Spreuken: 1- 540

540 „Hemellichamen zoals de zon en de aarde bestaan uit een bepaalde dichtheid van massa. Hoe hoger de dichtheid, hoe groter de zwaartekracht. Zonder weerstand van andere krachten, zoals de kernfusie in de zon, zouden deze massa’s samengedrukt worden tot hun kleinst mogelijke vorm: dat is een zwart gat.”
“Wanneer massa condenseert tot een zwart gat, vervormt dit de ruimte-tijd zodanig dat er binnen deze diameter niets uit ontsnapt, zelfs licht niet. In de kern hiervan gelden de bekende natuurwetten niet, alles gedraagt zich anders, dit wordt een singulariteit genoemd.”

539 Jan Teunisse (1805-1851), Amsterdamse schutter ten tijde van de Belgische Opstand, 1830-1831:;
‘Den 24 marcheerden wij uit Helmond naar dat armzalig Bakel. Men had hier niet anders dan lucht, heij en zand en ezelskoppen van boeren die als hun kop jeukte aan hun gat krabten.’

538 Breinrot: veroorzaakt door verslaving aan de sociale media.

537 Een elite van politieke entrepreneurs verhandelen raciaal en sociaal ongenoegen.

536 Sartre’s uitspraak ‘de mens is gedoemd om vrij te zijn’. Vrijheid is niet voor iedereen weggelegd. Je moet er het karakter voor hebben. Om gelukkig te zijn in een staat van vrijheid moet je een individu kunnen zijn. Een individu weet wie hij is, weet waar hij voor staat, waar hij vandaan komt en waar hij naartoe gaat.

535 W.F. Hermans bespotte J.B Charles / Tom Nagel om zijn kaalhoofdigheid: ‘Er worden geen geheimen verraden, wanneer ik er aan herinner dat J.B. Charles kaalhoofdig is.’ En: ‘Kaalhoofdigen vormen, evenals stotteraars en roodharigen, een psychologische categorie apart.’

In een later twistgesprek met Harry Mulisch noemde Hermans het zijn ‘roeping’ en levenslange ‘missie’ om de status quo te verdedigen en de strijd aan te binden met idealistische wereldverbeteraars: ‘Misschien heb ook ik wel een soort missie. Ik bedoel, de toestand is niet alleen gruwelijk, maar die toestand is volgens mij gruwelijk omdat de menselijke psyche niet zo is als alle wereldverbeteraars zich dat voorstellen. Ik wil dus in mijn boeken eigenlijk wijzen op de beperkte mogelijkheden die een mens psychisch heeft. Ik ben ervan overtuigd dat een mens niet in de wieg is gelegd om van andere mensen te houden, en dat daardoor de toestand dus zo moet blijven als-ie is.’

534 Echt lachen – ELLEN DECKWITZ
Echt lachen, om in een tijd van ontlezing een programakkoord te presenteren waarin de btw niet alleen wordt verhoogd op kranten maar ook op boeken en bibliotheekabonnementen. Pesterij afkomstig uit de koker van iemand die korte metten wil maken met de zogenaamde elite, waarbij het verschil tussen financiële en intellectuele rijkdom gemakshalve wordt vergeten.

533 Bordje in kippenhok: ‘Tok to me’.

532 Werkloosheid is ‘in between jobs’ en een functioneringsgesprek heet nu een ‘Grow-gesprek’.

531 Kunstmatige Intelligentie:
– Er circuleert een filmpje van de Capitoolbestorming waarin de meute opeens ‘Hang Mike pants’ scandeert.
– het gevaar dat niet-menselijke, niet-organische technologie de mensheid gaat beheersen.
– De datagraaiers van AI:  AI is de grootste diefstal uit de geschiedenis.
– Tennisvereniging Duinvliet: ‘Kunstmatige Intelligentie gaat ons banen kosten!’.

530 Dit is het tijdperk van de verdienende klasse, op zowel jongeren (onderwijs) als ouderen (alles) wordt het liefst bezuinigd. Vooral die ouderen lijken een last: keer op keer worden ze verantwoordelijk gehouden voor de onbetaalbaarheid van de gezondheidszorg en andere problemen. Het ministerie blijft maar pleiten voor ‘zelfredzaamheid’, langer thuis wonen is een nergens tegengesproken ideaal. Want de bejaardenhuizen moesten dicht, niet alleen om financiële redenen maar kennelijk ook om morele.

529 Oorlog Midden-Oosten Postuum Yahya Sinwar (1962 – 2024): Snoeiharde Hamasleider die voor ‘goede zaak’ wel 100.000 levens wilde opofferen

528 Als iedereen constant in beweging en onderweg is, en niemand ergens meer aan wil komen, creëert dat een volatiele cultuur van rusteloosheid. Het creëert een samenleving waarin overgave, berusting en acceptatie lastig gedijen. Er zijn te veel mensen die heel druk zijn met druk zijn.

527 Thomas Merton (1915-1968) in Alaska: ‘Een bruut van een berg, een vulkaan waar je niets tegen zegt’.

526 Albert Camus: ‘’Eindelijk een gevoel van geluk, geluk op de rand van tranen.’

525 Het keerpunt van Klaus Mann: ‘Wie zichzelf verraadt, die zal ook de gemeenschap, het sociale geheel, niet meer kunnen dienen.’

524 Vieze Man
Ik stel mij er gelukkig niets bij voor, maar Kees van Kooten zou de krantenkop ‘In de slipstream van De Vieze Man’ zelf bedacht kunnen hebben.
Roel Praat, Den Haag

523 Het leven is een aandoening.

522 Peter Buwalda: (…) Urenlange discussie, slaande deuren, koffers pakken, het weer goedmaken, trouwen, kanarie nemen.(…)

Peter Buwalda:
‘Hitler wist wel de Olympische Spelen naar Berlijn te halen”.

521 Terrorisme:
Vorig jaar ontploften in Nederland 1.057 keer explosieven bij een woning of bedrijf en dit jaar tot juni al bijna 500 keer, stond in het Het Parool. Maar zolang daarbij niet Allahoe akbar wordt geroepen, hoeven we ons daarover geen zorgen te maken.

520 Wij beleven in het Westen momenteel het einde van de naoorlogse periode.

519 Kidults zijn volwassenen die zich ‘kinderlijk blijven gedragen’. Ze blijven thuis wonen. Ze beginnen pas ver na hun 30ste aan een vaste relatie. En als er kinderen komen, wordt de verantwoordelijkheid gelegd bij grootouders, leraren en maatschappij

518 Sigrid Kaag werkt nu in Gaza, omdat Nederland te gevaarlijk voor haar is.

517 De vrouwenhaat van GeenStijl en Vandaag Inside is lucratief. Door intimidatie, georkestreerde aanvallen, bedreigingen en opdrachtgevers die benaderd worden, proberen horden mannen onafhankelijke vrouwen de mond te snoeren. Opgejut door Telegraaf-opiniemaker, Poetin-fan en Trump-adept Wierd Duk.

516 De DDRnostalgie: heimwee. Verlangen naar vroeger, toen alles slechter was

515 Jan Siebelink: ‘God is een hunkering, denk je niet?’

514 Deplorables: Met de deplorables werden niet alle Trump-stemmers bedoeld maar een deel ervan. ‘”You know”, Clinton said to a friendly crowd of wealthy donors this weekend, “to just be grossly generalistic, you could put half of Trump’s supporters into what I call the basket of deplorables. Right? The racist, sexist, homophobic, xenophobic, Islamophobic — you name it.”’ Het is te hopen dat er een dag komt dat mensen zien dat mevrouw Clinton toen gewoon gelijk had, een deel van de Trump-aanhang is schaamteloos racistisch, homofoob, xenofoob. En dat deel is deplorable.

513 Freek de Jonge:
‘We hebben in de politiek te maken met een groep lichtbeschadigden die even met terugwerkende kracht recht zullen zetten wat de linkse elite allemaal heeft bedorven. Het is het persoonlijk ongenoegen van mensen die er maar niet in slagen gelukkig te worden. In de beweging-Fortuyn hebben twee uitersten elkaar gevonden: de gegoede burgerij die geen aansluiting heeft met de intellectuele en politieke elite, en de onderklasse die zijn frustratie over het niet bereiken van een bepaalde status afwentelt op allochtonen en asielzoekers.’

512 Bulkarbeid is oneerlijke uitbuiting.

511 Vraag: ‘Waarom moet het altijd jong, jonger, jongst zijn?’
Antwoord: ‘Dat moet je aan mijn ex vragen.’

510 Olaf Tempelman:
Het discours dat westerse leiders, ‘de Amerikanen’ voorop, gretig waren de Navo uit te breiden, is ook feitelijk onjuist. De werkelijkheid van de jaren na 1989 was dat er van westerse zijde aanvankelijk geen animo was voor Navo-uitbreiding. (…) In Poetins toenmalige perceptie was de oostwaartse uitbreiding van de Navo geen bedreiging voor zijn macht. Heel anders was zijn perceptie van de kleurenrevoluties die zich in dezelfde tijd voltrokken in Georgië (2003) en Oekraïne (2004). Zowel de Rozenrevolutie in Georgië als de Oranjerevolutie in Oekraïne luidde het einde in van leiders die aan de leiband liepen van Moskou. In de jaren daarna vatte in het Kremlin de acute vrees post dat zich ook in Rusland een kleurenrevolutie zou kunnen voltrekken.

509 Over Brahmaans Links:
Want ideologie ontaardt gemakkelijk in weerzinwekkend fanatisme. Dat is prachtig geïllustreerd door Anatole France in De goden zijn dorstig, een historische roman over de Franse Revolutie. De protagonist is een jongeman, radicaal links, die jurylid wordt bij de Revolutionaire Rechtbank. Zijn trotse moeder weet zeker dat hij het goed zal doen, want als kind al kon hij geen onrecht verdragen. Al snel veroordeelt hij velen onverbiddelijk tot de guillotine omdat ze geen goed republikein zijn.
Een van zijn slachtoffers is een verarmde aristocraat. Die blijft onbewogen bij de politieke onrust en denkt met weemoedig genot terug. Aan dunne zomerstoffen en de bekoorlijke lichamen waarvoor die zijn bestemd. Aan feesten waarbij hij gearmd in de mirtenbosjes verdween. Aan de gouden hals van zijn knappe buurvrouw. Aan de maan als symbool en getuige van de liefde. Op weg naar het schavot beseft hij dat hij met spijt van het leven scheidt omdat hij er zo van genoten heeft.
France’ boodschap: epicuristische levensfilosofie (waarbij genieten centraal staat) overtreft elke ideologie. Of is dat vloeken in dit clubblad?

508 Als je de eendjes in de vijver jarenlang gevoed hebt, blijven ze kwaken.

507 Drie dagen later liet Poetin als teken van zijn goede wil een kinderziekenhuis in Kyiv bombarderen.

506 Matthijs Röling: ‘„Ik heb het grote geluk gehad dat ik niet gehinderd ben in datgene wat ik het leukste vind en het beste kon”, 

505 Rondom de autocraat mag een roofzuchtige elite zich verrijken. Daarom steunt ze hem onvoorwaardelijk.

504 De mens is vooral onmachtig. We lijken nog niet goed om te kunnen gaan met onze vergissingen.

503 Psychiater Damiaan Denys: ‘Angst is tot op het bot onredelijk en vindt zijn oorsprong in onze eigen voorstelling van de wereld; het heeft nooit iets met de werkelijkheid te maken. In wezen is de wereld om mij heen niet angstwekkend, geen dier is angstwekkend, geen mens is angstwekkend. Het is wat ik zelf van mensen of dieren maak, of wat ik in mijn verbeelding van een vreemde cultuur maak, dat de oorsprong is van mijn angst. Daarom is angst ook fascinerend: in je eigen angst lees je je persoonlijke projectie op de wereld.’

502 Aylin Bilic:
Wat ik al een jaar lang veel te weinig zie op de Nederlandse tv is duiding door mensen die de recente geschiedenis van het land Israël en de situatie in het Midden-Oosten goed kennen. Wie in Nederland weet dat er in en na 1948 niet alleen honderdduizenden Palestijnen uit Israël verdreven zijn, maar dat een nog groter aantal Joden uit de Arabische wereld hetzelfde overkwam? De helft van de Israëlische bevolking stamt van hen af. Wie in Nederland weet dat Egypte een tijd de scepter zwaaide in Gaza, terwijl het land sindsdien niets meer met Gazanen te maken lijkt te willen hebben (die grens zit al jaren potdicht)?
Het lijkt me uitgesloten dat er een weg naar vrede is als er slechts twee perspectieven zijn: het 100 procent anti-Israëlische perspectief bestaat naast het 100 procent pro-Israëlische. Waarom naast Marokkaanse en Turkse Nederlanders (ook in de politiek) ook sommige (linkse) columnisten, universitair docenten en studenten deze houding hebben overgenomen is me helemaal een raadsel.
Israël wordt door deze groepen niet alleen als enige agressor geduid, maar ook steeds meer als koloniale mogendheid die de regio zou moeten verlaten. Symbolen van het land zoals de Davidster zijn per definitie fout.

501 100-jarige:  ‘Ik vermoed dat de meeste mensen niet in staat zijn te leren van het verleden omdat ze niet willen weten hoe het echt zit, de werkelijkheid niet aankunnen. Het is voor een samenleving belangrijk vertrouwen in elkaar te hebben, maar dat vertrouwen lijkt nu zoek.’

500 Tommy Wieringa:
Lange tijd bestond het idee dat kunst en cultuur laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk moesten zijn – door lang opgekropt populistisch ressentiment wordt nu eindelijk met de culturele sector afgerekend.

499 Maar de voornaamste gedupeerden zijn toch de minderbedeelden, zij die vrije toegang zouden moeten hebben tot de wereld van kennis, schoonheid en cultuur, en daarin nu belemmerd worden.

498 Deze ruzie moet met rust genezen.

497 Kiezen tussen haat of hoop.

496 In het nationaal-imperialisme van Rusland, is de individuele burger nog minder dan een pion op een schaakbord.

495 Elon Musk:
De gasten op feestjes van Musk moeten standaard een geheimhoudingsverklaring tekenen, naar verluidt omdat zijn gebruik van onder meer lsd, cocaïne, xtc, paddenstoelen, cannabis en ketamine zo indrukwekkend is dat zelfs bestuurders van zijn bedrijven al meermaals de noodklok hebben geluid.
Want ja, Elon Musk is alles wat er mis is met deze tijd; een bewijs dat het neoliberalisme een pest is die zo venijnig om zich heen woekert dat we allemaal gevangen zitten in een koortsdroom waarin een zelfgenoegzame, extreemrechtse junk die volledig blasé is door zijn eigen genialiteit de macht heeft om te beslissen over verkiezingen, oorlogen en de waarheid.

‘free speech absolutist’ Musk laat werknemers van Tesla zwijgcontracten tekenen. Hij ontsloeg werknemers die vakbondsfolders verspreidden en verwijdert journalisten die kritisch op hem zijn van X. De fascisten komen niet via knokploegen en zwarte laarzen aan de macht, maar via onze telefoons

494 ‘Ik kan niet bij een Heer dienen die aan politiek doet’, zegt butler Joost, ‘de wereld is al onrustig genoeg als ik het zo mag uitdrukken.’ 

493 De bewuste strategie vanuit rechts-conservatieve hoek; Het doel is om controversen te creëren over zaken waar tot dan toe nauwelijks discussie over bestond.

Rechtse boosmensen maken kunst elitair.

492 Sterrenkundige Else Starkenburg :
‘Na de oerknal was het een hele tijd stikdonker. We noemen dat in de sterrenkunde de dark ages. Het heelal was aan het uitdijen en afkoelen. Materie begon langzaamaan samen te klonteren. Daar zijn de eerste sterren uit voortgekomen. Die hebben dus voor het eerst licht gebracht in de duisternis. Maar ze deden nog iets anders dat heel belangrijk is: ze maakten namelijk via kernfusie in hun binnenste andere elementen die er tot dan toe niet waren. Vlak na de oerknal bestonden alleen de elementen waterstof, helium en een heel klein beetje lithium. Daarna kwam er koolstof, waar ook wij uit zijn opgebouwd. Al die elementen bestonden nog niet.’

491 Het Zijn van Heidegger is wel vergeleken met een God of iets mystieks: het onthult alles wat er is, maar verbergt zichzelf.

490 Caroline de Gruyter Democratie:
We hebben de democratie nodig om steeds een nieuwe balans te vinden. Dit speelt op alle niveaus: lokaal, provinciaal, landelijk, in Europa. De politiek, journalistiek en andere instituties hebben een rol te spelen in dit systeem. Er is vrijheid van meningsuiting, maar die houdt op waar je anderen beschadigt. Je bent verantwoordelijk voor wat je zegt en doet. Ophitsing, verspreiding van fake news en demonisering van één groep in de samenleving betekenen dat je die verantwoordelijkheid afwijst. Dit zijn vormen van sabotage.

489 De Engelse taal is als motten de randen van het Nederlands aan het aanvreten.

488 Wat voorkomt als de rand van de afgrond, is voor heel veel anderen de horizon waarachter hoop gloort. 

487 A. Alberts: ‘Eilanden zijn ook geheime plaatsen, waar het onbewuste bewust wordt, waar de mogelijkheden als paddenstoelen uit de grond schieten, waar de verbeelding nooit tot rust komt.’ 

486 Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1921 werd in Amsterdam de dakloze alcoholist ‘Had-je-me-maar’ namens de Vrije Socialistische Groep naar voren geschoven. Programmapunten waren onder andere jajem (jenever) en bier voor 5 cent, vrij vissen in het Vondelpark en afschaffing van Kunst en Wetenschap.

485 Marc Chavannes: ‘Als iets nieuw is voor jou betekent dat niet noodzakelijkerwijs dat het nieuws is.’

484 De politieke wetenschapper Francis Fukuyama legde met zijn beroemde boek Het einde van de geschiedenis en de laatste mens (1992) een ideologische bodem onder dat breed gedragen gevoel: „De mensheid heeft het einde van de geschiedenis bereikt: dat wil zeggen het eindpunt van zijn ideologische evolutie en de universaliteit van de westerse liberale democratie als uiteindelijke vorm van menselijk bestuur.”

483 Wanneer de woorden op zijn neemt de muziek het over.

482 Het leven wil leven .
Fokke Obbema: Overleven is een oerkracht die ons handelen en denken stuurt. 

481 Gizem Kilinç, Rotterdam over migratie-kritische politici:
‘Waar zouden ze het toch over hebben als wij er niet zouden zijn?’, merkt mijn vader (vluchteling en ex-asielzoeker) op. 

480 Gazaanse jongen over omgekomen moeder:
‘Tegen wie moet ik nu mamma zeggen?’

479 De herinnering is de moeder van alle muzen.

478 De dood doet je beseffen hoe een gestorvene in je is gegroeid.

477 Ver weg van het stadsgewoel – Thomas Hardy
‘Hij was iemand voor wie herinneringen ballast zijn en toekomstverwachtingen overbodige beletsels’.

476 Met mij gaat het goed, met het land gaat het slecht.

475 Niet 80% van de wetgeving komt uit Brussel, maar slecht 10 tot 30%.

474 Johann Gottfried Herder (1744-1803): Pas op zee kan de geest zijn vleugels uitslaan.

473 ‘Bleib wer du bist’.

472 Paul Eluard: Qui de nous a invité l’autre.

471 Vincent Icke: Pas heel laat, vrij recent, besefte ik: natuurwetten zijn tijdelijk. Het is iets wat we verzonnen hebben en ze bestaan tot we met iets beters komen.

470 Guimaraes Rosa: ‘Was het mijn vader, immer afwezig: en de rivier-rivier-rivier – altijddurend.’

469 Als kunstenaar geef je de ziel door.

468 Pieter Holstein:
‘Kunst is overal waar mensen leven, de toegang heet aandacht, welke in wezen liefde is’.

467 Kunst is geen luxe, maar noodzaak

466 ‘Waarneming’, leert het etymologisch woordenboek, betekent van oudsher aandacht schenken, iets onder je hoede nemen, het willen beschermen en er zorg voor dragen. ‘Goed’ kijken is niet alleen een vaardigheid, maar een morele keuze. Dat zit al in het woord waarneming zelf besloten.

465 Bij Ziggo is voetbal gratis.

464 En als de tong eenmaal in galop is, is het nutteloos om de achtervolging in te zetten.

463 Frits Hotz – Dood Weermiddel. ‘Alles eindigt in ironie. Als we twintig zijn believen we ironisch te doen; als we oud zijn is het leven het.’

462 Haat is geen mening

461 Elias Canetti is bij tijd en wijle lucide. ‘Hypochondrie is het kleingeld van de angst’, schrijft hij, ‘het is de angst, die om te kunnen vervluchtigen, namen zoekt en vindt.’

460 Vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt, zei Johan Cruijff ooit. 

459 Tao:
Weten dat je eerst een kampioen moet zíjn om er een te kunnen worden.

458 Liever ‘vent’ dan ‘vorm’.
– Menno ter Braak, 1937:
Zij zijn niet in echte oplossingen geïnteresseerd, want ze hebben de misstanden nodig om te kunnen blijven schelden. Dat is ook het enige waar ze echt verstand van hebben: schelden en haten. Ze hebben geen enkel positief idee, het enige wat ze willen is het uitleven van het ressentiment. Ook opvallend: ze haten intellectuelen, ze haten kunstenaars, ze haten cultuur, ze haten alles wat niet net zo gewoon is als zij zijn’.

– Jacques Gans (1907-1972), de wat kinderlijke bohemien, die ook een verleden had van links activisme. In 1939 werd door Nederlandse letterkundigen de oprichting besproken van een nieuw literair tijdschrift. Gezien de oorlogsdreiging was de stemming ernstig en apocalyptisch. Het viel dan ook verkeerd, toen Gans tijdens de vergadering luidruchtig kwam binnenstommelen. Om zich te verontschuldigen zei Gans: ‘Ik kom afscheid nemen, morgen reis ik naar Finland om te vechten tegen de Russen.’
Waarop de schrijver Edgar du Perron na een stilte tamelijk achteloos opmerkte: ‘Dat is goed, Jacques. Tot morgen!’

457 Van Jan Blokker zijn de klassiekers: ‘Een socioloog is iemand die bewijst dat het donker wordt als de lamp uitgaat’ en ‘een socioloog is iemand die twee dingen kan: óf iets bewijzen dat ik al wist, óf iets veronderstellen dat hij niet kan bewijzen’.

456 1945:
’Mocht u in Auschwitz bezoek ontvangen?’
‘U heeft in ieder geval niet de Hongerwinter hoeven meemaken’.
Terugkerende Joden op het Centraal Station te Amsterdam toegesproken door een agent: ‘daar begint het weer met  aandacht trekken”.

455 Neo-liberalisme: staat het interventionistische overheid voor, toegewijd aan grote bedrijven. En ten koste van publiek belang, omdat ook daarin te pas en te onpas marktmechanismen worden geïnjecteerd. De burger wordt met controle en dwang in het gareel gehouden.

454 We leven niet in een democratie, we zijn de democratie. Altijd, en allemaal samen. Elk ander idee is tirannie.

453 Woorden zijn een soort klittenband waaraan je alles wat in je straatje past kunt kleven.

452 Dylan Thomas: Do not go gently into that good night.

451 Desinformatie bestrijden is „dweilen met een open rioolkraan” 

450 Salman Rushdie:
Als religie politiek wordt of gemilitariseerd dan krijgt het een vermogen om schade aan te richten. „Wanneer de gelovigen geloven dat wat zij geloven moet worden opgelegd aan anderen die het niet geloven, of wanneer ze geloven dat ongelovigen moeten worden weerhouden van krachtige of humoristische uitingen van hun ongeloof, dan heb je een probleem.”

449 Willem-Alexander 18 jaar:
Het Rubinstein-tweetal ontlokte onze koning in spe een paar aardige uitspraken, bijvoorbeeld het antwoord op de vraag waarom hij op een kostschool zat: ‘Kijk, ik vond mezelf niet lastig. En mijn ouders vonden zichzelf niet lastig. Maar elkaar vonden we wél lastig.’

448 De jacht is mooier dan de vangst.

447 Zo ver afgegleden als in Amerika zijn we nog niet, maar de debilisering slaat ook hier om zich heen.

446 Over het falen van NS: een fietspad hoeft toch ook niet rendabel te zijn?

445 Ook met een omweg kom je ergens.

444 De Amerikaanse schrijver Philip Roth beschreef het verschil tussen romanschrijver zijn in het vrije Westen of binnen de censuur achter het IJzeren Gordijn: ‘(In Oost-Europa) mag er niets en doet alles ertoe; hier mag alles en doet niets ertoe.’

443 Edward St. Aubyn: „Most people wait for their parents to die with a mixture of tremendous sadness and plans for a new swimming pool.”

442 In de ervaring van de massa gebeurt iets waar denkers als Gustave Le Bon, Freud of Canetti al op wezen: de individuele verantwoordelijkheid valt weg. Scepsis verdampt, een collectief verlangen in iets of iemand te geloven maakt zich sterk. Er ontstaat ruimte voor fantasie en geruchten, die een uitlaatklep zoeken. Er bestaat een sociologisch onderzoek waarin grote groepen mensen (bijvoorbeeld de Duitse bevolking tijdens de Holocaust) iets tegelijk wisten en niet wisten. Het weten was te groot om ermee om te gaan. In die situaties verleidt ons de ontkenning, een vlucht in kwade trouw – vergemakkelijkt als je met velen bent.

441 „Ja, we staan voor de totale ommekeer: nu de media welhaast het toppunt hebben bereikt van haast en van een alles-overstromende omvang, zitten we tegelijkertijd op het dieptepunt van de nietszeggendheid van mededeling.” Mooi gesproken door Kierkegaard, in 1851.

440 Hoe zou Abel Herzberg deze tijd hebben beleefd? Nederlands bekendste zionist (1893-1989) was zijn leven lang overtuigd dat alleen het bestaan van een nationaal tehuis de Joden enige veiligheid garandeerde in een diep vijandige wereld. Intussen had hij na het overleven van het concentratiekamp Bergen-Belsen geen enkele illusie meer over de neiging van de mensheid om het goede te doen. En daarbij zonderde hij niemand uit. Na een lezing over de Jodenvervolging kreeg hij een vraag uit de zaal: ‘Meneer Herzberg, wat moeten wij doen om te voorkomen dat onze kinderen weer slachtoffers worden?’ Zijn antwoord werd befaamd: ‘Dat is het probleem niet, mevrouw. Het probleem is hoe wij kunnen voorkomen dat onze kinderen beulen worden.’

439 Reinier Lucassen: „Zoals sommige mensen een wiskundeknobbel hebben, zo zitten anderen op de golflengte voor het herkennen van kwalitatief bijzondere kunst. Het is een talent: je hebt het, of je hebt het niet.”

438 Het Higgsdeeltje hoort bij een veld waarvan elk ander deeltje op zijn eigen manier weerstand ondervindt, alsof je tegen een rivier opzwemt waarbij de stroomsterkte niet afhangt van de snelheid van het water, maar van de specifieke zwemmer. Hoe sterker de stroming, hoe meer massa een deeltje heeft. ‘Zelfs wanneer het universum leeg lijkt, is dit veld er nog. Zonder zouden we niet bestaan, omdat het contact met dit veld de reden is dat deeltjes massa krijgen’, schreef het Nobelcomité bij het uitreiken van de Nobelprijs aan Higgs en Englert.

437 Het verheffen van onderbuikgevoelens tot beleid leidt tot het witwassen van vooroordelen, wetenschapsontkenning, en erger. Wie suggereert dat onderbuikgevoelens even belangrijk zijn als feiten, verwelkomt de leugen en de post-truth-samenleving.

436 Jair Bolsonaro’s huilbui:
Met z’n allen vergaapten we ons aan het filmpje. Hoe was het mogelijk. Deze rancuneuze, militaristische macho. Huilde hij? Ja hoor. Tranen met tuiten stond president Bolsonaro te huilen.
We herinnerden ons allemaal die keer dat hij een stad bezocht waar de covid-lijken lagen opgestapeld in koelwagens, omdat er geen plaats meer was op de kerkhoven. ‘Hou toch op met jullie gejank’, blafte de voormalige legerkapitein tegen de familieleden. ‘Wees een vent! Iedereen gaat een keer dood.’ Ook wisten we nog hoe iedereen die kritiek had op Bolsonaro’s moorddadige coronabeleid met zevenhonderdduizend doden als gevolg ‘huiliehuilie’ en ‘slappe homo’ werd genoemd. Hoe Bolsonaro ervan genoot het stikken na te doen van de coronapatiënten in Manaus, die door zijn wanbeleid geen zuurstofflessen meer hadden.
Nu stond het scheidende staatshoofd zelf te janken. Op een militaire ceremonie nota bene. Het werkte bijna komisch.
Jair Bolsonaro’s huilbui vond plaats op de avond van 5 december 2022. Een dikke maand eerder, op 30 oktober, had de linkse Lula da Silva de presidentsverkiezingen rechtmatig gewonnen. Bolsonaro’s poging tot staatsgreep was in rook opgegaan.

435 JARL VAN DER PLOEG
Toen de pandemie op haar einde liep en er nauwelijks nog doden vielen, had het iets bijna onschuldigs jezelf op te winden over een groep moeders die op basis van op Facebook gevonden formules concludeerden dat het toch verstandiger was hun kroost niet te laten inenten. Ze hadden altijd veel kinderen, want hoewel dat soort mensen uiteraard heel goed konden rekenen, waren ze vaak nog net iets beter in die andere vorm van vermenigvuldiging.

434 Van der Plas (BoerenBurgerBeweging) is niet dom, ze kan wel goed doen alsof. Mensen die over klimaatwetenschap beweren dat ze het andere geluid missen, zeggen eigenlijk: interessant, maar ik mis de onwaarheid in dit verhaal, de misleiding. Voor het completere plaatje zullen we eerst toch ook moeten horen wat het rookgordijn hierover te zeggen heeft. De waarheid tegen de onwaarheid wegstrepen en op nul uitkomen, eerder heeft het arme mens geen rust.

– multitalent Caroline van der Plas

433 En nu het weer:
‘De bergen zijn aardig hushpuppi!’.

432 Boven de ellende van de Toeslagenaffaire hangt natuurlijk een zeker politiek en maatschappelijk klimaat dat de fraudebestrijding afgericht heeft op het vernielen van een specifieke groep mensen, mensen die in zekere politieke- en mediakringen al jaren afgeschilderd worden als niet te vertrouwen uitvreters, als profiteurs van ‘onze’ sociale voorzieningen. Het kán morgen ook gebeuren. En bepaalde groepen hebben daarvoor eerder te vrezen dan andere.

– Toen Rutte werd gevraagd of hij na het rapport over het diepe falen van zijn kabinetten had overwogen op te stappen, volgde een lange, ingestudeerde zucht – moeilijk, moeilijk, heel proces. Waarna hij zei dat hij onderdeel van de oplossing wilde zijn, als een slager tegen een hamlapje: Ik ga jou helpen weer een varkentje te worden.

431 Henk is hondentrainer: ‘Als je met de stroom meegaat, sta je zelf stil’

430 Joris Linssen: ‘Ik heb veel gereisd. Dan ga je Nederland vanzelf meer waarderen. En het gaat je verbazen dat zoveel mensen doen alsof hier verschrikkelijke dingen aan de hand zijn. Je leest er zelden iets over in de krant, maar mensen hebben hier veel voor elkaar over. Er zijn bijvoorbeeld meer dan een miljoen mantelzorgers. Wat ik ook mooi vind: in veel landen draait alles om familie, terwijl vrienden in Nederland veel belangrijker zijn. Eigenlijk kiezen wij onze familie. We leven in een bijzonder eigenwijs en vrij land. Laten we hopen dat dat zo blijft.’

429 De dichter Gerrit Komrij zei ooit: ‘Kunstenaars zijn zwanen, geen ezels die pakjes dragen.’

428 ‘Hi, we’re Dick and Cock’. Begin 1994 gingen D66-coryfee Wim Dik, de baas van Koninklijke PTT Nederland, en PvdA-leider Wim Kok, minister van Financiën in het laatste kabinet van Ruud Lubbers, samen op een roadshow langs de financiële centra van de wereld, zoals Londen en New York.

427 Maarten ’t Hart zei: als je schrijft leef je je leven twee keer. De eerste keer als het gebeurt en de tweede keer als je erover schrijft

426 Somerset Maugham: ‘Een volk dat meer om zijn gemak dan om zijn vrijheid denkt, zal zijn vrijheid verliezen, en zijn gemak bovendien.’

425 Navalny kon worden vermoord dankzij de wreedheid van het regime van Poetin

424 De dood van de perfecte zin. Roman van de Estse schrijver Rein Raud:
Raud probeert te bevatten hoe iemand zijn ziel aan de Sovjet-terreurmachine kan verkopen. Zo schrijft hij: ‘Zou het soms zo zijn dat het systeem dat zovelen van ons in een angstgreep hield, het alleen maar zo lang uithield doordat een overgroot gedeelte van onze medeburgers uit moreel uitschot bestaat, uit cynici, sadisten en klootzakken, die in deze wereld alleen maar op een kansje loeren om de anderen te vernederen?’

423 Een levensgevoel: wezenlijk treurig, maar niet volslagen troosteloos.

422 Not so long ago I asked Chat GTP how I could ever create smaller works, ‘get a smaller piece of paper’ was its brilliant advice. So I did 😉

421 Merel van Gaalen, Amsterdam: Waarom blijven politici en journalisten Geert Wilders een ‘goede debater’ noemen? Hij is misschien ad rem en vilein in zijn replieken, maar dat is iets anders dan een goed debat voeren. Inhoudelijk heeft de man niets meer te bieden dan zijn eigen, persoonlijke wrok.

• Wilders heeft de koran stelselmatig een haatboek genoemd. Hij heeft het over een haatideologie, en kopvodden, over de moskeeën die moeten worden gesloten, de islamitische scholen die moeten worden gesloten. Dat zijn giftige woorden, die leiden tot giftige daden.
• „Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee.”
• Mini-Nexit
• Geert Wilders speelt het spel, zoals vaker, een stuk slimmer. Zoals de meeste radicaal-rechtse partijen in Europa is Wilders altijd vrij openlijk pro-Poetin geweest, net als zijn ideologische geestverwanten Orbán en Le Pen. Na het neerschieten van MH17 in 2014 moest hij vanzelfsprekend even dimmen. Hij zorgde ervoor dat bij bijeenkomsten van Europees radicaal-rechts Russische agitatoren uit de buurt werden gehouden. Niettemin verscheen hij een paar jaar later trots in de Russische Doema, pronkte met een vriendschapsspeldje en keerde zich op Twitter tegen de verfoeide ‘Russophobia’. Flirt met Moskou.
• Max Pam: ‘Wilders: ‘Verschrikkelijk. Oppositieleider Navalny sterft in een barbaarse strafkolonie van een barbaars regime.’ De Russische tv vierde feest toen Wilders de verkiezingen won. Logisch, want nog in 2018 reisde Wilders naar Moskou, waar hij zich liet fêteren door leden van de Doema, het Russische parlement. Met een Russisch speldje op poseerde hij daar vol trots’
• Max Pam: ‘Geert Wilders altijd op de bres voor de joods-christelijke traditie – leve de pogroms! – vond dat christenen weer de kop van Jut waren. In een islamitisch land zou zoiets niet kunnen.’
• „Een antidemocratische veelpleger (Wilders) als minister-president of regisseur is geen optie. Wat je kwijt bent aan democratische normen en waarden krijg je niet zomaar weer terug.
• Het gif staat allang niet meer verborgen in een koele kast: het wordt openlijk uitgestrooid over het land.
•  In 2018 – vier jaar na het neerhalen van vlucht MH17 – bracht Wilders een bezoek aan Moskou op uitnodiging van de Doema, het Russische parlement. Volgens Wilders was Rusland „geen vijand” maar „een bondgenoot in de strijd tegen terrorisme en massa-immigratie”. Tijdens het bezoek prijkte een Nederlands-Russisch ‘vriendschapsspeldje’ met de vlaggetjes van beide naties op zijn revers. „Ik draag het hier met trots”, schreef Wilders op X. De nabestaanden van de MH17-ramp (er kwamen 196 Nederlanders om) vonden het een schoffering.
• Wilders heeft thuis een Hongaarse op de bank, maar wil wel alle buut’nlanders eruit. En hij zeurt over wachtgeld, maar wordt zelf al jaren voor tonnen beveiligd met belastinggeld, omdat hij zo nodig de hele dag moslims over de hele wereld moet provoceren, in plaats van zijn werk te doen.
• Afgelopen vrijdag twitterde Geert Wilders op X dat hij de groeiende asielstroom niet meer kan aanzien en ‘steeds meer dorpen en steden bezet gebied lijken’.
• De Formatie – En maar doorjammeren totdat zij het echte slachtoffer zijn en niet meer de verantwoordelijken.
• De kermisklanten van Geert Wilders.
• Neppartij
• De gepaste reactie op Wilders’ gejammer kwam uit dat rechtse midden. Gewezen VVD-fractieleider Klaas Dijkhof antwoordde op X. Hij hintte op de vraag wat twintig jaar beveiliging en bunkermentaliteit doen met iemands mentale gezondheid. ‘Niets nalaten is vooral lullig voor de erfgenamen. Maar als je daarvan hysterisch uit je panty gaat, dan zat die al te strak.
• De kiezer stemt niet op Wilders ondanks diens totale gebrek aan klasse, maar vanwege dat totale gebrek aan klasse. De gewone man stemde ooit links omdat hij erop vooruit wilde gaan, totdat hij er genoeg op vooruit was gegaan en daarom rechts ging stemmen omdat hij er niet op achteruit wilde gaan. Meer is het niet.
• De verkeersregelaars van de onlinehaat, zoals Geert Wilders.
• Femke Halsema: De populistische moves van Wilders zijn voorspelbaar. Als wij hier een ingewikkelde beslissing nemen, zeg ik vaak ‘3, 2, 1: daar komt-ie’.

420 Gekke Henkie.

419 Ilja Jasjin, oppositiekopstuk, vanuit de strafkolonie:
In de ogen van Poetin is de manier om macht te laten gelden dit: door moord, wreedheid en opzichtige wraak. Dit is niet het denken van een staatsman. Dit is het denken van een bendeleider. Dus laten we eerlijk zijn: Poetin is de leider van een maffiastructuur die is opgegaan in onze staat. Hij is verstoken van elke morele en wettelijke beperking. Hij houdt mensen in angst gevangen en wie niet bang is, sluit hij op en vernietigt hij.

419 Daarom is Boris Nemtsov doodgeschoten. Daarom werd Aleksej Navalny vermoord.

418 Dertig jaar neoliberalisme heeft de kiezer van een actieve burger in een passieve consument veranderd, wiens collectieve verantwoordelijkheidsbesef is afgenomen, omdat voor de strontverwende middenklasse de onmiddellijke bevrediging van elke behoefte aan luxeproducten een grondrecht geworden is. Dit leidt tot de landelijke trend van minder tolerantie. „Uit angst, om kwijt te raken wat je hebt. Terwijl, kijk om je heen. We hebben het hier best goed.”

417 als je zelfs niet meer gelóóft in beschaving, dan kan alles.

416 PETER MIDDENDORP:
Je ziet het pas als je het doorhebt, zei Cruijff, en dat is goed gezegd, maar het gebeurt meestal te laat, als je er niets meer aan hebt.

415 Het achtjarige jongetje Nieng en zijn zusje Trijntje.

414 In het boeddhisme is de middenweg het juiste pad.

413 „De mens kan niet buiten zijn menselijke beperktheid treden”, schreef Nescio in Dichtertje.

412 Vrijheid heeft beperkingen maar geen grenzen.

412 Kees Verheul: de overledene is door engelen opgetild.

411 Jan Brokken: Kunst bestaat uit het scheppen van verwachtingen.
Jan Brokken: ‘Dichten is de muziek zoeken in de taal.’

410 Friedrich Reck-Malleczewen (1884-1945), Duitse journalist en schrijver, in Dachau vermoord. ‘Men kent de regiekunsten van deze hinkende reiziger in garen en band, die Goebbels heet.’

409 Rusland van Poetin: Wij zien geen Heerlijke Nieuwe Wereld, maar een fascistische staat in wording. Vrijheid is slavernij. Oorlog is vrede. Onwetendheid is kracht.

408 Ik kwam laatst online een flatearther tegen die echt geloofde dat Engels de originele taal van de bijbel was.

Complotdenkers ‘stellen toch alleen maar vragen’, een houding die we aanmoedigen als juist heel sceptisch-wetenschappelijk? Nou nee, er bestaat zoiets als onredelijke en kwaadaardige twijfel die geen einde kent. Kritische geesten twijfelen ook of vooral aan hun éigen inzichten. Volleerde complotdenkers nooit – hun doel is, altijd, twijfel zaaien bij de anderen. Daar helpt geen luisterend oor tegen.

407 Het gezonde volksgevoel wordt steeds ongezonder.

406 Onze Kamer is overgenomen door politieke vandalen en opportunisten.

– Populisme is een stroming waarbij je de wensdroom van de meerderheid van het volk tot een valse belofte maakt. Dat leidt tot een ochlocratie: een regeringsvorm die zich meer laat leiden door begeerte dan door verstand.

– Het idee dat democratieën pas bedreigd werden toen de autoritair-populisten met hun politieke klauwhamers op het toneel verschenen miskent iets fundamenteels.

– Democratische samenlevingen zijn de afgelopen decennia een groot deel van hun macht verloren. Door privatiseringen verschoof de zeggenschap over publieke diensten naar de markt of werd die weggestopt in verzelfstandigde bedrijven. Handelsverdragen beperkten de ruimte van democratieën om hun eigen economieën vorm te geven. Politici ‘gingen er niet meer over’. Die uitholling werd niet aangepakt, democratische macht niet versterkt.

– Dus dit is waar het nu meer dan ooit om gaat: hoe krijgen democratieën meer grip? Dat democraten die vraag amper stelden, laat staan beantwoordden, leidde in 2016 tot een klucht. Gebeurt dat nu nog niet, dan dreigt straks de tragedie.

– Op volle kracht nergens heen.

– ‘Hier is de vraag wat überhaupt de vraag is.’

405 Volgens Antonio Scurati heeft een populistische leider geen eigen ideeën of overtuigingen, kent hij geen trouw of loyaliteit en ontbeert hij een langetermijnstrategie. Zijn bondgenoten moet hij kunnen opofferen om in de politiek de tactvolle winnaar te kunnen zijn. Het holle vat van zijn anti-ideologie is hoogstens gevuld met de meest recente kroegpraat, die hij in zijn retoriek opneemt. En natuurlijk moet hij een bestaand angstgevoel aanblazen. In Mussolini’s dagen was dat de angst voor de socialisten, die hij neerzette als vaandeldragers van de Russische Revolutie. Daarmee bestempelde hij ze als buitenlandse indringers die Italië van binnenuit bedreigden. Vervang ‘socialisten’ nu door ‘migranten’, ‘lhbtq’ers’, ‘Joden’ of ‘buitenlandse agenten’ en je stapt meteen het heden weer binnen.

404 Albert Camus schreef in De mens in opstand (1951):
‘Let op, wanneer een democratie ziek is, komt het fascisme aan haar bed’.

403 Veel mensen danken hun goede geweten aan een slecht geheugen.

402 Niets doen is de kortste weg naar geluk.

401 de Romeinse blijspeldichter Plautus:
Homo homini lupus est.

400 De Finse oud-president Martti Ahtisaari:
‘Vrede is een kwestie van willen’

399 Lage letter tijd.

398 Wat blijft is wat wij doorgeven.

397 Erwin Olaf:
‘We denken dat emancipatie een cadeau is dat we altijd mogen houden, maar dat is niet zo. Het moet beschermd en verdedigd worden.’

396 ‘Als een clown het paleis binnengaat en de koning verjaagt, dan wordt de clown geen koning maar wordt het paleis een circus’, zo luidt een Turks spreekwoord

395 Stijgende supermarktprijzen: ‘Ik ben net beroofd bij kassa 3!’.

394 Wim Kan: ‘Democratie is de wil van het volk. Elke ochtend lees ik verbaasd in de krant wat ik nou weer wil.’

393 Sifan Hasan:
‘Ik voel me hier nooit alleenzaam’
’Ik ben heel bedankbaar.’

392 Luc Versteeg, 10 jaar, uit Amersfoort: ‘Als je een probleem hebt met één iemand, app of bel je hem. En als je zijn nummer niet hebt, ken je hem niet goed genoeg om een probleem met hem te hebben.’

391 Leonard Cohen: ‘There’s a crack in everything. That’s how the light comes in.’

390 Milan Kundera:
‘Er bestaat geen mogelijkheid om na te gaan welke beslissing beter is, want er is geen vergelijking. Wij maken alles zomaar voor het eerst en onvoorbereid mee, net als een acteur die voor de vuist een stuk speelt. Maar wat kan het leven waard zijn, als de eerste repetitie voor het leven al het leven zelf is?’

389 Sterveling Manu Keirse:
‘Als iemand dood is, betekent dat niet dat hij er niet meer is. Hij verhuist alleen van de buitenwereld naar het hart van degenen die van hem houden. Daar kun je nog altijd met hem in gesprek gaan’.

388 Filmmaker Sergei Loznitsa:
‘Zo lang als er mensen zijn, zo lang is er ook al oorlog. Dan ligt het toch voor de hand om te concluderen dat de hang naar destructie onderdeel is van de menselijke natuur. Dat is ook de conclusie van Clausewitz in zijn grote boek over de oorlog: oorlog is de natuurlijke toestand, perioden van vrede zijn eigenlijk alleen de voorbereiding op de volgende oorlog. De geschiedenis heeft die uitspraak van Clausewitz nog niet weerlegd.”

387 Armando over leven in oorlogstijd:
‘Het was heel duidelijk. Nu is het schipperen. Ik zeg altijd: het is net vakantie. De oorlogsjaren zijn samengebalde jaren, een samengebalde realiteit.’

386 Uitleg tegenover de rechter en goed om te weten, dat het bedreigen van burgers, het plegen van terreuraanslagen met zwaar vuurwerk en het stichten van branden, door de daders ‘confronterende humor’ wordt genoemd.

385 Ian Buruma – Verzetsmythe
Je kunt je misschien wel afvragen waarom er relatief veel meer Joden werden gered in Frankrijk, en ook België, dan in Nederland. Ik vermoed dat dit meer te maken heeft met het gebrek aan plaatsen om je te verschuilen, aan het feit dat de meeste Joden op één plek (Amsterdam) woonden, of daarnaar toe waren gebracht, en dat Nederland een intens burgerlijk en gezagsgetrouw land was, waar mensen niet gewend waren om zich te verzetten. 

384 “Kunst is het oplossen van problemen die vóór die tijd niet bestonden”.

383 Misschien is het beste argument om ‘Kees de Jongen’ van Theo Thijssen, te lezen van Remco Campert: ‘En dan Rosa Overbeek! Zij was niet alleen Kees’ maar ook mijn eerste liefde. […] Wie niet verliefd is geweest op Rosa Overbeek weet niet wat verliefdheid is.’

382 Tommy Wieringa:
‘Er is geen land dat zich zo van de literatuur ontdoet als Nederland.
Dat komt door een overheid die ontlezing actief stimuleert. Bijvoorbeeld door telefoons in klassen toe te staan die de zuivere concentratie op alle manieren doorbreken. Onze kinderen lezen dramatisch slecht. Welke politicus of ceo citeert nog weleens een schrijver? Wat lezen Tweede Kamerleden? We zien ze alleen op hun telefoon zitten. En we hebben een koning die ik in het gezelschap van sporters zie, maar nooit met een boek. Dus wat verwijten we onze kinderen als we het zelf niet eens doen?’

381 Wijlen filosoof René Gudde zei ooit: als een verandering niet leidt tot verbetering, waarom zou je het dan veranderen?

380 Daniel Lemaître (priester) over zijn ontdekking van de Oerknal en het uitdijend heelal:
‘Zo’n theorie staat geheel los van elke metafysische of religieuze vraag. Zij laat de materialist toe om de aanwezigheid van elk transcendent Wezen te ontkennen ( … ). Tezelfdertijd ontneemt zij de gelovige de mogelijkheid om God op een meer tastbare manier te leren kennen. Zij is verzoenbaar met de woorden van Jesaja, die spreekt van Deus Absconditus, God die zelfs aan het begin van de schepping voor ons verborgen blijft.’

379 Stalintijd:
Het meest op dreef is de schrijver Anatoli Mariëngof (1897-1962), als hij vertelt over de Stalintijd. Zo schrijft hij over de in 1934 overleden schrijver Andrej Bjelyj: ‘In die tijd was de dood voor onsterfelijken tamelijk standaard.’

378 Willem Huberts, Nijmegen:
Pim Griffioen en Ron Zeller promoveerden aan de Universiteit van Amsterdam op de indrukwekkende dissertatie Jodenvervolging in Nederland, Frankrijk en België 1940-1945. Hun conclusie, sindsdien door niemand betwist, is dat de oorzaak van dat hoge percentage vermoorde Joden uit Nederland drieledig was. 

Ten eerste de vrijwel onbeperkte zeggenschap van de Duitse politie over de organisatie en uitvoering van de deportaties, ten tweede de late opkomst van georganiseerd verzet en onderduikmogelijkheden en ten derde de mate en aard waarin de bezetter tijdens de deportaties de Joodse Raad bleef gebruiken. Het lijkt mij tijd dat de bevindingen van Griffioen en Zeller deel gaan uitmaken van ons collectief geheugen.

377 Arnon Grünberg:
In een van haar opstellen over het zionisme citeert Hannah Arendt (1906-1975) een van de zionistische voormannen, Leon Pinsker (1821-1891): „Voor de levende is de Jood een lijk, voor de inheemse een vreemdeling, voor de woningbezitter een zwerver, voor de eigenaar een bedelaar, voor de arme een uitbuiter en rijkaard, voor de patriot een vaderlandloze, en voor allen een gehate rivaal.” (…) Volgens Hannah Arendt zijn de valse Joodse messiassen altijd fataal geweest voor het Joodse volk. Waaraan moet worden toegevoegd dat het de christenen in Europa waren die de Joden met pijn en moeite ervan hebben overtuigd dat demilitarisering en vertrouwen op redelijkheid gelijk staan aan zelfmoord.

Arnon Grünberg: In zijn Genealogie van de moraal schrijft Nietzsche, in de vertaling van Maarten van Buuren: „De mens die gevangen werd gezet in het dwangbuis van een knellende en pietluttige moraal; die zich, bij gebrek aan externe vijanden en weerstanden, ongedurig begon open te rijten, te achtervolgen, aan zichzelf te knagen, op te jagen, te mishandelen; dit dier dat zich verwondde aan de tralies van zijn kooi toen men het wilde ‘temmen’; dit wezen dat van alles was beroofd, dat verteerd werd door heimwee naar de woestenij, dat geen andere keus had dan van zichzelf een avontuur, een martelkamer, een onzekere en gevaarlijke wildernis te maken – deze clown, deze gevangene die gekweld werd door verlangen en wanhoop, werd de uitvinder van het ‘slechte geweten’.”

Van het verteerd worden door de heimwee naar de woestenij bleef de heimwee naar de rancune over.

De clown die alle traditie terzijde heeft geschoven, die denkt ter plekke een traditie in elkaar te kunnen timmeren als een vogelkooitje, hij weet niet meer wat hij heeft uitgevonden.

Grünberg ‘De dood zal komen en jouw ogen hebben’, schreef de Italiaanse schrijver Cesare Pavese. Die zin helpt me om de zoveel tijd de dag door.

Arnon Grünberg:
‘Waarheid is slechts de vrijheid waarmee je je verhoudt tot de reeks misverstanden die je bent.’

Arnon Grünberg over de tropische hitte in New York.
‘Half ontklede mensen op het gras leken mij eveneens rijp voor de slacht.’

376 Ga nooit door de knieën, maar ga op de toppen van je tenen voor het raadsel.

375 Umberto Eco somt een aantal kenmerken op die schuilgaan achter het begrip fascisme. Drie daarvan: ‘cult van traditie’, ‘irrationalisme’ en verabsolutering van de ‘volkswil’ ten koste van individuele rechten, de rechterlijke macht en uiteindelijk de democratie.

374 Fred Horn (78) bedacht meer dan driehonderd bordspelletjes: ‘Het is moeilijk te snappen dat iemand iets niet snapt wat jij zelf volstrekt begrijpelijk vindt.’.

372 Sterveling Kees Schuyt.
‘Je beseft de eindigheid van het leven pas echt, als het zo dichtbij komt. Dan realiseer je je ook ten volle dat Montaigne (Franse filosoof, 1533-1592) gelijk heeft wanneer hij zegt dat eindigheid de voorwaarde is die je bij je geboorte meekrijgt.. Voor mijn eigen dood hoop ik een andere wijsheid van Montaigne te kunnen volgen, namelijk dat je moet proberen je sterven rustig en gelaten te aanvaarden. Ten volle bereid om terug te geven wat je ooit is geschonken.’

371 Midas Dekkers:
‘Een wielerronde gaat per definitie nergens heen. Vanwaar die haast?’
Over Koningsdag: ‘De dag waarop volwassenen vertederd naar het gepruts van al te jonge muzikanten luisteren.’
‘Als alle dierenbeschermers in Nederland de energie die ze steken in het bestrijden van elkaar zouden steken in het beschermen van dieren, had iedere koe een Cadillac.’

370 Muzikant.
Ooit zei een aangeschoten arts op een feestje tegen mij” Hé.. jij bent toch muzikant! Speel eens wat!”
Waarop ik antwoordde: “ Hé.. jij bent toch chirurg! Opereer eens wat!”

369 ‘Iemand moest Josef K. belasterd hebben, want zonder dat hij iets kwaads gedaan had, werd hij op een ochtend gearresteerd.’ De openingszin van Kafka’s Het Proces.

368 Naar binnen als in de verte.

367 Koranverbranding
De Duitse dichter Heinrich Heine (1797- 1856) schreef lang geleden: ‘Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen.’

– Duitse dichter Heinrich Heine: „Waar boeken worden verbrand, worden op den duur ook mensen verbrand.” Dat citaat wordt dikwijls met instemming in verband met de boekverbrandingen in nazi-Duitsland aangehaald. Minder bekend is dat het komt uit het door Heine geschreven toneelstuk Almansor, de Moorse veldheer die Andalusië voor de Moren had helpen verdedigen tegen de aanvallen van de christelijke vorsten in het kader van de Reconquista (de christelijke herovering van het Iberisch schiereiland op de Moren). Het toneelstuk gaat over de eindfase, de inname van Granada door de katholieke koningen in 1492. Een islamitische getuige van die verovering vertelt ontzet aan zijn Arabische vriend dat hij heeft gezien hoe bij de verovering van de stad Spaanse soldaten korans in het openbaar hadden verbrand. Die vriend antwoordt dan: „Dat was nog maar het voorspel, daar waar men boeken verbrandt, verbrandt men ten slotte ook mensen.”

366 Erik Vos:
‘De Navajo-indianen in Amerika geloven dat de geest nog even in verbinding blijft met daar waar je tijdens je leven hebt vertoefd. Dus onvermijdelijk hou ik me bezig met de vraag: waar bestaat die geest dan uit? Er is een soort onzichtbare wolk die boven ons hangt, vertelde een oude Navajo-vrouw, waarin de geesten van mensen een tijdje rond blijven hangen. Sommige blijven daar, andere versnipperen of vliegen er doorheen. Zoiets moet het zijn: een geestelijk domein boven ons.’

365 Gertrud Stein: “… what was the use of my having come from Oakland it was not natural to have come from there yes write about it if I like or anything if I like but not there, there is no there there.”

364 Het Dafje uit de jaren zestig: de truttenschudder met jarretelaandrijving.

363 Louter respect is niet meer voldoende om de pluriforme democratie te beschermen.

362 Hans van Manen: ’talent is geen gave, maar een opgave’. 

361 A min lambda I
„En dit is drie natuurlijk”, zegt Regterschot, die gratis bijles wiskunde geeft. „En dan heb je dat je deze ook plus twee keer die doet. En twee plus twee is vier en dan min twee lambda. En deze wordt ook plus twee keer die. Vijf plus twee keer twee is negen min lambda. Dit is jouw matrix. Hebben we gelukkig een nul staan.”
Mobder: „Dus dan hoef je alleen maar die andere twee te doen?”
„Uh ja, dat zou kunnen, maar misschien is het handiger om te zeggen: ik heb nu één nul, ik ontwikkel ’m naar de eerste kolom.”
„Oja, dat heb je maar één keer die lambda.”
“A min lambda I.”
„Aaah, slim!”

360 Willem Kloos zei: ‘Ik hou van de natuur, maar ik moet er iets te drinken bij hebben.’ 

359 Meindert Fennema (21 mei 1946 – 12 juni 2023)
‘Ik was een sociale stijger, en dan is alle winst mee­ genomen. Voor sociale dalers is het lastiger. Kijk maar naar Thierry Baudet, die probeert zijn groot­ vader Henri te evenaren – dat loopt slecht af.’

358 Het teleurstellende en afstotelijke aan hedendaagse racisten is dat ze er opzichtig mee pronken, maar verbazing veinzen als je ze ermee confronteert.

357 „De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld”, zei Ludwig Wittgenstein.

356 Frits Spits: ‘programmageluk’

355 En cas d’absence, je ne suis pas là. Si vous n’êtes lā non plus, il n’y a personne.

354 Thijs Goldschmidt;
‘Wat ik ook bewonderenswaardig vind, is hoe eenvoudig Darwins’ evolutietheorie is. Einstein was een genie, maar zijn theorie zit vol ingewikkelde wiskunde. De evolutietheorie hadden wij bij wijze van spreken op een regenachtige namiddag zelf kunnen verzinnen. Het is gek hoe simpel die theorie is en hoe reusachtig de verklarende kracht ervan. Ik heb vaak gehoord: het kan niet waar zijn, want ik vind het een primitieve gedachte… En het waren ontwikkelde mensen die dat zeiden. Het principe van de theorie is inderdaad eenvoudig, maar een eenvoudig principe is iets anders dan een primitieve gedachte.’

353 Quantumfysica
Het is misschien wel het meest duizelingwekkende idee uit de moderne natuurkunde: dat de realiteit zich op de allerkleinste schaal totaal anders gedraagt dan we gewend zijn. Neem bijvoorbeeld elementaire deeltjes, de kleinst mogelijke bouwsteentjes van alles. Hoe klein of groot je het ook bedenkt, of het nu mensen, wolkenkrabbers, pantoffeldiertjes of zelfs complete sterrenstelsels zijn, alles bestaat uit zulke minuscule deeltjes. Die deeltjes worden geregeerd door de tegendraadse wetten van de quantumfysica, die onder meer toestaan dat ze op meerdere plekken tegelijk zijn. ‘Superpositie’, heet dat in quantumkringen.
Superpositie bestaat slechts totdat je gaat kijken. Of, natuurkundiger: totdat iemand een meting verricht. Zodra je gaat meten, verdwijnt de superpositie.

352 Herinneren is een plicht.
– De koning op 4 mei 2020 op de Dam: ‘Niet normaal maken wat niet normaal is.’
– Anne Frank, 1944, net 15 jaar oud, schreef: „Wij leven allen met het doel gelukkig te worden, we leven allen verschillend en toch gelijk.”

– Laten we elkaar geen mietje noemen. From the river to the sea, Palestine will be free betekent gewoon: Juden Raus!

– Een medewerker publiciteit van een uitgeverij was jaren geleden gebeld door een stagiaire van ’De wereld draait door’ met de vraag: „Hebben jullie misschien een recente foto van Anne Frank voor ons”?

– De Joodse communist Heinrich Sussmann (1904-1986) belandde met zijn vrouw in Auschwitz. Zij kregen daar een kind dat meteen vermoord werd. Wonderbaarlijk genoeg overleefden ze allebei, des te wonderbaarlijker omdat Sussmann lid was van het verzet in Auschwitz. Een kind hebben ze nooit meer gekregen, wel bleef Sussmann zijn leven lang communist. In een van zijn brieven had hij na de oorlog geschreven: ‘Endsieger bin dennoch ich.

– Shimon Peres zei in 2013 : ‘Een antisemiet is iemand die meer hekel heeft aan Joden dan nodig is.’

351 Dodenherdenking: ‘Er zijn geen 6 miljoen Joden vermoord. Er is één Jood vermoord en dat zesmiljoen keer.’

350 Ischa Meijer:
Het is 1946, Ischa en zijn ouders zijn net uit het kamp teruggekeerd in Amsterdam. Een oud-leerling van Jaap Meijer vertelt hoe ze haar docent opzoekt. Ischa, krap 3 jaar oud, is ook in de kamer. Hij gaat op zijn knietjes voor het raam naar buiten zitten kijken en negeert het bezoek volkomen.’
Terwijl ik daar met Jaap Meijer zat te praten (…) schreeuwde dat jongetje, Ischa, een of andere Duitse kreet. Een Duitse kreet, echt zoals hij dat in de kampen moet hebben gehoord. Dat is zeker vier, vijf keer gebeurd. Afschuwelijk, ik wist niet hoe ik daarop moest reageren. En Jaap Meijer reageerde ook helemaal niet.’

349 Het NK tegenwindfietsen is dit jaar afgelast. Waarom? Omdat er te veel tegenwind stond.

348 De Telegraaf: ‘SINT-OEDENRODE – Door een zeer grote stalbrand in Sint-Oedenrode zijn woensdagmiddag zo’n 9000 varkens omgekomen. Dat maakte de veiligheidsregio Brabant-Noord bekend. Niemand raakte gewond.’

347 Maxim Februari:
De meest fascinerende dialoog uit de geschiedenis van de westerse filosofie vond plaats tussen twee Nederlandse politici. ‘Doe normaal ‘, zei de parlementariër. ‘Doe zelf normaal,’ zei de minister-president.
Bedreiging met de dood behoort tot de fictieve wereld waarin mensen geen onderscheid meer kunnen maken tussen schijn en wezen. Het is volkstoneel. Een show van verbouwereerde burgers die de greep op de werkelijkheid zijn kwijt geraakt en die opnieuw moeten leren inzien dat de dood echt is. Dat het er ernst mee is. Dat je er niet mee dreigt.

346 Picassojaar – 2023
Waarom Kirchner en Nolde wél aan de schandpaal worden genageld en Picasso niet, wijst op een vorm van klassejustitie. Picasso is een onaantastbare artistieke grootheid in tegenstelling tot Kirchner en Nolde, die daardoor vatbaarder zijn voor kritiek.

345 De Sami leiden al eeuwen een semi-nomadisch bestaan.

344 Wim Kok was aanvankelijk niet happig op een biografie. ‘Een biografie? Dat is een doodsaankondiging!’, zei Kok tegen Krop. Twee afspraken verder zei hij: ‘Laten we het scheepje maar afduwen.’

343 Belastingen zijn voor een ondernemingslobby altijd te hoog, al is het tarief nul.
‘Geld maakt niet gelukkig, maar maakt het lijden draaglijker’

342 Louis Andriessen in het huis in Frankrijk dat hij met Reinbert de Leeuw had gekocht. Reinbert door het dolle heen omdat hij in de partituur van Stockhausens Gruppen een octááf had ontdekt – een halsmisdrijf voor de naoorlogse avant-garde – en Andriessen die riep: „Onmiddellijk de politie bellen”.

341 ‘Als het goed is, ruik je in een boek de rook van het schrijven’, zegt Deborah Levy.

340 Mustapha Nahari (1965): ‘Ik erger me aan mensen die kritiek hebben maar niet stemmen. Dan heb je geen recht om te zeuren.’

339  Minister Carel Polak (VVD) in 1968:
„Democratie is niet voor bange mensen”, 

338 Jeugdige activist: ‘Mijn bestaan is geen debat’.

337 Koert Lindijer kwam ook naar Afrika omdat het er geweldig prachtig mooi is. De schijnbaar lege landschappen, om daar te verkeren…
‘Dat geeft een gevoel van vrijheid. Het brengt je terug tot wie je bent: een klein stipje op de aarde met evenveel belang als die ene steen in de woestijn.’

336 Oud-Financial Times-commentator Philip Stephens:
“Autoritaire regimes zijn onverslaanbaar, totdat ze dat ineens niet meer zijn. De geschiedenis is bezaaid met afgezette keizers en tsaren”.

335 Dmitri Andrejevitsj Moeratov (een Russisch journalist en werkzaam als hoofdredacteur van de Russische krant Novaja Gazeta), sprak over Navalny en de mensenrechtenorganisatie Memorial, op dat moment bedreigd met liquidatie. ‘In ons land, en niet alleen bij ons’, zei Moeratov, ‘is de gedachte populair dat politici die bloedvergieten willen vermijden zwak zijn, maar dat de wereld dreigen met een oorlog de plicht is van echte patriotten.’

334 Peter de Waard:
‘Eigenlijk is het dagelijks foutenfestival in Vandaag Inside meer maatschappij ondermijnend dan de nonsens van Thierry Baudet, die niemand serieus neemt; David Icke, waarvan bijna niemand ooit had gehoord; en Ongehoord Nederland, waar niemand naar kijkt. Vandaag Inside heeft macht. Wat Derksen roept, staat de volgende dag op talrijke websites die er ook mee hopen te scoren. Het programma zet een groot publiek op tegen eenieder die het land probeert te besturen’. 

333 Vroomsprekers en Tereurboeren.
– Het boerenbolsjewisme van FDF en FVD.

– Protesterende boer: ‘De gedeputeerde verschuilt zich achter de wet’.

– Woke is een Telegraafwoord geworden.

– Forumland-gezegde: twee verschillende politieke inzichten op één kussen, daar slapen reptielen tussen.

– Rutger van Lier & Mark van den Oever.

– Wie in een gezelschap belandt waarvan ook neonazi’s, neostalinisten, trumpisten en twintig soorten complotdenkers deel uitmaken, kan zich afvragen of hij dan wel helemaal goed zit.

– Ook op de boerderij in Tietjerksteradeel richtte het ongenoegen over Haags beleid zich al snel op migranten. Daar waren ze kritisch op ‘andere mensen die hier komen en dingen gaan doen’. Redelijk welvarende mensen, die zich profileren als achtergestelde plattelanders en uit frustratie trappen naar migranten die part noch deel hebben aan hun problemen.

– BBB is een boerenpartij opgericht om te behouden en niet om te veranderen. Wat wordt behouden, is het verdienmodel van de industriële landbouw: kunstmestbedrijven, veevoerfabrikanten, kalverslachters, zuivelmultinationals en producenten van pesticide en gentechzaden. Die agro-industrie eist maximale productie.

– Een van de misverstanden in Nederland is dat Haagse en Brusselse bestuurders de neus ophalen voor de agrarische sector. Het tegenovergestelde is het geval. Het boerenleven wordt door de grootstedelijke elite gekoesterd en het platteland geromantiseerd. Den Haag heeft geen hekel aan boeren, maar juist aan de industrie. 

– Boeren zijn de gegijzelden van de multinationals.

– Noemt u één reden waarom mensen toch op BBB moeten stemmen?
Caroline van der Plas. ‘Nou, we hebben de poten in de klei. We steken de handen uit de mouwen. En ik ben een heel gezellige vrouw.’ Om te eindigen met: ‘Even serieus. Iedereen moet kiezen op de partij die het beste bij ze past.’ Geen inhoudelijk argument schoot haar te binnen.

– ‘Steungroep Boeren en Burgers’, een Facebook-complotdenkers-groep verspreidt een bericht over Bayer – in de ogen van veel complotdenkers de belangrijkste financier van BBB. Dat bedrijf zou 61 procent van de aandelen van Greenpeace hebben aangekocht om de belangen van de agrarische industrie te kunnen doordrukken. Wat niemand lijkt door te hebben, is dat het bericht volledig is verzonnen. Het artikel waarop de populaire Facebookgroep zich baseert is namelijk afkomstig van de satirische website De Speld.

– Achter de politieke spin over de kloof tussen stad en platteland zit een werkelijkheid van harde economische belangen. Het gaat hier niet om een gemarginaliseerde groep van ongehoorde burgers maar om een agrarische miljardenindustrie die mondiaal vertakt is en vanouds de machtigste lobbygroep van het land heeft: het Groene Front.

– Het platteland wordt volgehangen met omgekeerde vlaggen, waarvan een deel wordt verspreid door zuivelgigant Royal A-ware. In het oosten van het land blokkeren boeren wegen met zand, mest, strobalen en afval.

– In de plattelandsgemeenten Wassenaar, Aerdenhout en Blaricum, hoor je niemand klagen.

– De Tweede Kamer past haar eigen spelregels aan. Bedreigingen zijn vanaf nu expliciet verboden, volgens het Reglement van Orde. Een grote meerderheid stemde gisteren in met een voorstel van D66 en de ChristenUnie. De rechtse oppositiepartijen PVV, FvD, JA21 en de Groep Van Haga waren tegen.

– BBB: vakkundig in de markt gezet als belangenbehartiger van een bedrijfstak die vreest dat het maatschappelijke tij aan het keren is – NRC

– De Groene
En de have-nots? Die raken op drift. En raken zo te koop voor marktpartijen met overvloedig geld, die op zoek zijn naar meer politieke invloed. In agroland Nederland is dat bijvoorbeeld ReMarkAble, het pr-bureau van de agro-industrie en mede-oprichter van BBB. 

– maatschappijvergruizer Rutte

– Opmerkelijk was de toespraak van de zichzelf ‘armoedehulp’ noemende Camilla van der Burgt die de grootvaders van Mark Rutte, Arjen Lubach, Kajsa Ollongren en Sander Schimmelpenninck beschuldigde van samenwerking met de ‘nazi’s’. Hun nazaten zouden helpen bij het ‘bouwen aan het Vierde Rijk’. Tijdens de boerendemonstratie stelde ze dat de opa van minister-president Rutte een NSB’er was en dat de grootvader van Arjan Lubach als burgemeester zijn inwoners naar Auschwitz transporteerde, de spullen van de slachtoffers voor eigen gewin gebruikte en dat de studie van Arjan Lubach daarmee betaald is. Volgens Van der Burgt verrijkte de opa van opiniemaker Sander Schimmelpenninck zich met Zyklon B, een pesticide die in de gaskamers werd gebruikt om de joden uit te roeien tijdens de holocaust.

– Sander Schimmelpenninck.
Geen verrassing dus dat De Telegraaf uitpakte met ‘hypocriete klimaatactivisten’ die ‘anderen de les lezen’.
Alleen, dat doen klimaatactivisten helemaal niet. Zij richten zich tot overheden, die ze oproepen klimaatbeleid aan te scherpen. Klimaatactivisten kúnnen bovendien niet zuiver in de leer zijn, omdat klimaatneutrale alternatieven meestal simpelweg niet bestaan, hetgeen hun punt alleen maar bewijst.
Veel hypocrisieroepers verschuilen zich achter cynische passiviteit, maar de bedoelingen van De Telegraaf zijn kwaadaardiger: het hypocrisieverwijt is bedoeld om klimaatbeleid te saboteren. De aandacht voor individueel gedrag is bedoeld om af te leiden, als een rookgordijn van elitehaat, en om de geloofwaardigheid van de initiatiefnemers van klimaatbeleid te ondermijnen. En daarmee dat beleid zélf. De motivatie daarvoor is, zoals altijd bij De Telegraaf, ordinair eigenbelang: grote bedrijven moeten buiten schot blijven en die vakantievlucht naar Alicante moet lekker goedkoop blijven.

– De agrarische sector als geheel is goed voor 1,3 % van het bbp van de EU, de industrie voor 23,8 %. De cultuursector voor 3,4% van het bruto binnenlands product (bbp) en daarmee ongeveer even groot als het belang van toerisme.

332 Een vorm van koeioneren en een vertoon van kracht heet in Rusland ‘Vranjo’. ‘Ik lieg tegen je, je weet dat ik lieg, ik weet dat jij weet dat ik lieg, en toch lieg ik tegen je.’ 

331 Abraham Lincoln (Amerikaanse president, 1809-1865): ‘In the end, it’s not the years in your life that count. It’s the life in your years.’ 

330 Complotdenkers zijn niet kritisch, maar juist goedgelovig. Het zijn vaak mensen die je van alles op de mouw kunt spelden.

Complottheorieën slaan alleen aan bij een publiek dat matig geïnformeerd is.

329 Alin Alexis Avila: L’art pense le monde.

328 Theo van Gogh, die in de zaal zat, over een halfnaakte Ischa Meijer, merkte op: ‘Men zegt weleens dat het lichaam de tempel is van de geest, maar bij Ischa is het meer een kraakpand.’

327 Paul Klee aus seiner «Schöpferischen Konfession» von 1920: «Die Kunst gibt nicht das Sichtbare wieder, sondern macht sichtbar»

326 ‘Wanderlied’ uit Wilhelm Meisters Lehrjahre van
Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832), boek III, hoofdstuk 1.

Bleibe nicht am Boden heften,
Frisch gewagt und frisch hinaus!
Kopf und Arm mit heitern Kräften,
Überall sind sie zu Haus;
Wo wir uns der Sonne freuen,
Sind wir jede Sorge los:
Daß wir uns in ihr zerstreuen,
Darum ist die Welt so groß

---

Natur und Kunst (1800)
‘Natur und Kunst, sie scheinen sich zu fliehen
Und haben sich, eh’ man es denkt, gefunden;
Der Widerwille ist auch mir verschwunden,
Und beide scheinen gleich mich anzuziehen.

Es gilt wohl nur ein redliches Bemühen!
Und wenn wir erst in abgemeßnen Stunden
Mit Geist und Fleiß uns an die Kunst gebunden,
Mag frei Natur im Herzen wieder glühen.

So ist’s mit aller Bildung auch beschaffen:
Vergebens werden ungebundne Geister
Nach der Vollendung reiner Höhe streben.

Wer Großes will, muß sich zusammenraffen;
In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister,
Und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben.’

325 Antoine Bodar, rooms-katholiek priester:
’Wij hebben het mysterie van het geloof te grabbel gegooid en van Maria een draagmoeder gemaakt’.

324 David Grossman, schrijver
‘Ik zie een wereld die niet alleen verscheurd is, maar er zijn mensen die hem aanhoudend verder proberen te vernietigen. Ik geef toe dat het steeds moeilijker wordt om te geloven dat er nog een mogelijkheid is om iets te herstellen, en toch blijf ik het proberen. Als we het opgeven, dan hebben we deze oorlog verloren, dan zijn we verslagen. We kunnen ons de luxe van totale wanhoop niet veroorloven, want dan laten we de wereld in een helse situatie achter. Ik geloof dat wij, schrijvers, samen een ongrijpbaar spinnenweb kunnen weven, dat een enorme kracht heeft, een wereldveranderende en wereldscheppende kracht, de kracht om de stommen te laten spreken en de kracht van wat de joden tikkun ha olam noemen, het herstel van de wereld, in de diepe betekenis die het heeft in de kabbalah.’

323 Micha Wertheim over Matthijs van Nieuwkerk;
‘Het meest schrijnende voorbeeld was het interview dat je afnam met de schrijver en psychiater Hans Keilson. Hij was die week in The New York Times onverwacht uitgeroepen tot een van ’s werelds belangrijkste schrijvers. Hij schoof aan om over de plotselinge internationale aandacht voor zijn boek te praten. Jij was zwaar onder de indruk van zijn plotselinge roem en feliciteerde hem na afloop enthousiast met die fantastische prestatie. Waarop hij nog net iets mompelde in de trant van: ‘Nou ja, het boek gaat natuurlijk wel over de vernietiging van mijn hele familie, dus feliciteren lijkt mij niet op zijn plaats.’

322 „Nur derjenige ist frei”, hield Fichte zijn studenten voor, „der alles um sich herum frei machen will”.

