9/5/86 Nieuw werk van Ronald Ruseler in Domstad
Romantische vertaling van aardse elementen
UTRECHT. – Achter elkaar zijn twee Haarlemse kunstenaars met hun werken tentoongesteld in de Utrechtse Flatland galerie. Eerst Harrie Peters met vrije schetsen en studies in pastel en/of aquarel. Zijn werk zien we later op 24 juni terug in de Amsterdamse Koopmanbeurs in de stand van Flatland op de beurs Galeries ’86. Nu loopt in Utrecht een bescheiden overzicht van het nieuwe werk van Ronald Ruseler.
De nieuwe object-schilderijen worden aangevuld met twee werken die we kennen van zijn deelname aan de Groep- tentoonstelling, begin december 1985 in de Haarlemse Vlees-hal. Beide schilderijen heten Muschel en het grootste werkstuk (zie foto) vond ik tegelijk het meest, ‘beweeglijk’ geschilderd onder de grote doeken die er toen getoond werden. De Muschel lijken inderdaad op mosselvormen zoals ik U al meldde, maar Ruseler zou de Ruseler niet zijn van zijn eerdere oorlogsobjecten als hij hier niet een verwijzing plaatst naar de ronde koepels van bunkerbouw, beton dat ondergraven en scheef gezakt achterbleef in woeste duinlandschappen.
De kunstenaar vertaalt hier een indruk. Verf staat voor beton, kronkelende vliegdennen, het grauw van de lucht en misschien van water in de branding van de zee: Ruseler roept juist in dit schilderij een sfeer op zoals we eigenlijk nog nooit eer-der van hem gezien hebben, zijn grijsblauwe drieluik (getiteld Bebloed landschap) ten spijt. Evenmin kun je het vergelijken met zijn oudere werken als Rhino II, West of Nightfighting in Poland, werken die allemaal hingen op zijn solo-expositie van 1983-84 in de Vleeshal.
Maar dan het andere, twaalfdelige Muschel. Wat is dit? Twaalf smalle staande rechthoeken naast elkaar waarop vrij vlak geschilderd takken zichtbaar zijn, afgewisseld met vormen die lijken op mossels maar met hun mandorlavorm evengoed voor iets anders kunnen
staan.
Ruseler schildert hier veel estetischer dan in de uitgesmeerde lagen van het eerste Mu- schel, een techniek die hij bij voorbaat hanteerde op zijn vele kleine objectwerkjes. Dikke pasteuze bewerking van de kartonnen, soms houten ondergrond die daarom dit type werk meer op een object op de muur doet lijken dan een schilderijtje aan de wand. Dezelfde dunne techniek past hij toe op een ander opvallend werk, een vierkant kader, getiteld Onbewogen Beweging. Midden in dit donkere kader zit dus niets; we zien gewoon de muur van de galerie; rondom op dat brede kader weer de dun gepenseelde, voorstellingen’ van de natuur: bomen, lucht, water. Het vierkant lijkt dus op een formeel gemaakt schilderobject van de Engelsman Alan Charlton, maar Ruseler maakt mijns inziens een symbolistische voor- stelling van dit object-schilderij. Alleen met schaarse verwijzing, karig van mededeling’ vergeleken met het besproken Muschel. Hier tast een op het landschap en de natuur ingestelde kunstenaar wat onzeker naar onderwerpen. De keuze in deze galerietentoonstelling is niet samenhangend; de consistentie ligt meer in het werk dat we van hem gezien hebben in (Haarlemse) presentaties dan in de vorm van het werk in zijn Utrechtse solo. Want weer een ander type werk vormt het schilderij Bron-Zuil, dat we moeten zien naast de Bron die we weer in het Gasgebouw troffen (tegelijk met De Groep). Daarnaast ook het werkstuk De IJzer, als onderwerp het Belgisch riviertje dat berucht werd in de eerste wereldoorlog. Alle drie zijn het duidelijk objecten met voorstelling, het een zowel als het ander, dingen die wat versluierd hun bedoeling prijsgeven. Daarom, om die zweem van maar net onthulde reflecties over het landschap, zou men het werk van Roland Ruseler kunnen zien als dat van een modern romanticus.
JAN ZUMBRINK
Utrecht, Lange Smeestraat 29 (buslijn 02 richting Kanaleneiland), Flatland galerie: Schilderijen 1985-1986 van Ronald Ruseler. Galerie geopend woensdag-zaterdag 11.00-17.00 u. Tot 20 april.
Tekst gaat verder…
BEELDEND WERK VAN RUSELER IS POËTISCH EN BESCHOUWEND
UTRECHT Ronald Ruseler (1950), is een Haarlemse kunstenaar die sinds 1976 al verschil- lende eenmanstentoon- stellingen had, waaronder twee jaar geleden een expositie in het Frans Halsmuseum in Haarlem.
Recent werk toont hij nu in de sobere ruimte van Flatland, waar zijn verstilde, doch zeer emotioneel geladen werk uitstekend tot z’n recht komt.
Op stukken hout, aaneengevoegd tot plastische composities variërend van een halfronde vorm en een soort schilderijlijst tot een serie ‘balkjes’ naast elkaar, schildert hij in aardkleuren vormen van vegetatie en andere landschappelijke elementen, afgewisseld met niet dadelijk thuis te brengen, meer abstracte vormen. Het werk heeft een wonderlijke sfeer en is wat melancholiek van aard; in één schilderij roepen maantje en een verdorde boom op haast sentimentele wijze gevoelens op van verdriet en verlatenheid.
De beschilderde ‘schilderijlijst’ waarbinnen slechts de leegte van de galeriemuur te zien is, zet de kijker als het ware aan het werk om de door de lijst gesuggereerde gevoelens zelf gestalte te geven. Nadere informatie over de kunstenaar leert, dat hij zich al geruime tijd bezighoudt met de moeilijk te beschrijven eigenschappen van gebieden waar oorlogen zijn uitgevochten, in het bijzonder de Tweede Wereldoorlog. Resten van verdedigingswerken zoals ze bijvoorbeeld in Normandië nog zijn te vinden, bezien met de ogen van iemand van een naoorlogse generatie.
Ruselers werk is zowel beschouwelijk als poëtisch var aard. Ook zonder te weten wat zijn uitgangspunten zijn, roepen zijn schilderijen een stemming op zoals hiervoor beschreven. Het is integer werk, dat niet van de ene dag op de andere ontstaat, maar wel langdurig blijft boeien.
NOORTJE ΒΑΚΚΕR
TENT.: Ronald Ruseler, schilderijen. TE ZIEN: Flatland, Lange Smeestraat 29, t/m 19 april. OPEN: wo. t/m za. 11-17 uur.
