet een appél op de bezoeker om zich open te stellen voor alle mogelijke associaties.

18
De kunstenares creëert een setting waarbinnen dingen kunnen gebeuren, zonder precies te weten wat de uitkomst zal zijn. In plaats van een concept volledig uit te werken, laat ze onbepaald waar ze exact naar op zoek is.
Ze zegt: ‘ However. Er is ook een specificiteit, zoals altijd en ik vind het belangrijk dat die specificiteit van Nederland naar de oppervlakte komt. Omdat er wel heel specifiek in Nederland een soort reluctancy is geweest om er iets mee te doen.’

17
‘Het werk van de Duitse kunstenares Isa Genzken citeert en verwerpt een breed scala aan kunsthistorische bronnen’.

16
Ze heeft van de tentoonstelling nadrukkelijk geen geheel willen maken. Ze ziet die als een manifestatie van verschillende individuele presentaties, waarbij het werk van iedere beeldend kunstenaar in een eigen context wordt getoond.

15
Promoveren op je eigen kunst:
Henk Borgdorff, hoogleraar theorie van het onderzoek in de kunsten, werkte dit jaar in zijn inaugurale rede, Reasoning through art, de unieke methode van de kunstpromotie uit.
Volgens hem kan het onderzoek in de kunsten „niet gemakkelijk worden vertaald of overgebracht worden door taal”, omdat het verbonden is met praktijk. Volgens hem gaat het om „onconventionele methoden”, „niet in woorden” met „niet-traditionele onderzoeksuitkomsten”, „niet- propositioneel” en „niet academisch”.

dus

Een reflectie op het eigen creatieve proces is het proefschrift uit 2012 van de Vlaamse cellist Arne Deforce, geheten ‘Denken als experiment’. Hij schreef „472 Meditaties ” voor „de noodzaak van creatief denken en experimenteren in het uitvoeren van complexe muziek van 1962 tot heden”. De meditaties in dit proefschrift zijn niet bedoeld als analyses of inzichtelijke beschouwingen die „over iets gaan, die een zekere kennis onthullen”, schreef hij in de inleiding. De meditaties moesten „niet in een ruk” worden gelezen. Het gaat erom tot een „diep inzichtelijke beleving van de muziek” te komen.

14
’De tentoonstelling bevat werk van kunstenaars die ‘ons’ heden benaderen als een veld van gefragmenteerde bestaanswijzen en opzichzelfstaande belangen. Samen leveren zij een indruk van de manier waarop de constructie van de wereld en de constructie van de idee van menselijkheid met elkaar samenhangen.’

13
De kunstenaar onderzoekt in een kleinschalige solopresentatie de lichamelijke en veranderende kernmerken van transformatieprocessen, van zowel mens als dier als omgeving. En waarbij grote vraagstukken worden gecombineerd met intieme persoonlijke uitingen, die in een aansprekende beeldentaal aan de orde wordt gesteld.

12

De kunstenaars worden getroffen door bepaalde opmerkingen, dingen en gebeurtenissen en denken daar lang over na zonder een sluitend antwoord te formuleren. Hun werk is beslist geen rechtstreeks commentaar of kritiek op iets of iemand. Hun praktijk is wél door en door kritisch, geëngageerd en politiek. Het zit alleen dieper en toont zich indirect.

11
‘Kahlo vertegenwoordigt als geen ander moderne thema’s als diversiteit en inclusiviteit‘, zegt de museumdirecteur: ‘ze was biseksueel, gehandicapt na polio en een ongeluk waarbij ze haar rug brak. Een groot deel van haar leven was ze aan bed gekluisterd, ze werd bedrogen, ze was ongewenst kinderloos, ze was communist, had dampende affaires met vrouwen en mannen, onder wie de verbannen Trotski’.

10
Hij onderzoekt in zijn werk het fenomeen schilderen. Wat kun je doen met verf? 

9
Zij schreef en gaf les over culturele thema’s als feminisme, gender en belonging.

8
Haar kri­ti­sche blik op ver­leden, heden en toe­komst – binnen en buiten de kunst­we­reld – ver­trekt hier vanuit (…) en on­der­zoekt ze de re­latie tussen or­ga­nisme, de­sign en ka­pi­taal.

7
Schmutzig
Maar ook samen nuchter blijven over wat ze aan het doen zijn. Vooral niet teveel pretenties. Ze zouden niet moeten denken aan een tentoonstelling in een of andere Prinsengracht-galerie vol poeha. Broedplaats Bogotá past ze beter, (…) ‘Als je het idee begint te krijgen dat je goed genoeg bent voor het Stedelijk Museum, dan ben je verkocht. Dan gaat het niet goed’, zegt een van de kunstenaars.

6
Artistic research is a process, but it can also be understood as a processor: a powerful instrument to bring different spaces, times and systems into dialogue with each other. The artist-researchers in this exhibition are all engaged in redefining ‘knowledge’ in the field of research. For these artists, research proves to be a form of navigation: creating pathways through a myriad of questions and sources of information. The works that are part of this exhibition reveal the artists’ personal journeys into connecting these diverging fields of knowledge and understanding.

5
Het werk van de kunstenaar, schrijft de galerie over zijn installatie Morpher (2021), benadert het onderwerp van communicatiestrategie door gebruik te maken van de ruimte tussen diverse media, en diens vormen en mechanieken te herschikken in een taal die voor hen ontvankelijk blijft. Cinema, grafisch ontwerp, illustratie, schilderkunst, beeldhouwkunst, muziek en het geschreven woord doorkruisend, mengt en conceptualiseert de kunstenaar alle parameters van deze uitingen om een symbolische narratief te creëren, dat onze verschillende incarnaties en hun uiterlijkheden becommentarieert.

4
De curator of learning zal zich in de kunstinstelling bezighouden met het waarborgen en uitbreiden van een gezonde leer- en (ont)leeromgeving. Daar vallen onder educatie en publieksprogramma, en de fysieke en inhoudelijke toegankelijkheid van de Kunstinstelling in het algemeen.

3
De kunstenaar is beeldend kunstenaar/curator/onderzoeker (PhD), en werkt aan long term projecten. Voor haar proefschrif deed zij onderzoek naar de notie en kwaliteit van ‘plaats’– met name in de kracht van verandering – en confronteerde dit artistiek onderzoek met onder andere archeologische debatten over plaats. Haar onderzoek combineert historische/archeologische, artistieke en persoonlijke exploraties van locaties met als doel om aan de opgediepte gelaagde betekenis van plaatsen, een nieuwe, artistieke betekenis toe te voegen.

1
Bij de Prix de Rome gaat kunst ten onder aan geëngageerd onderzoek.
A) In de begeleidende publicatie wordt benadrukt dat het vooral belangrijk is dat deze kunstenaars onderzoek doen.
(…)
B) Conclusie: Het gegeven dat kunstenaars onderzoek doen zegt natuurlijk niets over de artistieke kwaliteit of zeggingskracht van het werk. Het is ook onjuist om kunst en onderzoek met elkaar te verwarren, alsof alle kunst onderzoek zou zijn. Kunst heeft de kwalificatie ‘onderzoek’ helemaal niet nodig. Misschien is dit de verwarring waar deze editie van de Prix de Rome aan lijdt: dat onderzoek naar een belangrijk sociaal of geëngageerd thema ook belangrijke en geëngageerde kunst zou opleveren. Op zichzelf is dit niet uitgesloten, maar een betekenisvol kunstwerk biedt altijd ruimte voor reflectie en twijfel. Juist doordat kunst niet eenduidig is, roept die vragen op in plaats van ze te beantwoorden. Daarmee krijgt kunst een gelaagdheid die op deze tentoonstelling veelal ontbreekt.