321  2010 > De DSB-bank van Scheringa is failliet en Jan de Bouvrie is opgepakt wegens belastingfraude.
Men schreef; ‘Na de bank van Scheringa zijn nu ook de banken van Jan de Bouvrie omgevallen’.

320 Ronald Reagan, die ook niet meer de jongste was toen hij in het Witte Huis zetelde, wist verhalen over zijn slaperigheid te pareren met een briljante kwinkslag: in geval van een crisis moesten ze hem altijd wakker maken „zelfs al is het midden in een kabinetsvergadering”.

319 Stefan Zweig – De wereld van gisteren
‘Nu het grote noodweer haar allang verwoest heeft, weten we eindelijk dat die wereld van zekerheid een luchtkasteel is geweest. Maar toch, mijn ouders hebben erin gewoond als in een huis van steen.’

‘Elke schaduw is in diepste wezen toch ook maar een kind van het licht.’

318 Jolande Withuis:
‘Een ideologie laat goede mensen slechte dingen doen’.

317 Bij First Dates: ‘Boeken zijn interessant … Vooral als je ze leest’.

316 Vrijheid van meningsuiting: Een leugen is geen opinie.

315 Het nationalisme is een internationale ideologie.

314 Vincent Icke;
‘Op het moment van de oerknal bestaat immers nog geen verleden tijd. Ik zeg daarom altijd: het is net zoiets als vragen wat er ten noorden is van de Noordpool.’

313 Lula: ‘Op haat reageren we met liefde, op leugens reageren we met de waarheid en op terreur en geweld reageren we met de consequenties van de wet’.

312 Karl Popper: ‘De verdediging van tolerantie vereist dat de intoleranten niet worden getolereerd.’

311 Vladimir Vladimirovich Putin (25-09-2001):
‘Zwischen Russland und Amerika liegen Ozeane. Zwischen Russland und Deutschland liegt die große Geschichte.
Das schrieb der deutsche Historiker Michael Stürmer. – Ich möchte dazu feststellen, dass die Geschichte genauso wie die Ozeane nicht nur trennt, sondern auch verbindet.’

– Oktober 2022: Vladimir Poetin laat weten dat, ondanks militaire tegenslagen, de Russische wil om de vijand pijn te doen intact is.

– Historica Beatrice de Graaf: ‘Poetin is de pestkop op het schoolplein’.

310 In de Oude Zaal van de Tweede Kamer, in 1986, kreeg Den Uyl „iedereen stil” met een verhaal over mensen die in de ellende zitten, maar over het hoofd worden gezien. „Hij zei: ‘Denn die einen sind im Dunkeln und die anderen sind im Licht. Und man sieht nur die im Lichte. Die im Dunkeln sieht man nicht.’” Een citaat uit Die Dreigroschenoper van Bertolt Brecht. 

309 De Britse journalist Jeremy Cliffe twitterde: ‘Democratie is chaos die berust op een ondergrond van stabiliteit. Autocratie is stabiliteit die rust op een ondergrond van chaos.’ En die kan ontploffen, met onvoorzienbare gevolgen.

308 De Poolse reisschrijver Ryszard Kapuscinsky schreef in zijn notitieboekje: ‘De utopieën zijn voorbij, maar de wereld blijft in de macht van de mythen. We nemen in de moderne wereld een duidelijke escalatie van stromingen, bewegingen waar, die politiek, sociaal en religieus gezien geen enkele intellectuele basis, geen enkele theoretische achtergrond hebben. De leden van die bewegingen laten zich leiden door emoties, instincten, fobieën, vooroordelen.’

307 Mark Twain once said that “History never repeats itself, but it does often rhyme.”

306 Aan Margaret Atwood (82) wordt door een lezer gevraagd wat ze de jeugd wil meegeven. Haar antwoord. „Altijd deze vraag stellen: Is het waar?” En, zegt ze erbij: „Er zullen altijd mensen zijn die proberen de waarheid irrelevant te maken. Waarheid is nooit irrelevant.”

305 Marlow Moss schrijft in een inleiding op haar werk: „Net als de natuur is kunst altijd scheppend en nooit herhalend. En elke vorm van betekenis komt maar één keer voor en is uniek. Voor mij is kunst net als het leven zelf: altijd in wording.”

304 uit Howl van Allen Ginsburg:
(…) who drove crosscountry seventytwo hours to find out if I had a vision or you had a vision or he had a vision to find out Eternity (…)

303 Vox Pop:
– ’Wat betekent PVDA’
’…Partij van de Armoede…?’
’En het CDA?’
’Dat is Christelijk, dat is de Christen Unie!’

Quizje op Radio 538:
‘Wie schreef Het Dagboek Van Anne Frank’
“… Annie M.G. Schmidt…?…

– Wie schilderde de Stier van Potter?

– Kies Bakker. ‘O, zo heette die man sinds hij in zijn dorp kandidaat had gestaan voor de partij. Er stond ‘Kies Bakker’ op de verkiezingsbiljetten, en sinds die tijd heette hij ‘Kies Bakker’. Zo stelde hij zichzelf ook voor.’

– fietsenmakerij Antilope.

– Sebastian Kruis, Een Haags PVV-raadslid en fractievoorzitter:
‘ Laten we Den Haag deïslamiseren, in plaats van de haat faciliteren. Huis voor huis, straat voor straat en wijk voor wijk Den Haag weer vrij maken van deze geïmporteerde haatideologie.”

– ‘Alle Marokkanen moeten terug naar Istanbul’.

– “Ik wil op vakantie naar een land waar er weinig buitenlanders zijn..”

– De Stemmer:
Eerder stemde hij PvdA. Nu PVV, vanwege de asielzoekers. Maar Wilders wilde de Spreidingswet al nooit, houd ik hem voor. Kan zijn, maar links heeft het in Ter Apel laten afweten, werpt hij tegen. En voordat je je van alles afwendt, stem je nog één keer op iets anders. ‘Ik weet niet waar het naartoe gaat. Als dit niet werkt, dan helpt stemmen niet meer.’

302 In het beroemde boek Moskou van Theodor Plievier wordt beschreven hoe een Duitse soldaat vlak voor de aanval op Rusland naar het dorp kijkt waar de oorlog zal beginnen. Er loopt in de vroege morgen een vrouw met een melkemmer naar de wei. Ze hurkt neer om haar koe te gaan melken. Een minuut later is er op die plaats een grote krater en begint een oorlog.

301 De schrijver David Foster Wallace (1962–2008) vertelde in 2005 een beroemd geworden parabel: ‘There are these two young fish swimming along and they happen to meet an older fish swimming the other way, who nods at them and says ‘Morning, boys. How’s the water?’ And the two young fish swim on for a bit, and then eventually one of them looks over at the other and goes ‘What the hell is water?’’

300 Ivan Boenin – 1892, Op de hoeve.
‘De velden zwegen en lagen gehuld in een bleke duisternis.’

299 Konstantin Paustovski overleed op 14 juli 1968. In een la van het bureau van de schrijver werd een notitie gevonden, een soort literair testament. Er stond: ‘Wij hebben gewoond op deze aarde, geef haar niet uit handen aan verwoesters, laag volk en leeghoofden.’

298 Verengelsing – Onomkeerbaar punt
In Dekolonisatie universiteiten vereist meertaligheid (8/8) maken Cornips en Wesseling een belangrijk punt. Schrijvend vanuit de ervaring van mijn familie in Ierland merk ik daarbij op dat elke taal in zijn ontwikkeling een onomkeerbaar punt kan passeren, waarna het irrelevant zal worden en gedoemd is te sterven. Begin twintigste eeuw werd het Iers (Gaelic) nog door een grote minderheid gesproken – tegenwoordig wordt het praktisch niet meer in de dagelijkse omgang gebruikt. Dit ondanks het feit dat de Ierse taal na het vertrek van de Engelsen in 1922 met grote passie is bevorderd door de onafhankelijke staat Ierland. Dit kwam doordat het Iers zijn positie als statustaal toen al had verloren aan het Engels, waardoor er voor de sprekers geen sociaal-economisch voordeel kon worden behaald door hun taal te blijven spreken. Mijn Ierse oma was de laatste Ierstalige in mijn familie. Tegenwoordig zien wij al dat in het academische- en bedrijfsleven nauwelijks nog waarde wordt gehecht aan het Nederlands. Ik mag hopen dat dit niet betekent dat het Nederlands al zijn point-of-no-return is gepasseerd. Wie van mijn nazaten wordt de laatste Nederlandstalige?

Ethan van Woerkom
Ballyheigue (Ierland)

297 ‘Misschien kunnen vrouwen die een dickpic van een bekende persoon hebben ontvangen deze opsturen naar John de Mol. Die kan er dan een leuke quiz van maken waarin de kandidaten moeten raden welke pik bij welke lul hoort.’
Ineke Vierling – Westkapelle

296 Draadstaal:
‘De Chinezen, ik vertrouw ze niet, ze stoppen overal chips in…  ze noemen het kroepoek, maar het zijn chips.’

‘… en als de camembert gesmolten is, mag u de broek weer aantrekken ‘.

– De wielrenster Leontien van Moorsel gebruikte alleen anorexia.

295 “Let me be as clear as I can be. In politics and in life, ignorance is not a virtue,” US President Barack Obama said. “It’s not cool to not know what you’re talking about. That’s not keeping it real or telling it like it is. That’s not challenging political correctness. That’s just not knowing what you’re talking about”.

‘Change will not come if we wait for some other person or some other time. We are the ones we’ve been waiting for. We are the change that we seek’.

294 Nichtje is zojuist door haar vader van school opgehaald en heeft geleerd dat alles op aarde door God gemaakt is.
De lucht, de vogels, de bomen, de straten en de huizen….
’maar mamma en ik hebben jou gemaakt’
Het is even stil achterop de fiets. Dan klinkt het:
‘Dat is knap’.

293 Jay Maisel, fotograaf:
‘Ik woon al 50 jaar in dit gebouw’
Jill zijn vrouw: ‘en ik 30 jaar’
Dochter: ’Ik heb hier mijn hele leven gewoond, dus woon ik hier langer dan jullie’.

292 In het einde ligt het begin besloten.

291 Godfried Bomans beschreef de hedendaagse talkshows op televisie al eens treffend: ‘Ze hebben niets te zeggen en doen dat dan ook uitvoerig’.

De Vermeervervalsingen werden door Godfried Bomans (1913-1971) op de hak genomen in een van zijn luchtige bijdragen aan weekblad Elsevier (in 1946 gebundeld in Kopstukken). In het verhaal ‘De kunstkenners’ beproeft Bomans de hyperbool door te doen alsof van geen enkel kunstwerk meer zeker is of het echt of vals is. Bij een bezoek aan het Rijksmuseum vraagt ene dr. Pothof de directeur of er in het hele museum nog iets echt is: ‘„Van twee doeken ben ik zeker”, antwoordt deze, „beide van Johan van Meegeren”. Wij spoedden ons derwaarts. Daar hingen ze. Mijn vriend, prof. Jongemans, de bekende Van Meegerenkenner, schroefde een loep in zijn rechteroog en tuurde naar de rechterbenedenhoek. Vals, zei hij. De directeur verstijfde. „Maar er staat J.v.M.”, steunde hij. „Juist”, zei mijn vriend, „en daarom is het een Johannes Ver Meer”.’

Godfried Bomans; ‘Ik weet nog precies wat & waar het gebeurde. Die plek wijs ik nog vaak aan.’

290 ‘Die kruistochten lopen als een trein’, dacht Ridder Roodhart.

289 Sándor Márai:
‘Leven in een naamloze, wonderlijke toestand van gratie.’

288 Zanger Peter te Bos (bijna 71) van Claw Boys Claw: ‘Laatbloeiers bloeien langer door.’

287 Bij bijna 40 procent van de geveilde kunst in 2020 was het winnende bod lager dan 1.000 dollar. Minder dan 1 procent van de werken gaat voor meer dan een miljoen weg.

286 A.F.Th. Van der Heijden is te oud om jong te sterven. Dus nu werkt hij dóór.

285 Van Ranst – epidemioloog
De mensen die, volledig verdwaald in het labyrint van hun eigen gelijk, daadwerkelijk tot actie over gaan. ‘Zodra dat gebeurt, zodra het misgaat, trekken de grondbemesters en de ontkiemers er altijd meteen hun handen vanaf met het excuus dat ze dit nooit hadden kunnen voorspellen. En dat klopt: je weet nooit wat er precies gaat gebeuren. Je weet alleen zeker dat er iets gaat gebeuren.’

284 Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt.

283 Nescio:
‘Mijn gedachten zijn een zee, ze spoelen verdrietig aan hun grenzen.’ (Titaantjes)
‘Ik vind de onsterfelijkheid maar een pover surrogaat voor het leven’.

282 ‘mazzel en brooche voor de hele misjpooche’.

281 Spinoza:
‘Als je een steen werpt, en je geeft die steen bewustzijn, dan zal de steen rationeel verslag doen van zijn vlucht.’

280 EZRA POUND –
In a Station of the Metro
The apparition of these faces in the crowd:
Petals on a wet, black bough.

279 Spinvis ( Erik de Jong)
‘Wat ik zelf merk is dat kunst steeds meer een functie moet hebben. Dat houdt mij wel bezig. Je ziet dat ook bij subsidiecommissies. Die vinden het dan belangrijk dat je kunst iets te melden heeft over Black Life Matters of #Me Too, terwijl wat mij betreft de kunst alleen de kunst dient. Daar ontleent het z’n eigenheid aan. Hetzelfde zie je trouwens bij fundamentele wetenschap…’

278 Donald Rumsfeld
There are known knowns. These are things we know that we know. There are known unknowns. That is to say, there are things that we know we don’t know. But there are also unknown unknowns. There are things we don’t know we don’t know.

277 Adriaan van Dis:
’De bron van onze landelijke ontlezing en belabberde taal-beheersing is het politiek dédain voor kunst en cultuur’.

276 ‘Zet ik iemand in de lak of brand ik hem af?’

275 Vasili Grossman:
’Waarom zou ik liegen als de waarheid voorhanden is?’

‘Na de strijd, uitgestrekt op het gras, zegt de soldaat tegen zichzelf: de dieren en de planten strijden voor het bestaan en de mensen voor de macht.’

274 Martin Sommer:
’Wie te vaak racisme roept, krijgt het racisme dat hij vreest.’

‘Alles openbaar leidt tot de dictatuur van de zuiveren. Het reinheidsgebod leidt mathematisch tot het verlangen naar nog meer reinheid. Dat eindigt bij Robespierre. Zijn bijnaam was de onkreukbare.’

‘Het algemeen belang in de politiek moet je met een lantaarn zoeken. Overheersend is de Montessori-politiek.’

‘Wie in een politieke zwakstroomomgeving een plaats aan de onderhandelingstafel verovert, heeft zijn doel al half bereikt.’

273 Vandaag is het gisteren van morgen.

272 Dostojevski over revolutionairen:
‘In de abstracte liefde voor de mensheid heb je vrijwel altijd enkel jezelf lief’

271 André van Duin:
‘Is er iemand uit de zaal? Het mag ook een man of een vrouw zijn’.

270 Søren Kierkegaard
De mens is een zelf, maar wat is het zelf?
Zelf is een verhouding die zich tot zichzelf verhoudt en die zich deze verhouding tot zichzelf tot iets anders verhoudt.

De mens is geen oorzaak van zichzelf

269 Martin Luther
‘Unser Leben ist vorerst ein Leben mitten im Tode, und dennoch bleibt auch mitten im Tode die Hoffnung auf das Leben erhalten’. Alias Junker Jörg.

268 Complottheorieën slaan alleen aan bij een publiek dat matig geïnformeerd is.

267 Breinrot: veroorzaakt door verslaving aan de sociale media.

266 Hoe echter hoe dichter bij het heilige.

265 In 1902 schreef Euclides Da Cunha over de valse profeet:
‘Als individu gezien gaat hij onder in de massa van alledaagse zenuwzieken. Men zou hem kunnen onderbrengen in een of andere categorie van progressieve psychose. Maar in samenhang met zijn milieu is hij huiveringwekkend. Hij is een diathese en een synthese. De afzonderlijke fasen van zijn leven zijn misschien niet de opeenvolgende stadia van een ernstige ziekte, maar ze vormen zonder enige twijfel een beknopte samenvatting van de voornaamste aspecten van een ernstig maatschappelijk euvel.
Zodoende is deze ongelukkige, die eigenlijk medische zorg behoefde, door een hogere macht gedreven in botsing gekomen met de beschaving en is hij in de geschiedenis beland in plaats van het gesticht.’

264 Tom Lanoye vindt dat in Nederland, door de terugtrekking van de staat uit zoveel publieke domeinen, de woorden polderen en piepelen synoniemen zijn worden.

263 Rotterdams PVV-raadslid: ‘Wat heeft Hitler nou met antisemitisme te maken?’.

262 Leedvermaak machtsoverdracht USA 6 januari 2021.
Felipe Neto, een populaire politiek commentator in Brazilië, schreef: ‘Ik wacht op het moment dat de VS de VS binnenvallen om de democratie daar te herstellen.’

261 ‘Sterven is doodeenvoudig’, zei René Gude, voormalig Denker des Vaderlands, op zijn sterfbed. ‘Iedereen kan het.’

259 De historicus Piet Emmer:
‘Ik vind het oprecht belangrijk, juist nu, om te laten zien dat het verleden een vreemd land is’.

258 De natuurkundige Richard Feynman:
‘Ik kan leven met twijfel en onzekerheid, en dingen niet weten. Ik denk dat het veel interessanter is om te leven met dingen die je niet weet dan om antwoorden te hebben die misschien onjuist zijn.’

257 COVID hier, COVID daar… Leefde Robert Long nog maar…

256 Multatuli;
‘De roeping van de mensch is mensch te zijn’
‘Middelmatigheid in de kunst heeft geen recht van bestaan’.
‘Jezus is een onecht kind’.
– Das Kapital: ‘Ik ben er aan begonnen, maar het was taaie kost en bemerkte heel spoedig, dat die man niets van ekonomie afwist’.

– Over Lodewijk van Deijssel: ‘Een kunstje is geen kunst’.

– ‘De Italiaanse liflaftaal gaat ook in je karakter zitten’.

– ‘Ik wordt misselyk als ik Petrarca en Dante “dichters” hoor noemen, en Rafael vind ik een gek (..), die schildert byv. bomen die (naar uitgerekende verhouding) 1,3 miljoen meters hoog zijn’

– ‘Zeg niets dat niet waar is’.

– ‘Hoofden van Lebak, Ik groet u allen zeer!’.
In de Max Havelaar staat ‘Hoofden van Banten-Kidoel! Ik heb gezegd. Ge kunt terugkeren, ieder naar zijne woning. Ik groet u allen zeer!’

– idee 195;
Wat maakt ge van onze dochters, o zeden! Ge dwingt haar tot liegen en huichelen. Ze mogen niet weten wat ze weten, niet voelen wat ze voelen, niet begeren wat ze begeren, niet wezen wat ze zyn.
“Dat doet geen meisje. Dat zegt geen meisje. Dat vraagt geen meisje. Zo spreekt geen meisje!”

– Ziedaar schering en inslag van de opvoeding. En als dan zo’n arm ingebakerd kind gelooft, berust, gehoorzaamt… als ze heel onderworpen haar lieve bloeityd heeft doorgebracht met snoeien en knotten, met smoren en verkrachten van lust, geest en gemoed… als ze behoorlyk verdraaid, verkreukt, verknoeid, heel braaf is gebleven  — datnoemen de zeden braaf ! —  dat heeft ze kans dat deze of gene lummel haar ’t loon komt aanbieden voor zoveel braafheid, door ’n aanstelling tot opzichtster over z’n linnenkast, tot uitsluitend-brevetmachine om zyn eerwaard geslacht aan de gang te houden. ’t Is wel de moeite waard!

– Multatuli, die schreef: ‘Er bestaat geen land waar buiten de museeën zoveel mummiën te zien zijn als in Nederland.’

– Multatuli schreef in 1864 over de ‘Wetten’ van Darwin:
‘Wet deugt niet. Wet doet denken aan vooruitbepaling en reden. Er zyn geen redenen, er zyn slechts oorzaken’.

– Multatuli: ik vind het een vreemde manier van vooruitgang, de dingen anders te noemen dan zij werkelyk heten.

– In deze zaak werd niet in alle hoeken geveegd. (Uit Woutertje Pieterse)

– Multatuli verachtte zijn publiek ‘met grote innigheid.’

-Multatuli schreef over verkiezingen (Ideeën, 975). ‘Als X gekozen wordt, zal er dat en dit gebeuren, zeggen de Ymensen. Kiest dus myn kandidaat. Als ge Y kiest, staat u dit en dat voor de deur, verzekeren bewonderaars van die andere letter, houdt u dus aan de alleenzaligmakende X. Y wint. Waar blyven nu de beloofde ditten, en de datten waarmee gedreigd werd? Xmensen, wat hebt ge verloren? Ylieden, waar is uw overwinning? Of… X wint. Ik doe dezelfde vragen in omgekeerde richting.’

255 Britt Dekker (28)
Bij Britt is een schizofreen een schnitzelfreen.
‘Spijt is verstand dat te laat komt, jongens.’
‘Ik hoop dat ze in de jungle pooltafels hebben, anders gaan we ons echt vervelen.’
‘Do you know the way to the plee?’
Dom Blondje?
‘Nou ja, ik heb wel gewoon mijn havo-diploma gehaald. Het hangt in mijn kamer, naast mijn veterdiploma.’

254 Lezeres aan de dichteres Edith Sitwell:
‘Ik heb een dochter van 19, de leeftijd waarop een beek uitmondt in een rivier’.

253 Maarten Biesheuvel:
‘Goed, dan zal God de wereld geschapen hebben, maar wat heeft Hij daarna gedaan? Niets, helemaal niets.

’Als Eva sterft ga ik met Maartje van Wegen trouwen!’.

Laat een 1/2-4tje lezen. ‘… En? … hoe vind je het? Het is wel klein, maar het is geen Marcel Möring hè?!’.

252 De kunstenaar biedt de wereld zijn talent aan.

251 Door kennis leg je grote afstanden af.

250 De wandelende tak van de verkeerde kunst.

249 Wil je gelijk krijgen of wil je iets oplossen?

248 Herman van Veen:
‘Wie iets kapot maakt is niet geïnteresseerd in kennis’

247 Een categorie kunstenaars heeft niet veel meer dan een idee of beeld in gedachten en gaat dan aan het werk. Dwalen met een kompas, heet dat.

246 Netzahualcoyotl (Azteekse dichter 1402 – 1472)
‘Wordt het geheime gewaar, het verborgene.
Oh, u lieden, u zijt onsterfelijk.
We gaan allen op een dag, op een dag zullen wij vertrekken.
Op aarde zullen we allen sterven om opnieuw te leven.
Op aarde zullen wij vertrekken.
Als een schilderij dat uitgewist wordt, als een bloem die verdroogt’.

245 ‘Dat gebeurt zelden, want het gebeurt nooit.’

244 ‘Fraude wordt zelden bestraft.’

243 Nils Mühlenbruch, Amsterdam (Volkskrant)
Heldgemaakt
Het woord ‘slaafgemaakt’ is naar mijn mening de terechte correctie op het woord ‘slaaf’. Kan het woord ‘held’ dan ook niet worden aangepast tot ‘held­gemaakt’?

242 Friedrich Nietzsche

– Ecce Homo | 1888:
Zarathustra hat ein ewiges Recht zu sagen: »ich schließe Kreise um mich und heilige Grenzen; immer wenigere steigen mit mir auf immer höhere Berge – ich baue ein Gebirge aus immer heiligeren Bergen.«

Wel zo aardig toe te voegen dat zij hier Friedrich Nietzsche citeren, en wel uit diens boek Götzen-Dämmerung: ‘Ohne Musik wäre das Leben ein Irrtum.’

– Friedrich Nietzsche;
‘Er bestaan geen feiten alleen interpretaties’.
(Origineel: Nein, gerade Tatsachen gibt es nicht, nur Interpretationen.)

– Volgens Nietzsche is het resultaat van de revolutie altijd een standbeeld in de modder.

241 Man op straat;
‘Kom lekker binnen, dan kun je hier naar buiten kijken’.

240 Kunst
– Kunst ontwikkelt zich naar vermogen.
– ‘Kunstgeschiedenis is het heden van de toekomst’.

239 Die nacht werd ik 3x wakker.
Eerst om 02:22
Toen om 03:33
Vervolgens om 04:44
Daarna draaide ik mij om en viel in een diepe slaap.

238 Friedrich Hölderlin, deutscher Lyriker 1770 – 1843;
Ein Gott ist der Mensch, wenn er träumt, ein Bettler, wenn er nachdenkt.

Nah ist und schwer zu fassen der Gott. Wo aber Gefahr ist, wächst das Rettende auch.

237 Jules Deelder wordt 75 en maakt de balans op:
‘Ik heb al mijn valse tanden nog’.

236 In 2016 hebben de Amerikaanse kiezers de film “The Godfather’ tot President van de Verenigde Staten gekozen.

235 @Real Donald Trump
Normandië -Donald Trump verdedigde zijn besluit om de Koerden in Noord-Syrië in de steek te laten, door erop te wijzen dat de Koerden de Amerikanen ook niet geholpen had bij de invasie van Normandië in de Tweede Wereldoorlog.
“They didn’t help us in the Second World War. They didn’t help us with Normandy, as an example.”

Natural Ability “People are really surprised I understand this stuff. Every one of these doctors said, ‘How do you know so much about this?’ Maybe I have a natural ability.”

Nobel Peace Prizes – President Donald Trump complained at a Pennsylvania campaign rally that the “fake news” completely skipped reporting his two Nobel Peace Prizes. Trump has no Nobel Peace Prizes. He was nominated for a 2021 prize. Trump grumbled that there wasn’t a word in the “fake news” about his Nobel recognition.
“Somebody had a show where they said the amount of time devoted to Donald Trump’s Nobel Peace Prize — two of ’em — [was] zero on the networks, zero,” he emphasized. “It is so disgraceful. They’re so bad.”

– A very stable genius:
Trump has repeatedly used to describe himself, starting in January 2018 when a book, Fire and Fury, raised questions about his mental stability.[1] Responding in a series of tweets, he said,
“Actually, throughout my life, my two greatest assets have been mental stability and being, like, really smart” and that his achievements in life qualified him as,
“not smart, but genius….and a very stable genius at that!”[2] He continued to describe himself as “a very stable genius” on multiple subsequent occasions.

– 6 januari 2021:
Trump zou volgens de rechterhand van zijn stafchef Mark Meadows, iets gezegd hebben als: „Ik wil niet dat mensen weten dat we hebben verloren, Mark. Dat is gênant. Vind er iets op.”

– 2023 Rechtzaak in New York.
Trumps team de rechtbank heeft zelf om een cameraverbod verzocht.
Trump zwelgt in media-aandacht, maar dat is niet het hele verhaal. Hij wil dat de wereld meekijkt, niet dat ze álles ziet. In de rechtbank verliest hij de beeldregie. Dan moet Trump als verdachte noodgedwongen de controle overdragen aan een ander, namelijk rechter Juan Manuel Marchan. En dan vormen al die registrerende camera’s ineens een risico.

Trumps politieke succes is gefundeerd op zijn gebrek aan vormelijkheid en lak aan de gevestigde orde. Maar de rechtbank is een andere biotoop dan media of politiek. Binnen zal Trump zich moeten gedragen op een manier die hij voor zijn achterban liever verbergt: procedureel ingesnoerd en, op dringend advies van zijn advocaten, gemuilkorfd.
Minuten later komt een stoet zwarte terreinwagens de hoek om gescheurd. De deur vliegt open, verdachte Donald J. Trump stapt uit. Met een ernstige blik wendt de oud-president zich tot de massa, zwaait één keer en verdwijnt door de zijdeur van het gerechtsgebouw. Hij is binnen. Zijn beeldregie zit erop.

Proces tegen Donald Trump.
Wat we zagen deze week was gerechtigheid, het was een overwinning van de rechtsstaat en het ís een politiek proces. Een rechtszaak tegen een oud-president, verdacht van strafb handelingen die direct te maken hebben met zijn verkiezing: hoe kan dat niet politiek zijn? Alles rondom Donald Trump is politiek. Hij maakt het politiek.
Het is juist goed dat New York het voortouw nam en het uit de lucht gegrepen taboe op het vervolgen van een ex-president overboord zette. De werkelijkheid is dat we nog nooit een oud-president hebben gehad die zich zo heeft misdragen, inclusief pogingen het democratisch proces te torpederen en aan te zetten tot oproer. In een democratische rechtsstaat mogen oud-presidenten van het allooi van Trump niet vrijuit gaan.

De belofte
Trump heeft aangekondigd dat hij als president het staatsapparaat zal laten afrekenen met politieke tegenstanders. Hij heeft beloofd dat hij ‘de communisten, marxisten, fascisten en radicaal-linkse misdadigers, die als ongedierte binnen de grenzen van ons land leven en die liegen en valsspelen bij verkiezingen, met wortel en tak zal uitroeien’. Het plan ligt klaar om de ambtelijke dienst te zuiveren en justitie onder zijn directe gezag te brengen.

Als Trump verliest: dit is geen spelletje meer, dit gaat over het omverwerpen van de democratie. Dat zou nog steeds kunnen gebeuren, als Trump verliest. En ook als hij wint. Als hij nog een keer de kans krijgt, houdt hij zich aan God noch gebod. Zijn eerste termijn was een generale repetitie. Als hij een tweede termijn krijgt, wordt het anders, harder. Gericht op wraak, retributie. Het systeem moet dan echt weg.

Trump urges Christians to vote: ‘You won’t have to do it anymore’.
„Over vier jaar hoeven jullie niet meer te stemmen”, zegt Trump tegen oerconservatieve christenen. „Ga gewoon deze keer stemmen. Daarna zullen jullie het niet meer hoeven te doen, dan zullen we alles perfect geregeld hebben.”

Aanslag op Trump, kogel raakt zijn rechter oor.
Door omstandigheden die mijn controle te boven gaan, heb ik mijn hele leven al kunnen nadenken over de vraag wat een oorschot toch wel mag betekenen. Sinds dit weekend besef ik dat wij dit begrip letterlijk moeten nemen.
Wouter van Oorschot,
Amsterdam

Donald Trump: „You know, I do the weave. You know what ‘the weave’ is? I’ll talk about like nine different things that they all come back brilliantly together. And it’s like… and friends of mine that are like English professors, they say, ‘It’s the most brilliant thing I’ve ever seen’.”

234  Advertentie;
Black Friday 10-daagse!

233 Eva Swinkels (17):
‘Soms ga ik met een vriendin mee naar de kerk. Daar kun je dingen op een rijtje zetten, het is rustgevend. Ik geloof wel dat er iets is, maar niet dat er een God is. Ik denk: god is de hoogste versie van jezelf’.

232
‘Mogelijk is de heer X oprecht in zijn betoog, maar mijn ongevraagde advies zou zijn de geschiedenis op dit punt nog eens grondig te bestuderen.’

231 Reinbert de Leeuw:
Is de dood een vijand of een vriend?
„Ik vind het idee onbevattelijk. Maar het zou toch nog erger zijn als de dood niet bestond. De zin van het leven is dat het eindig is.”

230 Jan Wolkers
– Als zijn vader op zondagochtend de katholieke familie Van Beek aan de overkant de deur uit zag stappen om ter kerke te gaan, zei hij: ‘Kijk, die vieze roomsen zijn er weer vroeg bij met hun dwaalleer.’

–  ‘Frans Hals dat is zo fantastisch hè… Dat is zo geweldig hoe hij schildert… Die man hanteert zijn penseel als een floret’.

229 Arthur van Amerongen
‘Het huwelijk bleef kinderloos, dus uiteindelijk zat niet alles Marsman tegen.’

228 Melcher de Wind over zijn vader die Auschwitz heeft overleefd:

’Heeft ooit iemand de gaskamer overleefd?’
Ik vroeg het beschroomd en was bang voor het antwoord. Na een tijdje in stilte voor zich uit te hebben gekeken gaf mijn vader antwoord.
’Er was een groep Hongaarse kinderen die levend uit de gaskamer kwam.’

Dus toch. Er was niet alleen maar zwart, er is altijd hoop. Ik voelde een enorme opluchting.
‘Daarna zijn ze levend verbrand.’
Het duizelde me. Blijkbaar had je niet alleen de hel, het kon nog erger.

(…) Er kwam een heel oude mevrouw naar me toe, ondersteund door een jongere vrouw. De laatste vroeg of ze me konden storen. Ze vertelde dat de oude mevrouw haar tante was en dat ze me wat wilde vertellen, zij zou vertalen.
‘Ik ben in de nazomer van 1944 naar Auschwitz afgevoerd. We werden meteen meegenomen naar de gaskamers. Toen de deuren dichtgingen waren we allemaal doodsbang, maar na een paar minuten gingen de deuren weer open. We werden weggebracht naar het kamp.’
Ik was met stomheid geslagen.
’Dus u heeft de gaskamer overleefd?’
’Ja, er ging iets mis en daardoor bleven we gespaard.’

227 Botho Graef, vriend van Edvard Munch en kunsthistoricus;
‘Munchs kunst geeft niet de werkelijkheid weer, maar neemt toch nooit afstand van de natuur’.

226 Verkiezingen
‘In de Spaanse Burgeroorlog bestreden de communisten de anarchisten. De anarchisten en de communisten bestreden de sociaal-democraten… en Franco won’.

225 ‘Het is niet mijn leeftijd, maar dit snap ik niet meer’.

224 Tweede Generatie;
‘Auschwitz zat bij ons aan tafel en at iedere avond een hapje mee’.

223 Gilles Deleuze:
‘Een doek is nooit wit als je begint te schilderen’.

222 De krant over Lil’Kleine:
‘Ik vind dat je heel erg laat zien dat je gewoon iets doet wat je eigenlijk heel leuk vindt. Dat hoor je ook in je stem. Alleen, als ik zo naar je kijk, dan zie ik dat je nog veel meer kan.’ Wablief?

221 Aannemer Leon Braak:
’Een timmer timmert, een tandarts boort, maar wij zitten lekker in Velsen-Noord’.

220 Cor van Snippenberg was vroeger purser bij de KLM en zei op het eind van zijn leven droog;
‘Ik verheug me met grote tegenzin op de dood’.

219 Max Pam
‘Verontwaardiging is als schuimend bier: die zakt langzaam in’.

218 Het moerasgas van de propaganda.
„Wat heb je eraan als je vleugels hebt, maar nergens kunt landen?”

217 Vader over zijn vermoorde zeventienjarige zoon
‘Ik roep hem nog iedere dag’.

216 Elma Drayer
‘Ze vechten tegen een vijand die allang de benen heeft genomen’.

215 Winston Bogarde:
Deze Neger Buigt voor Niemand (2005)

214 ‘Ik klaag niet”, zei ze. „Ik zou ook niet weten tegen wie.”

213 Jacob van Lennep desolaat in het drukke Parijs;
‘ Men gevoelt zich nooit meer eenzaam en verlaten dan onder een gewoel van lieden, die ons onverschillig zijn.’

212 Over de discussie in de VS of leraren wapens in de klas moeten dragen;
‘SIR – If the teachers at my prep school had been armed, they would have shot most of us.’
Rod Macleod
Maidstone, Kent

211 Spreker tijdens een opening: ‘Meestal wordt gevraagd dit praatje beknopt te houden, maar ik heb een lang verhaal geschreven, anders zou ik deze exposant te kort doen’.

210 Henk Helmantel:
“Ik ben een figuratieve Mondriaan, abstract realist.
Het gaat mij primair om vlakverdeling, compositie en
kleurencombinaties. Mijn uitgangspunt is dus abstract.
Maar ik vul dat realistisch in.”

209 W.H. Auden:
„We are all here on earth to help others; what on earth the others are here for I don’t know.”

208 Michelle Obama:
‘When they go low, we go high’.

207 Jim Zeigler (born May 23, 1948) is an American lawyer and politician.
Jim Zeigler about an allegation that the Senate candidate Roy Moore initiated sexual contact with a 14-year-old girl when he was 32. This is as old as Christianity.
“Take Joseph and Mary,” he explained. “Mary was a teenager and Joseph was an adult carpenter. They became parents of Jesus. There’s just nothing immoral or illegal here. Maybe just a little bit unusual.”

206 ALEID TRUIJENS
‘Meestal wens ik, heel egocentrisch, dat de mijnen worden behoed voor onheil, ziekte en ongeluk. Ook bij de kaarsen die ik, oud-katholiek, dwangmatig opsteek in alle bezochte kerken en kathedralen wens ik dat. Vraag geen geluk, dat is te hoog gegrepen. Gewoon dat de pech een blokje om gaat. En nooit zeuren bij God zelf, want die heeft wel iets anders aan Zijn hoofd, maar altijd bij Maria, die goeierd.’

205
‘Jongen je mag eten wat je wil, maar het worden spruitjes’.

204 Diderot:
‘Het leven glipt ons als zand door de vingers. Het mensdom is zo verstandig geweest de tijd een stem te geven.’

203 Bejaarde vrouw:
‘Langzamerhand groei je het leven uit’.

202 ‘Dat programma staat nog goed op mijn Netflix’.

201 Sylvia Witteman:
-‘Twee jongens deden niet mee: een gedrongen blonde jongen met blozende pofwangen en een beeldschone, tengere, zandkleurig knaap met zwarte krullen, sprookjesogen en een dito mond, voorzien van een ingewikkelde beugel, om het niet te gek te maken.’
– Volgens haar heeft Peter R de Vries een ‘fantoomsnor’
– Het bleek een geweldig boek, waarover volgende keer meer. Later heb ik het gestolen, omdat ik niet zonder dat boek kon leven. Ja, ik zat al jong in het verzet.

Vader gaat liever naar een Moeilijk Kasteel dan naar een botanische tuin.

200 Mary Wollstonecraft Shelley – Frankenstein (1818):

‘I am going to unexplored regions, to “the land of mist and snow,” but I shall kill no albatross’.
letter two – Robert Walton

199 TV-maker:
‘Ik wil de mensen in een programma nooit voor lul zetten, al zijn ze daar soms zelf erg bedreven in’.

198 Politie Friesland schiet man met kettingzaag neer.

197 David Lynch noemt de ideale manier om zijn films te bekijken voeldenken.

196 Samuel Montag.
Als de tram zich met een schok in beweging zet, merkt Samuel Montag „hoe het gevoel zich van me meester maakte dat de ware reiziger kenmerkt en dat ik in de nu volgende zin samenvat: Zolang we rijden, kan mij niets gebeuren.”

195 Philip Marlowe:
‘Het huwelijk is iets heel moois, maar je moet er geen gewoonte van maken’.

194 Voor de viskar;
‘Bij de Albert Heijn koop je geen haring. Dat doe je bij de visboer. Gedver……, die haringen van de Albert Heijn lijken wel lijken.’

193 Wim T. Schippers, gevraagd naar zijn kunst, zegt:
‘Aan een boom vraag je toch ook niet wat hij betekent?’.

Toeristen vragen Wim T. Schippers de weg in Amsterdam;
‘Bent u met vakantie?’, vraagt hij.
‘Ja’
‘Dan heeft u tijd genoeg uw bestemming zelf te vinden. Ik ben hier geen pretparkmedewerker!’

192 Grapje uit Montenegro;
‘De vrouwen doen daar al het werk en vanuit de kroeg houden de mannen de vijand in de gaten’.

191 Demente bejaarde;
‘ Niet bij gebrek aan proberen’.

190 Harmsen, filosoof;
‘Wie de geschiedenis niet kent kijkt blind naar de toekomst’

189 May West;
‘When I’m good, I’m very, very good, but when I’m bad I’m better’

May West:
’To much of a good thing is wonderfull’.

188 Volgens Gerrit Komrij heeft de regerend politicus Ad Melkert ‘een vale klerkensmoel’

187 KZ-gevangene;
‘ Het zingende bos, daar kreeg iedereen kippenvel van (…) Und vieles bleibt da ungenannt’

186 ‘ hoe gaat het met u?’
‘ ik mag niet klagen van de dokter’

185 Vader Abraham;
‘den Uyl is in den olie
in den olie is den Uyl
koekkoek, koekoek
den Uyl krijgt op den broek’

184 Henk Vonhof;
– ‘voor totale vergeving is mijn geheugen te goed’
– ‘voorspellen is moeilijk vooral als het over de toekomst gaat’
– ’ Het is zelden verstandig de honger van vandaag te stillen met de maaltijd van gisteren’.
– Heeft als gehaat leraar op een middelbare school in Amsterdam een leerling met kop en kont de klas uitgegooid: “Ik heb toen geeneens de moeite genomen de deur eerst open te zetten’.

183 Nooit meer huilen om het oeverloze kijken.

182 Gerard Reve:
Gerard Reve: ‘Weet je wat ze met jou zouden moeten doen? Ze moesten je katholiek maken. Het is wél een paardenmiddel, maar het heeft mij óók geholpen. 

’Door het kunstenaarschap kom je niet aan het leven toe’.

‘ Ik heb als klein meisje nog bij Bob Dylan op schoot gezeten’
‘Ik heb nooit meer gedronken dan noodzakelijk’.

‘Laten we elkaar niet haten, maar, integendeel, elkaar liefhebben, gezamenlijk op de Dood wachten, en het ons in de tussentijd aan niets laten ontbreken.’

‘Neen, het gevalt niet mede.’

Gerard Reve over slecht weer:
‘Dit is weer voor alle mensen’.

‘Ja, er sterven veel mensen, de laatste tijd. Je kunt wel opbellen of schrijven naar de Autoriteiten, maar wat kunnen die er aan doen?’

‘Ik ben een groot schrijver, maar laat mij er niet op voorstaan.’

Gerard Reve werd door Willem Frederik Hermans omschreven als ‘de Don Juan van de veestapel’, dit naar aanleiding van het feit dat God, volgens Reve, bij hem had aangebeld in de gedaante van een muisgrijze ezel, welk dier hij na een klauterpartij – de trap op richting slaapkamer – drie keer had bezeten in diens Geheime Opening.

Ik heb gereisd door landen en volken (Wolf)

– ‘Het is beroerd dat je iedere dag werken moet, maar verder is het leven een feest’.

181 Sander van Walsum;
‘Het heden is per definitie onveilig; we weten niet hoe het afloopt.’

180 Gedachtenkracht.

179 Albert Mol op 85-jarige leeftijd;
‘ Ik heb nog één vraag; Zou u denken dat ik nu doorbreek?’

178 Indiaanse moeder uit Colombia die haar dochter 20 jaar niet heeft gezien wordt gevraagd of ze denkt dat haar dochter nog leeft.
Ze zegt: ‘Ja ze leeft. Dat voel ik in mijn hart. Als je kind sterft dan voel je dat als moeder in je lichaam. Zoiets voel je’.

177 Jan Mulder;
‘Ik loop de hele dag al een half uur achter en dat loop ik nooit meer in’

176  Jacqueline Duineveld over Kiezen voor vaccineren;
‘Als mensen mij vragen of ze hun kinderen moeten vaccineren, zeg ik tegenwoordig dit: alleen degenen die je wilt houden’.

175 ‘De doden zijn bij de levenden’

174 Bolland;
‘Je suis au bout de mon latin’
Uit Bolland > tegenstander: ’ Het bedenkelijkste is, dat hij meent wat hij zegt!’.

173 Kardinaal Simonis.
‘U stelt mij nu de vraag wat er gebeurt als iemand uit Nederlands Limburg verhuist naar Belgisch Limburg, nl. dat in beide landen het intelligentiequotiënt toeneemt’.

172 Vakbondsman in een discussie;
‘Donner heeft de empathie van een Paashaas in de zomer’

171 Juffrouw Tak over Juffrouw Freule Jacoba van Heemskerk:
‘Zielskracht en Zielsvreugde’  Voor Juffrouw Tak is kunst Religie.

170 ‘Hij is een eendagsvlieg die zijn dag niet heeft’.

169 Hans Wiegel:
’ Meneer de voorzitter… Wil diegene die net hondenlul riep even opstaan en zich even voorstellen, want mìjn naam is zoals bekend Hans Wiegel’

168 Piet Schreuders
‘Het New Alphabet van Wim Crouwel is de enige letter die je alleen kunt lezen met ondertiteling’.

167 Elian over de gedachte van een terrorist:
’Allah hebbe zijn ziel… Wij hebben er geen belangstelling voor’.

166 Klaus Werner;
‘De natuur is de verborgen gedachtengang tussen de werelden, als brandkast van stille boodschappen’.

165 Winston Churchill:
– Over de dronkenschap van Churchill die de dag steevast begon met een fles wijn tijdens het ontbijt.
In het Lagerhuis:
‘Meneer Churchill u bent dronken!’
‘Mevrouw, U bent lelijk en ik ben morgen weer nuchter!’.

– Once Churchill was speaking in Parliament and was slightly muddled and incoherent in his speech. A rather unattractive lady MP on the opposite benches declared to Churchill: ‘Sir, you are drunk!’. To which he replied ‘Madame that may be true, but in the morning I shall be sober whereas you will still be ugly’.

– ‘Beslissingen kunnen het beste worden genomen door een groep mensen met een oneven aantal, waarbij een groep mensen van drie net te groot is’.

– Tijdens de bombardementen op Londen bleef Churchill gewoon op bed champagne drinken: ‘bij over­winningen heb ik het verdiend, bij nederlagen heb ik het nodig‘

– Winston Churchill zei: “The arts are essential to any complete national life. The State owes it to itself to sustain and encourage them.”

– Toen Churchill, midden in de oorlog, werd gevraagd of er niet bezuinigd kon worden op kunst en cultuur, zei hij: ‘waar vechten we anders voor’.

– Winston Churchill zei: „Als je het heden en het verleden tegen elkaar op laat boksen, is de toekomst de grote verliezer.

164 Leo Vroman;
‘Liever heimwee dan Holland’.

163 Woody Allan tegen vrouw:
‘Wat doe je zaterdagavond?’
‘Dan pleeg ik zelfmoord’.
‘En wat doe je vrijdagavond?’.

162 Tekst op dichtgespijkerd raam van een weggepest gezin in de Diamantbuurt;
’ Jullie wouden haten, nu moet je de buurt verlaten!’.

161 Harmke Peijpers:
‘Die man is een onbenul. Een omhooggevallen 6-, zoals je er zoveel hebt in Hilversum’.

160 Maarten van Rossum.
‘Ik weet zoveel dat ik me niet schaam voor de dingen die ik niet weet’.

159 Fietser roept op straat tegen een politicus die op verkiezingscampagne is ;
’Niet lullen, maar zakken vullen’.

158 Monigue Sluyter antwoordt op de vraag hoe ze herkent wil worden. Van Tutti Frutti of een cultfilm?;
‘Het maakt mij niet uit wat er op de leestafel ligt.’

157 Gustaaf De Smet;
‘Het landschap is een samenvatting van de heele wereld’

156 Stan Laurel;
‘Iedereen kan een nest bouwen, maar niet iedereen kan een ei leggen.’

155 Libanees-Nederlandse vrouw vlucht naar Holland omdat ze bang was voor de ‘bombardaties’.

154 Mevrouw Hermans:
’….Toe Wim, toch niet weer Ter Braak, hè?!’

 W.F. Hermans: „De mens is niets anders dan een met leven vergiftigd lijk.”

Gerard Reve werd door Willem Frederik Hermans omschreven als ‘de Don Juan van de veestapel’, dit naar aanleiding van het feit dat God, volgens Reve, bij hem had aangebeld in de gedaante van een muisgrijze ezel, welk dier hij na een klauterpartij – de trap op richting slaapkamer – drie keer had bezeten in diens Geheime Opening.

153 Elfriede Jelinek – De Pianiste:
’ … Loop gewoon eens rond door Wenen en haal diep adem. En u speelt vervolgens Schubert, maar dan goed!’

152 ‘Voor de man met de hamer ziet alles er uit als een spijker, zou je kunnen zeggen’.

151 Oscar Wilde;
’Youth is wasted on the young’.

150 Cruijff: ‘Het zijn dezelfde kanten van de andere medaille’.

149 ‘Ik zat laatst naar Vermist te kijken en dacht hoe zou het gaan met iedereen? Nu ben ik er zelf onderdeel van’.

148 VMBO-meisje verontwaardigd:
’Het is niet altijd allochtonen of vechten bij ons. Er zitten ook normale mensen bij ons op school!’

147 Vader in 7 Years UP:
’Getting old is not for sissies’.

146 De grote De Bie (1939 – 2023): ‘Ik hou niet van voetballen, maar die zit’.

Jacobse en Van Es, Haagse oprichters van De Tegenpartij: ‘
En ons eerste programmapunt is: nergens geen maximumsnelheid! Honderdtwintig? Dat rijen wij al in z’n achteruit!’

“Geen gezeik, iedereen rijk”

Gebroeders Temmes:
‘Wo Ist der Bahnhof?’
‘Do ist der Bahnhof’

O. den Besten was de leraar Duits. Hij kon zich altijd verschrikkelijk opwinden over dingen waar wij heel blij van worden, zoals het begin van de lente. Bijvoorbeeld over narcissen, omdat ze geel zijn. “Met die bloemen die maar schaamteloos opengaan zodat je in in die kelken kunt kijken. Die vieze meeldraden en stampers die maar open en bloot hangen. Ik heb daar niet om gevraagd. Laat ze die viezigheid voor zich houden! De lente maakt te veel emoties los die de mensen niet kunnen hanteren. Dan krijg je regels als in dat Schubert-lied. Es lächelt am tiefblauen Himmel so mild / Und hat mir das Auge mit Tränen gefüllt! / Warum? Warum? Ja, warum moeten mijn Augen met Tränen gefüllt? Dat wil ik helemaal niet! Daar stel ik geen prijs op. Dat is de lente, dat doet de lente.”

Dien Meibos (Wim de Bie): ‘De Gerrit Braks-fanclub is meer levendig dan ooit, hoor. Dat komt zo, we hebben een brief geschreven aan minister-president Lubbers om eerherstel te vragen voor Gerrit Braks. Want twee jaar geleden werd Gerrit Braks afgezet als minister vanwege dat-ie de schuld kreeg van de visfraude. Toen kwam Bukman op zijn plaats, Bukman, die Guus Geluk met die leesbril, die zou het wel eventjes beter doen. Wat blijkt nou? Er is meer visfraude dan ooit tevoren, dus Braks heb helemaal niet geknoeid met de vis!’

Het duo verrijkte de Nederlandse taal met woorden als ‘regelneef’ en ‘doemdenken’ en uitdrukkingen als ‘mozes kriebel’, ‘hou je d’r buiten, Cock’ en ‘op hun pik getrapt’. Onder de vele bekende typetjes die door Wim de Bie werden gespeeld zijn de verlegen Meneer Foppe, kruidenvrouwtje Berendien uut Wisp, de voormalige leraar Duits Otto den Beste en burgemeester Van der Vaart van Juinen.

145 ‘De vegetarische krokodil woont in Zuid-Afrika’.

144 ‘Bij Jezus aan het kruis was het beter dan bij mij thuis’.

143 Peter van der Poot kondigt een documentaire aan over ‘intermenselijk leed’.

142 Hannah Arendt;
‘‘Es ist eine traurige Wahrheit, dass das meiste Übel von Leuten angerichtet wird, die niemals über Gut und Böse nachgedacht haben.’
Desondanks geloofde zij uiteindelijk in het goede van de Mens:
‘Das Böse ist immer nur extrem, aber niemals radikal, es hat keine Tiefe, auch keine Dämonie. Es kann die ganze Welt verwüsten, gerade weil es wie ein Pilz an der Oberfläche weiterwuchert. Tief aber und radikal ist immer nur das Gute.’

141 Umberto Tan:
‘Ik heb mij voorgenomen om in mijn eigen baan te blijven zwemmen’.

140 Jiddische advertentietekst uit New York:
‘Gesucht Heimische drivers to drive in the country.’

139 Karel van het Reve
Beroemd is Karels reactie, toen hem werd gevraagd of hij voor de CIA had gewerkt. Hij antwoordde: ‘Dat mogen wij niet zeggen.’

Voor sommigen was Karel zo groot als God. Toen Karel met zijn auto de gracht in reed, was zijn leerling Maarten Biesheuvel verbaasd dat Karel niet over water kon rijden. Een begrijpelijke verbazing.

Volgens Karel van het Reve werd Floris de Vijfde nabij de oude AVRO-studio doodgeslagen!

Karel van het Reve schreef ooit over verzetsmensen, die in de Tweede Wereldoorlog een lid van de SS uit de weg wilden ruimen, omdat hij mensen verraadde.
’Zij wilden hem vermoorden, maar waren niet helemaal zeker of zoiets kon.
Zij wendden zich om raad tot een pastoor en legden hem het morele probleem ‘mag men een ss-er vermoorden?’ voor. Het antwoord van de pastoor is mij altijd bij gebleven Hij zei ‘eigenlijk niet’.

Dodelijk commentaar van Karel van het Reve. Hij schreef ooit dat hij niet van Tsjaikovski hield, omdat diens muziek klonk alsof hij er heel erg zijn best op had gedaan.

138 ‘hobbyterrorist’.

137 ‘Laten wij wel wezen, met alle respect, maar leraren hebben veel last van een maandagochtendhumeur dat een hele week kan duren’.  Jacques Wallage.

136 Ik moest meteen denken aan een uitspraak als iemand zich niet zo goed voelt rond de herfst. Dan hebben ze ‘last van de blaadjes’. Mensen kunnen zich dan weemoedig en ongelukkig voelen zonder een echte reden. > Helleke Demmers

135 Iemand vroeg: vind je het niet erg dat niemand je leest? Maar dan zei ik gewoon A.L. Snijders na, die schreef dat het voor een merel niet uitmaakt of hij zingt vanuit een boom of een struik.

134 Johan Cruijff:
‘Toeval is logisch’
‘Hun verdediging was een gatenkaas’.
‘Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet’.
‘Eentje zet de plaat op & de anderen dansen mee’.
Over de tweede helft; ‘Alles wat je maar ken noeme, inzet, hartstocht, het was gewoon nul. En da’s een goeie constatering, want het is gewoon zo’.

133 Harry Mulisch;
‘Schrijvers hebben het over geld & zakenlieden hebben het over kunst’.

132 C. vertelt;
‘Toen Margreet met Sinterklaas ziek was lag ze bij ons in bed. Je hoorde haar zingen..
Sinterklaas Goedheiligman trek je beste tabbers an’.

131 Bloem terugkijkend op zijn leven:
‘Het had erger gekund’.

130 Remco Campert:
‘Voor iemand die veel drinkt, drink ik weinig’.

Gemompel
Hoe duidelijker ik ’t wil zeggen
hoe slechter ik uit mijn woorden kom
lijkt me een typisch verschijnsel
van het een of ander

129 ‘De stem van God hoor je als je naar de stilte luistert’.

128 Kersverse Ridder van de Willemsorde:
‘Ik heb tegenwoordig de verantwoordelijkheid voor een laptop en 2 potloden.’

127 Van Zon op Zaterdag;
‘En nu moeten we door, want we moeten verder.’

126 Strafwerk > De Reunie: ‘Wiskundesommen maken uit de jaren 60’.

125 ‘Je kunt niet goochelen met één ei.’

124 Kafka:
’Als je mij niet doodt ben je een moordenaar’.

123 Dries van Agt op de vraag of hij zich bedrogen voelt:
‘Ik durf het niet te zeggen, maar het kost mij ook moeite het te ontkennen.’

122 Tv-discussie:
‘Ik ben het helemaal met je eens, maar niet met de inhoud’.

121 Op de tv;
‘Er is niks nieuws onder de horizon.’

120 Betine Vriezekoop vertelt in de show van Paul de Leeuw dat ze in China een ‘fixer’. een assistent had.
Paul:’ Had je een Nassistent? Heette hij Goreng en was hij Bami-medewerker?’.

119 ‘Intelligente mensen mijden het onderwijs’.

118 ‘Als je een vak kiest dat bij je past, dan hoef je later nooit te werken’.

117 ‘geoglyfen’: in het landschap zichtbare, soms haarscherpe geometrische resten van omwallingen van verlaten dorpen.

116 Floris Alkemade – architect:
‘Het had op 1000 manieren fout kunnen gaan eigenlijk & op 1 manier goed. Ik denk dat we die ene manier gevonden hebben.

115  ‘Je bent een antisemiet als je meer dan normaal een afkeer van joden hebt.’ > joodse psychiater.

114 Alex van Warmerdam;
‘Een schilder schildert, een schrijver schrijft en een theatermaker maakt theater, maar een kunstenaar die kunstenaart? Wat heb je daar aan…’?!

113 Remco Campert na de moord op Theo van Gogh;
‘De vrijheid van meningsuiting is toch iets anders dan het recht om mensen tot in hun ziel pijn te doen?’.

112 Marita Mathijsen;
‘Wie geen verleden heeft, heeft ook geen toekomst. Waar niet meer aan gedacht wordt bestaat niet meer’.

111 Sandor Marai (1900 – 1989)
‘We rijden de nacht in & een wereld tegemoet waar helemaal niemand op ons wacht’.

110 ‘… als ik boos ben hak ik hem tot boven de enkels af’.

