Met gouaches en tekeningen bij Stichting Beeldende Kunst
HAARLEMS DAGBLAD 22 Juni 1978
HAARLEM – Het toch al kleine aantal galerieën in Haarlem dat bovendien aan stad- en streekgenoten de mogelijkheid verschaft om te exposeren, mag dan weliswaar op de vingers van een hand zijn te tellen, je kunt ze geen consequent beleid ontzeggen. Vooral in de niet puur-zakelijke sfeer worden diverse pogingen ondernomen om het vele talent naar voren te schuiven dat Haarlem traditiegetrouw schijnt te hebben.
Hoe nodig dat voortdurend blijkt te zijn, wijzen de veelvuldige groepstentoonstellingen in Vis-en Vleeshal jaarlijks uit. Kwaliteit is daar steeds in ruime mate aanwezig, maar ze lijdt er onder de kwantiteit zodat vaak door de bomen het prachtige lover niet meer kan worden gezien.
Op de laatste (jubileum-)expositie van De Groep behoorden de gouaches van Ronald Ruseler tot de meest opvallende inzendingen. Ruseler was in Vleeshal vertegenwoordigd met een klein aantal reliéfschilderijen, nogal landschappelijk met soms een voorstelling die uit het doek komt, zoals Jaap Wagemaker dat ook deed met zijn (pessimistisch aandoende) materielandschappen. Je kon er toen van zeggen dat het werk naar meer deed smaken, de toch al niet van kwaliteit gespeende Haarlemmer scheen naar een nieuw hoogtepunt toe te groeien.
De Stichting Beeldende Kunst (Gedempte Oude Gracht 127) die steevast om de maand een Kennemer kunstenaar brengt, waarbij meer op kwaliteit dan op stijl wordt gelet, heeft nu meer werk van Ruseler bijeengebracht. Niet alleen hangt er een representatief aantal gouaches, ook een serie tekeningen geeft een aanvullend beeld van zijn kunnen.”
De eerste indruk geeft een bevestiging van eerdere ideeën: Ruseler blijkt nog aan knapheid te hebben gewonnen. Zijn stijl is daarentegen niet anders: een expressief geladen richting in de nieuwe figuratie. Heeft de nieuwe figuratie al een abstract trekje, dan krijgt ze van Ruseler toch vooral een realistische sfeer mee, zonder dat daarbij de werkelijkheid wordt betracht. Eerder is er sprake van een hoog opgevoerde suggestie.
Je ziet met een dergelijk overzicht natuurlijk beter wat iemand als Ruseler te bieden heeft. En dat is niet mis, want zowel wat zijn expressie als de materiaalbehandeling, de techniek betreft, bereikt Ruseler in zijn werk een heel nieuwe intensiteit. Op een zeer spannende manier schildert hij landschappen waarin bepaalde doelen centraal staan om te worden beschoten door straaljagers. Van die vliegtuigen is in wezen niets te zien, maar de suggestie is zo groot dat je je waant mee te vliegen in de cockpit. Het landschap trekt daarbij in snel vervormende lijnen onder je weg, terwijl kaders en rasters aangeven waar het doel van de reis ligt.
Ruseler snijdt met die kaderlijnen hele beeldformaten uit en vergroot daarmee de attentie die hij aan de doelen wil geven. Aan de rand van zo’n uitsnijding verschijnen dan allerlei proef-kleurstrookjes of andere informatieve gegevens, iets dat onverwacht heel ,,fundamenteel” gaat werken. Het zit overigens weer niet in de landschappen waarin de suggestie van de vlucht is achterwege gebleven.
Ruseler werkt in deze doeken op een tamelijk a-dynamische wijze, in die zin dat de expressie echt van binnenuit moet komen. Dat hij daarin toch slaagt, komt vooral door de beheersing van de materie. Door de voorstelling uit het doek te laten komen (en het af te dekken met een per- pex doos) ontstaat een drie-dimensionaal gegeven dat uitnodigend werkt om het beeld nader te gaan onderzoeken.
Hoewel de tekeningen zeker een zelfstandig karakter hebben, mag je stellen dat Ronald Ruseler zijn grootste kracht vindt in de gouaches. Hij is bij het tekenen noodgedwongen bezig met het uitwerken van details op een kleinschalige basis. Zijn vormgeving, de kracht en de intensiteit die hij in zijn werk legt om een in wezen gortdroog onderwerp staande te houden, laten zich in de tekeningen kennelijk minder goed verwerken. Aan het totaalbeeld doet dat weinig af; Ruselers werk blijft ook dan recht overeind staan.
(Tot en met 30 juni, van dinsdag tot en met vrijdag van 13-17 uur, op zaterdag van 11-17 uur en bovendien op donderdagavond van 19-21 uur. In de maand augustus is de SBK, inclusief de artotheek gesloten).
CEES STRAUS
* Een representatief schilderij van Ronald Ruseler dat momenteel bij de SBK in Haarlem is te zien:
