Zag, of beleefde eerder gezegd, dit hieronder beschreven concert van Lou Reed.
Lou Reed, Rock ‘n’ Roll Animal Amsterdam 20-09-1973
(…) Hij was in zwart leer gestoken, waarvan de broek hem voortdurend (het viel zo buiten zijn act, daarom vermeld ik het) van de billen zakte. Zijn ogen en lippen waren dik zwart opgemaakt en doordat hij zweette wreef hij de mascara steeds weer uit over zijn gezicht. Zijn zang was vlakker dan ooit en zijn van de platen bekende precieze dictie was totaal afwezig. Zijn teksten waren, alsof hij met ademnood te kampen had, in woorden en tussenzinnetjes ingekort, wat ze strakker trok. Hij maakte de indruk volledig in trance te zijn, maar met agressieve uitschieters: snoeren en pluggen van de handmicrofoon werden, alsof er geen gevaar voor elektrocutie bestond, aan een stuk door roekeloos stuk getrokken. De microfoonstandaards werden verbogen en de zware standaardvoeten werden er op de grond afgestampt. Roadmanagers kropen voortdurend in het duister om hem heen om zo goed mogelijk te herstellen wat hij vernielde. Tenslotte moesten ze hem zelfs helpen met het in en uit de standaard halen van de microfoon. Het werd hoe langer hoe duidelijker dat hier nauwelijks meer sprake was van een show.
(…)
Het nummer Heroin, dat hij volgens John Cale al op vijftienjarige leeftijd schreef, en dat hij jarenlang geweigerd heeft om uit te voeren omdat hij het te ver vond gaan. Nu kreeg het, als één na laatste song, zelfs een soort climax-functie toebedeeld. De intense wijze waarop het werd uitgevoerd, de onderstreping ervan door de meesterlijk bediende lichteffecten, het schelle blauwe licht dat er hierbij op de zaal werd geworpen, de nadruk die de traag gezongen tekst plotseling kreeg doordat hij hierbij niet instrumentaal overstemd werd (I…..gonna try / for the kingdom if I can / ‘cause it makes me feel like I’m a man / when I put the spike into my vein…); de versnellingen die telkens in instrumentale climaxen plaats vonden; de daarbij door de stroboscopische lichten veroorzaakte onnatuurlijke vertraging van de bewegingen; en bovenal het niet uitspreken van het verlossende en op de plaat juist langgerekte woord heroïne in de beslissende frase ‘(Heroin)….be the dead of me, (heroïn)…. it’s my wife, it’s my life’ maakten dit nummer tot een bijna ondraaglijk en onontkoombaar dramatisch hoogtepunt.
De toch door merg en been gaande oorspronkelijke uitvoering van dit lied (op de eerste Velvet Underground LP) werd er naïef en bijna speels bij. En de beklemmende emotionele impact die Heroin, en in mindere mate ook het eraan vooraf gaande Walk on the Wild Side (waarbij Reed nauwelijks adem had om het Doo-doo-doo-koortje te zingen) hadden, waren tijdens de erop volgende songs White Light/White Heat en de toegift Vicious, niet meer weg te denken. Ook al was de groep tijdens deze laatste nummers misschien nog het beste op dreef.
Lou Reeds optreden in Amsterdam liet een verwarrender en verpletterender indruk achter dan een popconcert ooit eerder gedaan heeft. Doordat de emotionele en de muzikale aspecten, die toch al ondermijnd waren door een schizoïde aanpak, een volledig eigen leven leidden, waarmee ze elkaar danig in de weg zaten. Of weer anders en eenvoudiger geformuleerd: is er nog sprake van kunst als het eigenlijk echt is?
ELLY DE WAARD
VN Oktober 1973