109 Klaas Vos – dominee;
‘Van nature ben je dood. Door de woede van Jezus komt de mens tot leven’.

108 Bob Dylan;
‘Men wilde van mij, de outsider, de insider maken’.

107 Commentator op de tv > USA 60-er jaren:
“Het lijkt mij moeilijk om met je voeten in het cement te staan’.

106 Maarten van Rossem;
‘Een misdadige overheid maakt misdadigers van zijn burgers’

105 Candy Dulfer tegen jonge Wall Streetbankiers;
‘De beurs gaat toch altijd over de rug van anderen? Jullie zijn toch aan het gokken met ons leven?’
‘Is dat zo?…
‘Je hebt er toch zelfbewust geld ingestopt…?’
‘Ik heb nergens wat ingestopt, maar als de beurs omhoog of omlaag gaat, dan heeft dat invloed op ons leven!’.

104 Ferry Mingele over de naderende Gouden Koets;
‘… en daar komt de koets met een inderdaad vrolijk zwaaiend koninklijk gezwelschap’.

103 Nederlandse vrouw in Zwitserland;
‘Haben Sie Beschuit…?.

102 Vraag aan Marcush;
‘Werd u vriendelijk ontvangen toen u hier naar school ging?.
‘Ik denk het wel… ik kon zo doorlopen!.

101 ‘Luisteren voor de leiders van nu is 3 minuten niets zeggen.’

100 Andy Roach;
‘I’m dancing with my spirit… there is healing in the fire..’.

99 Jolanda Prinsen op het atelier van Eric de Nie:
‘De meest gestelde vraag op de Kunstlijn is wat al die ateliers vroeger geweest zijn!’.

98 ‘Ik heb nog nooit een foto van het paradijs gezien en ik ben bang dat wij het met dit leven moeten doen. Ik heb mijn uiterste best gedaan er alles uit te halen’.

97 De economische mens;
– Self loading cargo > KLM
– OGU > omzet genererende units.
– fte > fulltime equivalent.
– klaslokaal > productie-eenheid.

96 Kijk uit wat je afschaft.

95 De Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung (1875-1961) stelde ooit: ‘We worden ouder met het idee dat onze waarheden en idealen ons zullen dienen als daarvoor, maar we kunnen de levensavond niet leven volgens het programma van de morgen. Wat geweldig was in de morgen, is onbeduidend in de avond enwat vroeger waar was, is later een leugen’.

94 Vincent van Rossem:
‘Als je een paard laat ontwerpen door een Commissie dan krijg je een kameel’.

93 De mooiste tempel is de wereld zelf.
Erasmus:
‘ Bovendien, waarom zou ik een tempel willen hebben, wanneer de hele wereld, als ik mij niet vergis, mijn allermooiste tempel is’.

92 ‘KUNST is het onmisbaar overbodige’ – Willem Sandberg.

91 Augustinus:
‘Wij zijn de tijden. Zoals de tijden zijn, zijn wij.

90 ‘Die man is vijf keer getrouwd & zes keer gescheiden’.

89 Over Winston Churchill:
__ ‘ Winston als ik met jou getrouwd was zou ik gif in je thee doen’.
‘Nancy, als ik met jou getrouwd was zou ik het nog opdrinken ook’.
__ ‘Bij de eerste vrouw in het House of Commons voelde ik mij als een badkamer met niets anders om mij te bedekken dan een spons’.
‘Winston, het komt blijkbaar niet in je op dat je walgelijke verschijning je al genoeg bescherming biedt’.

88 Sigmar Polke:
ICH STAND FOR DEN LEINWAND
UND WOLLTE EINEN BLUMENSTRAUSS
MALEN. DA ERHIELT ICH VON
HÖHEREN WESEN DEN BEFELL:
KEINEN BLUMENSTRAUSS! FLAMINGOS
MALEN! ERST WOLLTE ICH WEITER
MALEN, DOCH DANN WUSSTE ICH,
DASS SIE ES ERNST MEINTEN.

87 Gerrit Komrij:
‘Facebook heeft het begrip vriendschap onherroepelijk verbeterd.’

86 Bij Familiediner:
‘Kun je dadelijk terugbellen over een week?’

85 ‘De natuur hebben wij nu eenmaal’.

84 ‘Korte bezoekjes zijn deftig’, zei hij dan. Dus na een kwartier vertrok hij weer.

83 Jan Schäfer:
‘Is dit beleid of is er over nagedacht?’

82 De zomers zijn kort, de natuur heeft haast.

81 J.C. Bloem wil een zo eeuwig mogelijk mens uitdrukken.

80 De Boerhaavekliniek werd ook wel de Baarhoeve genoemd.

79 Mister Speaker tegen een opgewonden Lagerhuislid:
‘Als u zich niet goed voelt dan is het nu tijd om uw pillen in te nemen’

78 Nooit vergeten je eigen slingers op te hangen.

77 Theo & Thea;
Dokter Zuurbekje; ‘Slikt u die zetpillen wel?’
Theo constateert een gecombineerde probleemhuid.
‘Hoe gaat het met uw angst voor kaas?’
‘kakelzacht’ & ‘antiroest extract’
‘Met Pivit Plus nog nooit zulke schone strepen gehad op mijn koelkast’
‘Mijn naam is Eenvoud Eisnijder’
‘Ik laat mij niet beledigen in mijn eigen deurpost’.
‘Dat gebakje komt nog van de O-I Compagnie’

Theo & Thea;
‘Help!.. Er is een desinfecterende ziekte uitgebroken!’
‘Dan ga ik meteen een massagraf graven in de achtertuin’.

Creatief met Kurk;
‘Het basismateriaal is kurk. Vooral handig voor eenzame mensen, omdat zij meer drinken’.

78 Briefje op de voordeur:
‘De cursus omgaan met tegenslagen gaat vandaag helaas niet door’. (Herman Finkers)

77 Nick Asselt zingt: ‘1 day ago’. Een Jongen zegt:
‘Ik moest er van huilen om dat me oma op dit nummer is gestorven’.

76 Heinrich Heine hatte in seiner 1823 veröffentlichten Tragödie “Almansor“ geschrieben: “Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen.”

75 ‘Het regent in Amsterdam, maar gelukkig valt het meeste er naast’.

74 Beleidsmedewerker op de radio;
‘Wij slaan geen blunder over’.

73 W.F. Hermans:
‘Ik verlang naar niets, dat voorbij is, terug’.

72 Louis van Dijk, pianist, na succesvolle kankerbehandeling:
‘Ik mag alles weer spelen van de dokter.’

71 ‘Als alles gratis is en je niets betaalt, ben je zèlf het product’.

70 ‘De elite is slecht in het uit handen geven van mooie dingen’.

69 Rechter tegen de gewelddadige kickboxer:
‘Een adelaar vangt geen vliegen’.

68 Pierre Bokma:
‘Mijn leven is een aanloop tot een sprong’.

67 Rob de Nijs (72):
‘Ik oud? Zo voel ik mij niet. Ik leef al heel lang, maar oud ben ik niet!’
’Inmiddels drink ik weer. Veel minder dan vroeger, maar ik hou nog steeds van een borrel. Ik heb vijf jaar niet gedronken, maar het verlangen naar die kleine storm die in je lichaam ontstaat, is nooit verdwenen. Ik kan zonder drank, maar ik verlang er wel naar……
Mijn vak is mijn redding geweest.’

66 De filosoof Gudde. Hij heeft niet lang meer te leven:
‘De dood beleef je als een ander sterft. Je eigen dood zul je nooit meemaken’.

65 Deelneemster Monique in Big Brother:
‘Nadenken vind ik zo onnatuurlijk!’.

64 Milan Kundera
‘De slaap is die kleine, zachte dood, lijkend op een pasgeborene’.

63 ‘Een licht hysterische paniek komt bij me op’ – Heel Holland Bakt

62 Frank Snoeks – sportjournalist:
‘Je hebt van die dagen dat de werkelijkheid mooier is dan de droom’.

61 anders denken = omdenken

60 Margaret Thatcher:
‘I always cheer up immensely if an attack is particularly wounding because I think, well, if they attack one personally, it means they have not a single political argument left’.

59 Hugo Brandt Corstius:
‘God mag het weten en wij kunnen het hem ook niet meer vragen, want Hij bestaat niet meer’.

58 Geert Wilders:
‘oer-Hollandse gezelligheid ‘.

57 Directeur Oomens van een verzekeringsmaatschappij:
‘Ik ga met jou niet in discussie, want ik weet er teveel van’.

56 De Gaulle, in ballingschap te Londen, zei dat hij een lange, sterk gaullistische brief had ontvangen, waar de afzender boven aan had geschreven: ‘Ik ben ervan overtuigd dat dit de censuur niet zal passeren.’ Onder aan stond in paarse inkt: ‘De censuur is het hier volkomen mee eens.’

55 De aanhangers van de IS zijn kruimeldieven die onder het mom van hun geloof hun criminele activiteiten voortzetten.

54 Sjeng Scheijen over Diaghilev:
‘Nationalisme is het bijproduct van internationalisering’.

53 Belgische criticus:
‘Goede kunst begint daar waar de kunst van anderen ophoudt’.

52 Samenzweringstheorieën vormen een belangrijke inspiratie voor mensen die moeite hebben de werkelijkheid te accepteren zoals die is. Iedereen is verdacht, behalve zijzelf.

51 Andre van Duijn:
‘Op school vroeg de meester, hoeveel is 1 + 1 toen telde ik mijn bloemkole en toen wist ik het meteen’.

50 ‘That is it’, zei de schilder.

49 Waar ga je naar toe? ……. Waar mijn schoenen mij brengen.

48 We rommelen maar wat aan als we sterven.

47 Piet Borst (82) – broer van de vermoorde politica Els Borst:
‘Op mijn leeftijd houd je vast wat je weet. Hoe je dingen eerder gedaan hebt. Een probleem oplossen op een nieuwe wijze is er niet meer bij. Mensen die zeggen dat ze geen verschil merken hebben geen ziekte-inzicht’.

46 Jan Dibbets:
‘Als Monet het Hollandse Licht schildert is het een bonbondoos. Het zijn schitterende schilderijtjes, maar het is wel van Oma’.

45 Mark Twain: ‘Wagner’s music is better then it sounds’.

44 Mark Twain vertelde dat hij niet naar de begrafenis van een gehate kennis kon, maar wel een mooie brief had gestuurd waarin hij het evenement ‘goedkeurde’.

43 Gore Vidal:
‘Andy Warhol is the only genius i’ve ever known with an IQ of 60’.

42 ‘Deze criminele nazisla-misten moeten worden gearresteerd voordat ze tot daden overgaan’.

41 ‘Als kind uit een doorsneegezin – zonder hoogopgeleide ouders – heb ik me verbaasd over klasgenoten die het HAVO of Vwo-niveau niet haalden, maar het diploma wel.’

40 Jean-Pierre Geelen:
‘Dat een kunstenaar altijd beter zou kijken, is een platgetreden pad. Het ligt anders. De ware kunstenaar maakt van jóú een betere kijker’.

39 Egyptische vrouw:
‘Ik geloof in God en vertrouw op mijn gezonde verstand’.

38 Een junk is een looser, tenzij je Herman Brood heet. Een topsporter is een held, tenzij je Yuri van Gelder heet.

37 B & W van Hamelen.

36 Chinese man in documentaire:
‘Mijn pijn houdt ik voor mijzelf, mijn vreugde deel ik met mijn vrienden’.

35 Je kunt iedere gedaante aannemen die je wil, of die nodig is te zijn.

34 Bij Jan Dibbets vermomt het hoe zich in het wat.

33  ‘Het enige dat het oog begrijpt dat is verschil. Verandering verhoogt het bewustzijn. Kunstenaars hebben dat bewustzijn weergegeven’. (Dibbetiaans door Jan Andriessen)

32 Andre Hazes:
‘Zij was een schoonheid in al haar pracht’.
Hazes is de bases.

31 Dick Nanninga, voetballer WK Argentinie ’78, over de junta:
‘De kogels kop ik terug’.

30 ‘Don’t go gentle into the good night’, Dylan Thomas

29 Ischa Meijer:
‘Ik had gehoopt op geouwehoer, maar dit komt aardig in de buurt’.

28 ‘Het slot van de wedstrijd valt in de laatste minuten.’

27 ‘Nou, uiteindelijk kon ik de kanker krijgen: dat woord kennen ze dan weer wel’.

26 ‘Wegens de Dodenverdenking is de winkel gesloten vanaf een uurtje of twaalf’.

25 Midas Dekkers;
‘Blote vogeltjes kijken’.

24 Groucho Marx;
‘These are my principals and if don’t like them I have others’.

23 Aan de telefoon:
‘Hun doen dat anders als ons’.

22 Lerares op de Basisschool over de komende Cititoets;
‘Ik ben nog zenuwachtiger als hun’.

21 Loes Luca:
‘Wij zijn manisch creatief’.

’Daar kun je rustig naar gaan kijken. Je hoeft je voor mij niet te schamen.’

20 Ellie Lust, politievrouw:
‘Al is de pannenkoek nog zo dun, hij heeft altijd twee kanten’.

19 ‘Er gebeuren hier dingen, maar waar gebeuren geen dingen’.

18 De filosoof Jaap van Heerden:
‘In mijn vorige leven geloofde ik in reïncarnatie, maar nu niet meer’.

17
Annejet van der Zyl – 4 Meitoespraak 2017
– Citeert een vrouw die Ravensbrück heeft overleefd:
‘Wie het gevoel heeft dat hij veel krijgt kan ook veel geven.’

– Over Heldhaftigheid:
Heldhaftigheid is geen keuze die je alleen in extreme omstandigheden wordt gemaakt. Het is een instelling die je hebt. Of het nu oorlog is of vrede. Of er nu een zwaarwegend beroep op gedaan wordt of niet. Het is een vorm van levensmoed, die zich net zo goed uit als je een gepest kind in je klas of een getreiterde collega op je werk probeert te helpen. Heldhaftigheid is ook niet ten prooi proberen te vallen aan angst, aan wantrouwen of diegenen die proberen dat bij je aan te wakkeren. Niet luisteren naar de cynici, naar de doemdenkers, naar al die mensen die ons proberen wijs te maken dat alles mis zal gaan als wij niet net zo zwart en wantrouwig gaan denken als zijzelf. En die zelfs blij zijn als er iets verschrikkelijks gebeurt, omdat ze dan kunnen zeggen: ‘Zie je wel. Ik heb gelijk gehad!’

Heldhaftigheid is genereus durven zijn in de wetenschap dat we in een van de welvarendste landen van de wereld wonen en dus veel te geven hebben. En het is ook bescheiden durven te zijn in de wetenschap, dat, zoals een befaamd Nederlands historicus ooit zei; ‘Het enige dat we echt zeker weten over de toekomst is dat het toch altijd weer anders loopt dan wij nu denken’.

16 François René Chateaubriand:
‘Gelijk de ijsvogel heb ik mijn nest op de golven gebouwd’.

15 Paul Eluard
‘Je me suis enfermé dans mon amour, je rêve. Qui de nous deux inventa l’autre?’ (1925)

14 [Wittgenstein]
De dood is geen gebeurtenis van het leven. De dood beleeft men niet… Ons leven heeft geen einde zoals ons gezichtsveld geen grens heeft.

13 The Rime of the Ancient Mariner – Samuel Taylor Coleridge
“Water, water, everywhere,
And all the boards did shrink;
Water, water, everywhere,
Nor any drop to drink.”

12 In hun wanhoop over de afnemende invloed, beroepen nationale overheden ( en sommige mediatycoons of politieke ideologen) zich op ‘het Volk’ om hun besluiten ( en meningen) te legitimeren en nog een illusie van steun te genereren. Steeds vaker stemmen de kiezers tegen ‘het Volk’.

11 Drs. P:
‘In de hele met zijn allen van die dingen niet meer aan’.

10 Socioloog Richard Sennett:
<Er is geen baas meer met wie ze persoonlijk contact hebben. Hun werkgevers zitten in Nederland of in Singapore. Iemand vertelde mij: ‘We leven aan het uiteinde van de e-mail’. Dat is geen bestaanswijze die je eindeloos volhoudt.>

9  Hans Wansink:
Net als Trump en Erdogan beschikt Macron over een ego in de grotere herenmaten.

8 Ludwig Wittgenstein,
1
Die Welt ist alles, was der Fall ist.
1.1
Die Welt ist die Gesamtheit der Tatsachen, nicht der Dinge.
1.11
Die Welt ist durch die Tatsachen bestimmt und dadurch, dass es alle Tatsachen sind.
1.12
Denn, die Gesamtheit der Tatsachen bestimmt, was der Fall ist und auch, was alles nicht der Fall ist.
1.13
Die Tatsachen im logischen Raum sind die Welt.
1.2
Die Welt zerfällt in Tatsachen.

Laatste zin van Tractatus Logico-philosophicus (1918):
Wovon man nicht sprechen kann, darüber muss man schweigen.

„Woorden zijn daden.”
Origineel in het Duits:
“Worte sind auch Taten”
Bron: Ludwig Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1953

Wittgenstein zegt in zijn Tractatus logico-philosophicus: het subject behoort niet tot de wereld, maar is een grens van de wereld.”

7 Oud-premier Ruud Lubbers;
‘Voor de voet weg moet dit probleemveld worden neergetunneld in een motie, om langs deze weg in lijn met de afspraken met het kabinet al zwaluwstaartend de pijnpunten snelstens ten bestens af te ronden.’

6 Bertrand Russell – uit Why I am not a Christian:
‘The good life is one inspired by love and guided by knowledge’.
Hij vond de dood ook een schande.

5  ‘Hola hup, hola hup… wij gaan bij een zelfmoordclub’.

4 Rudger van Castricum belt bij nietsvermoedende oude mensen aan met de vraag of hij mag binnenkomen voor het programma ‘Man bijt Christenhond’
Commotie bij kijkers.
Hij gaat zich de volgende dag verontschuldigen met een bosje bloemen;
‘Wij willen graag een bosje bloemen aanbieden, omdat wij het zo erg vonden dat wij bij u thuis mochten komen’.

3 Corrie Lokkerbol:
‘Ik hoop dat ik morgen dood wakker wordt’.

2 Frits Abrahams in NRC:
(…) Toch geloof ik dat Bolkestein de waarheid spreekt als hij beweert dat hij Hayek nooit heeft gelezen. Hij heeft, vermoed ik, het een en ander óver Hayek gelezen en toen een poosje gedaan alsof hij Hayek ook zelf gelezen had. We doen dat allemaal wel eens: eruditie veinzen. Ik doe het vooral tegenover mensen die steeds met opmerkingen komen als: „Jij zult ook wel alles van Proust hebben gelezen, in het Frans mag ik hopen” en „ik hoef jou niet te vertellen wat de belangrijkste gedichten van Gerrit Achterberg zijn”. Ik noem dat intellectuele afpersing. Iemand zet je het mes van zijn eruditie op de keel en als je eerlijk „nooit gelezen” zou antwoorden, volgt de doodsteek. (…)

1 In de natuur herkent de mens zichzelf.

0 No Hoax!